Göz, isim türünde birden fazla anlamı ve kullanım alanı olan bir kelimedir. Deyimlerde atasözlerinde sıkça yer alır. Halk arasındaki günlük konuşma dilinde de çokça kullanılan bir ifadedir.
Türk Dil Kurumu isim türünde birden fazla tanım yapmıştır. Bu tanımlar ve bu tanımlar için verilen bazı örnek cümleler şunlardır:
Görme organı, basar.
Bazı deyimlerde görme ve bakma.
Örnek kullanımlar: Gözden geçirmek, gözden kaybolmak, göz önünde, gözü keskin.
Oda.
"Şu fakir mahallede bir göz evim olsaydı / Nasıl sevinç içinde çıkarım şu yokuşu (Ziya Osman Saba)"
Bakış, görüş.
"bu sefer alacaklı gözüyle baktım."
Suyun topraktan kaynadığı yer, kaynak.
"Asıl felaket bu pınara sırt çevirmek, bu pınarın gözlerine taş tıkamak değil de ne olurdu?"
Delik, boşluk.
"İğnenin göz."
"Köprünün gözleri karış karış kazılmıştır."
Çekmece.
"Masanın gözleri."
Terazi kefesi.
Nazar.
"İnsanı gözle yiyip bitirirler. (Ömer Seyfettin)"
Sevgi, ilgi, gönül bağlantısı.
"Gözden düşmek, göze girmek."
Ağacın tomurcuk veren yerlerinden her biri.
"Göz aşısı"
Bölüm, hane.
"Dama tahtasında altmış dört göz vardır."
Göz eş anlamlısı olan kelimeler şunlardır: Sevgi, ilgi, bölüm, hane, kefe, nazar, oda, basar, görme, delik, boşluk, çekmece.
Bir kelimenin anlamını pekiştirmenin en iyi yöntemlerinden biri de o kelimeyi cümle içinde kullanmaktır. Gözün eş anlamlısı olan kelimeler ile kurulan bazı örnek cümleler, atasözleri ve deyimler şu şekildedir: