Bugün Abidin Dino’nun 106. doğum günü. Sadece Türkiye’de değil dünya çapında tanınan bir isim olan Abidin Dino, karikatüristlik, yazarlık ve film yönetmenliği de yaptı. Google Doddle’ını görenler tarafından "Abidin Dino kimdir?" sorusu bugün merak edilen sorulardan oldu. İşte Abidin Dino’nun hayatına dair merak edilenler….
ABİDİN DİNO KİMDİR?
Abidin Dino, 23 mart 1913 tarihinde İstanbul'da doğdu. Doğduğu sene ailesi Cenevre'ye yerleşince 12 yaşına kadar orada büyüyen Abidin Dino, 1. Dünya Savaşı'nın ardından İstanbul'a döndü. Robert Koleji'nde başladığı eğitimini resim ve karikatüre duyduğu ilgi sebebiyle yarıda bıraktı. Aynı zamanda edebiyat'la da ilgilen Abidin Dino, o dönemde abisi Arif Dino'nun da desteğiyle kendisini tamamen sanata verdi.
HER ZAMAN YENİLİKÇİYDİ
Yarın Gazetesi'nde desenleri ve ilk kez 1931'de Artist adlı dergide de yazıları yayınlanmaya başlayan Abidin Dino, yaptığı her şeyde yenilikçiydi. 1931 ve 1932 tarihleri arasında Esrarkeşler ve Parmak İstifleri adlı dizileri hayata geçiren Abidin Dino, Pertev Naili Boratav’ın Türk Masalları ve Nazım Hikmet’in Kuvayi Milliye adlı eserlerini resimledi.
DÜŞÜNCE YANI AĞIR BASAN ESERLER ÜRETTİ
1933'te D Grubu topluluğunu diğer ressamlar Nurullah Berk, Cemal Tollu, Zeki Faik İzer, Elif Naci ve heykeltraş Zühtü Müritoğlu ile birlikte kuran Dino, bu topluluk ile düşünce yanı ağır basan resimler yapmayı amaçladı ve meydana getirdikleri eserlerle birçok sergi açtı.
ATATÜRK'ÜN RİCASIYLA LENİNGRAD'A GİTTİ
Aynı sene SSCB'li yönetmen Sergay Yutkeviç'in Türkiye'nin Kalbi Ankara filmini çekmek için Türkiye'ye geldiği sırada, Dino'nun resimlerini gördü ve Mustafa Kemal Atatürk'ün de ricasıyla, onu Leningrad'a davet etti. Böylece 1934 yılında sinema eğitimi almak için gittiği Leningrad'da dekoratör ve ressam olarak Yutkeviç'in çalışmalarına katıldı ve onun yönettiği Madenciler adlı filmde çalışma imkanı buldu. Abidin Dino, geçen üç senenin ardından, 2. Dünya Savaşı'nın çıkmasıyla oradan ayrıldı ve bir süre Londra'da yaşadıktan sonra, Paris'e gitti ve burada çalışmalarda bulundu. Yine ressam ve dekoratör olarak çalıştığı bu dönemde Pablo Picasso, Tristan Tzara, Eisentein, Andre Malraux ve Gertrude Stein gibi önde gelen sanatçılarla da yakınlıklar kurdu.
ADANA'YA SÜRGÜNE GÖNDERİLDİ
1939 yılında İstanbul'a döndüğü sıralarda yoksul insanlara ve balıkçılara olan ilgisinin üzerine, onun gibi düşünen sanatçılarla birlikte 1941'de Liman Grubu diye anılan Yeniler Topluluğu'nu kurdu. Liman çevresindeki balıkçıların resimlerinden oluşturularak açılan sergi büyük ilgi gördü. Aynı zamanda bir yandan da siyasal çalışmalarda bulunan Dino, İstanbul Sıkıyönetim Komutanlığı tarafından Mecitözü'ne, ardından da Adana'ya sürgüne gönderildi. Abidin Dino, 1943 yılında Osmanlı Bankası Resmi İşler Müdürü Asım Bey’in kızı Güzin Dikel ile evlendi. Adana'da yaşadığı dönemde, resimlerinde pamuk işçilerini işleyen Dino, “Kel” adını verdiği bir oyun yazdı, “Türk Sözü” isimli bir gazete yönetti ve 1950 yılında ise “Çingeneler” adında bir film de senaryosu yazdı.
1952'DE PARİS'E YERLEŞTİ
Sürgün yıllarının ardından İstanbul'a dönen Abidin Dino, “İkinci Dünya Savaşı” adlı diziyi gerçekleştirdi. 1952 yılında tamamen Paris'e yerleşti. Amerika, Fransa ve Cezayir'de sergiler açmasının ve karma sergilere katılmasının yanısıra, bir dönem Fransa Plastik Sanatlar Birliği'nin Onur Başkanlığı'nı yaptı ve New York Dünya Sergisi'nin Sanat Danışmanlığı'nı yürüttü. İki sene sonra eşi de Paris'e yerleşti. Güzin Dino, Paris'teki Ulusal Bilim Merkezi’nde çalıştı ve Doğu Dilleri Enstitüsü’nde öğretim üyeliği yaptı.
FLAHERTY ÖDÜLÜ'NÜ KAZANDI
Abidin Dino, tek bir konuyu ele alarak yaptığı resimlere, “İşkence” (1955), “Atom Korkusu” (1955), “Uzun Yürüyüş” (1955), “Uzay” (1959), “Adalar” (1964-65), “Savaş ve Barış” (1966), “Çıplaklar” (1976) gibi isimler vererek onları sergiledi. Aynı yıllarda, Yaşar Kemal'in “Deniz Küstü” (1978) adlı romanını, İlhami Bekir'in “Unuttum” (1979) ve Melih Cevdet Anday'ın “Tanıdık Dünya” (1984) adlı şiir kitaplarını da resimledi.Abidin Dino, 1966 yılında da yönetmenliğini yaptığı “Gol” adlı belgesel film ile, Flaherty Ödülü'ne layık görüldü.
NAAŞI AŞİYAN MEZARLIĞINA GÖMÜLDÜ
Abidin Dino, 7 Aralık 1993 günü, 80 yaşındayken Paris’te Villejuif Hastanesi’nde hayata gözlerini yumdu. Dino'nun cenazesi İstanbul’a getirildi ve Aşiyan Mezarlığı’nda toprağa verildi.
Google'ın Abidin Dino Doodle'ı:
