Bülent Somay
Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın 'Yüzüklerin Efendisi' film serisinin Gollum olduğu söylenen karakteriyle aynı karede gösterildiği fotoğraf geçen hafta boyunca uluslararası basının önde gelen gündem maddeleri arasında yer aldı.
Nedeni de, Türkiye'deki bir davada 'Gollum' karakteri benzetmesiyle Erdoğan'a hakaret edildiği iddiasının savunulması.
Konu bilirkişiye gidiyor. Bilirkişinin tespitlerini ve ardından da kararı göreceğiz.
Ama insan aslında davalının Gollum olduğunu sanabilir bu tartışmayı ilk duyduğunda.
Nitekim onu savunmak için ilk ağzını açanlardan biri de yönetmen Peter Jackson oldu ve paylaşılan fotoğraflardaki karakterin Gollum'dan ziyade Sméagol olduğunu, Sméagol'a benzetilmenin ise bir hakaret sayılamayacağını söyledi.
Bu savunmanın geçerli olup olmadığını anlamak için ya Tolkien'ın ruhunu çağırmayı (ki bu davada pek şaşırtıcı olmayabilir), ya da roman metninden ve filmlerden yola çıkarak Peter Jackson'ın sözlerinin doğru olup olmadığını anlamaya çalışmayı deneyebiliriz.
Ben akıl sağlığımı kısmen de olsa muhafaza ederek ikinci yolu deneyeceğim.
Efendim, Sméagol ve Déagol, bir tür Hobbit olan iki kuzendirler.
Bir gün balık avlarken, romanlara ve filmlere adını veren o meşhur yüzüğü bulurlar.
Kendisine dokunanı dayanılmaz bir ihtirasın pençesiyle kavrayan yüzük, bulunduğu andan itibaren iki kuzeni de etkisi altına alır, ölümüne dövüşmelerine neden olur.
Sonunda Sméagol Déagol'u öldürür ve yüzüğe ("Kıymetlisine") sahip olur.
Ama bunun bedeli çok ağırdır: Takanı görünmez kılan, sahip çıkana çok uzun bir ömür veren yüzük, Sméagol'u dönüştürür, başkalaştırır, Hobbit'e de benzemeyen sefil, acınası bir yaratığa çevirir.
Uzun ömrün ve görünmezliğin bedeli bu değişimdir işte.
Ortaya çıkan yaratık "Gollum"dur.
"Gollum" ise bir isimden ziyade, zavallı Sméagol'un sık sık çıkardığı bir sestir.
Yüzüğün etkisindeki "Gollum"un tek amacı, hayatının tek anlamı vardır: Yüzük, "Kıymetlisi".
Onun için her kötülüğü yapabilir, her alçaklığa, her kalleşliğe yeltenebilir. Nitekim üç kitap (ya da üç film) boyunca bunları yapar da.
Ama arada bir, "Gollum"a dönüşmeden önceki Sméagol bu saplantılı, ahlaki ve "Hobbitsi" değerlerini kaybetmiş yaratığın içinden ortaya çıkmaya çalışır; pişmanlık, merhamet ve "Hobbitlik" özellikleri gösterir.
Ama uzun vadede kazanan hep "Gollum"dur, çünkü Orta Dünya'daki en güçlü nesne olan yüzüğün etkisine ve cazibesine uzun süre dayanmak mümkün değildir.
Fotoğraflarda gördüğümüz "Gollum"un "Sméagol" hali, pişman, kendini affettirmeye çalışan, mazlum Hobbit'in, o habis karakterin içinden çıkmaya çalıştığı anlardaki görüntüsü.
Pişman ve mazlum Sméagol'a benzetilmiş olmak Erdoğan'ı memnun eder mi, orasını bilemem. Ama herhalde habis ve kalleş Gollum'a benzetilmekten daha iyidir.
