Eski Türkçe bir kelimedir. Fiil olarak birden fazla anlama karşılık gelir. Halk arasındaki günlük kullanım dilinde en sık karşılaşılan kelimeler arasındadır. Birçok tanımı olmasının yanı sıra farklı yeni kelimelerin türemesinde de yer alırlar. Başka kelimeler ile bir araya gelerek yeni kavramlara karşılık gelen birleşik türde yeni kelimeler oluştururlar.
Türk Dil Kurumu gezmek fiili için sekiz farklı tanımı yapmıştır. Bu tanımlar ve bu tanımlar doğrultusunda kurulan örnek cümlelerden bazıları şu şekildedir:
Hava alma, hoş vakit geçirme ve buna benzer bazı amaçlar ile bir yere gitmek, seyran etmek.
Örnek cümle:
"Tek başına buralarda gezdiği halde aradığı bulamıyordu. (Osman Cemal Kaygılı)"
Bir yerde dolaşmak, yürümek.
Örnek cümle:
"Kunduralarını çıkarır, satar, yalın ayak gezerdi. (Sait Faik Abasıyanık)"
Gitmek, başvurmak.
Bulunmak.
Örnek cümle:
"Şapkam burada ne geziyor?"
Bir yeri görüp incelemek.
Hastanın iyileşip ayağa kalkması.
Örnek cümle:
"Oğlum iyileşti."
Herhangi bir biçimde gezinmek.
Örnek cümle:
"Bu giysiyle gezemem!"
Gezmek eş anlamlısı olan kelimelerden bazıları şunlardır: Gitmek, başvurmak, bulunmak, gezinmek, seyran etmek, dolanmak, dolaşmak.
Bir kelimenin anlamını pekiştirmenin en iyi yöntemi o kelimeyi cümle içinde kullanmaktır. Bu sayede o kelimenin yerine geçecek olan eş anlamlı kelime de doğru olarak belirlenebilir.
Gezmenin eş anlamlısı kelimeler ile kurulan bazı örnek cümleler, atasözleri ve deyimler şunlardır:
Bütün gün gezip tozmaktan ders çalışmaya fırsatı olmadı ki!