Gözler zirvede

KOPENHAG (İHA) - Kopenhag Zirvesi öncesi Avrupa'da Türkiye ekseninde yoğunlaşan tartışmaların zirveye de damgasını vurması bekleniyor. AB ülkelerinin şimdiye dek verdiği işaretlerden memnun olmayan Ankara ise 2003 yılı üzerinde pazarlık yapmaya hazırlanıyor.

AB üyesi 15 ülkenin devlet ve hükümet başkanlarının AB'nin genişleme kararını alacağı Kopenhag Zirvesi'nde 10 aday ülkeye, Kıbrıs Rum Yönetimi, Çek Cumhuriyeti, Estonya, Litvanya, Malta, Polonya, Slovakya, Slovenya, Macaristan ve Letonya'ya müzakere tarihi verilmesi planlanıyor. Romanya ve Bulgaristan'ın ise AB süreçlerine ilişkin değerlendirme yaparak, bu ülkeler için yeni yol haritaları belirleyecek. Kopenhag'da durumu belirsiz tek ülke ise Türkiye.

Zirve öncesi Türkiye'ye ne yanıt verileceği konusunda yoğunlaşan tartışmalar hala devam ediyor. Ancak Almanya Başbakanı Gerhard Schröder ve Fransa Cumhurbaşkanı Jacques Chirac'ın önerdiği 1 Temmuz 2005 tarihi dışında somut bir işaret yok. Almanya Dışişleri Bakanı Joschka Fischer, diğer AB üyesi ülkeler tarafından desteklendiğini söyleyese de Ankara bu öneriden memnun değil. Hatta Cumhurbaşkanı Ahmet Necdet Sezer, memnuniyetsizliğini Kopenhag'a gitmeyeceğini açıklayarak dile getirdi.

TÜRKİYE 2003'Ü İSTİYOR Kopenhag'da müzakere tarihi almaktan ümidini yitiren Ankara, en azından "tarih için tarih" önerisini öne çekebilmek için pazarlığa oturacak. Başbakan Abdullah Gül, AK Parti Genel Başkanı Recep Tayyip Erdoğan ve Dışişleri Bakanı Yaşar Yakış tarafından temsil edilecek Türkiye, şimdiye dek Kopenhag kriterleri doğrultusunda yapılan düzenlemeleri ve Türk halkının AB'ye girme isteğini anlatarak liderleri ikna etmeye çalışacak.

Erdoğan son olarak gittiği Washington'da ABD Başkanı George Bush'un da desteğini aldı. Bush, Erdoğan'la görüşmesinden sonra AB Dönem Başkanı Danimarka'nın Başbakanı Anders Fogh Rasmussen'i arayarak Türkiye'nin AB ilişkilerini görüştü.
Rasmussen, Bush'un önerilerini AB liderlerine zirve yemeğinde sunacağını söyledi.

Erdoğan ise ABD dönüşü yaptığı açıklamalarda daha umutlu konuştu. AB'nin Kopenhag zirvesi için Danimarka'ya giden AK Parti Genel Başkanı Recep Tayyip Erdoğan, Türkiye'ye müzakere için 2003 yılı sonuna kadar uygun bir tarih verileceğine inandığını dile getirdi.

43 YILLIK AB YOLCULUĞU
Türkiye konusunda ikiye bölünen AB ülkeleri, Türkiye'nin 43 yıl önce başlayan AB macerasına yanıt verecek. Türkiye ise o dönemki adıyla Avrupa Ekonomik Topluluğu'na (AET) ortaklık başvurusunda bulunduğu 31 Temmuz 1959 tarihinden 43 yıl sonra, Kopenhag Zirvesi'nde bugünkü adıyla Avrupa Birliği'nin üyelik müzakerelerine başlama tarihini netleştirmesini umuyor.

AET ile Türkiye arasında 4 yıl süren müzakereler sonucunda 12 Eylül 1963 yılında imzalanan ve Aralık 1964 tarihinde yürürlüğe giren Ankara Anlaşması, Türkiye ile AET'nin Gümrük Birliği'ne gitmesini ve Türkiye'nin adım adım tam üyeliğe hazırlanmasını öngörüyordu. AET - Türkiye ilişkileri, Ankara Anlaşması'nın yürürlüğe girmesinden bugüne kadar inişli çıkışlı bir görünüm sergiledi. Türkiye - AB ilişkilerinde 1982-1986 yılları arasında yaşanan durgunluk, 16 Eylül 1986 tarihinde Türkiye - AET Ortaklık Konseyi'nin toplanmasıyla canlandı. Türkiye 14 Nisan 1987'de tam üyelik başvurusu iletti.

Ancak AB'nin Aralık 1997'de yapılan Lüksemburg Zirvesi genişleme süreci bakımından önem taşırken, Türkiye için büyük bir hayal kırıklığı oldu. Zirvede, Türkiye'nin adının adaylar arasında anılmaması tepkilere neden oldu. Bu zirvede AB, Türkiye'nin adaylar arasında yer almayışına, insan hakları ihlalleri, Kıbrıs sorunu, ve Türk - Yunan anlaşmazlığı gibi nedenler gerekçe gösterildi. AB'nin Cardiff, Viyana ve Köln zirvelerinda atılan bazı olumlu adımlar sonrası, Türkiye'nin adaylığının resmen kabulü Aralık 1999'daki Helsinki Zirvesi'nde mümkün oldu.