GRAFİKLİ - Dünyada 50 milyon kişi "demans" hastalığından muzdarip

ZUHAL DEMİRCİ - Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ), zihinsel performansı etkileyen demans (bunama) hastalığından dünya genelinde 50 milyon kişinin muzdarip olduğunu ve bu rakamın 2050'de 152 milyona yükseleceğini öngörüyor.

Türkiye'de "bunama" olarak da bilinen ve zihinsel performansı etkileyen demansın en yaygın görülen şekli alzaymır, günlük aktivitelerde azalma ve bilişsel yeteneklerde bozulma ile nitelenen nöropsikiyatrik semptomların ve davranış değişikliklerinin eşlik ettiği nörodejeneratif bir hastalık olarak tanımlanıyor.

İlk kez 1906'da Alman psikiyatrist ve patolojist Alois Alzheimer tarafından tanımlanan ve 65 yaş üstü kişilerde beyin dokularında ağır hasara neden olduğu tespit edilen alzaymır hastalığı için hala etkili teşhis ve tedavi yöntemi bulunmuyor.

Alzaymırla ilgili farkındalık oluşturmak ve bu hastalıkla yaşayanlara destek olmak amacıyla her yıl 21 Eylül, "Dünya Alzaymır Günü" olarak kutlanıyor.

DSÖ, dünya genelinde demans hastalarının sayısının 50 milyon olduğunu, 2030'da bu rakamın 83 milyona, 2050'de ise 152 milyona yükseleceğini öngörüyor.

İlerleyen yaşın demans için bilinen en güçlü risk faktörü olmasına rağmen bu hastalığın yaşlanmanın normal bir parçası olmadığını vurgulayan örgüt, demansın halihazırda dünya genelinde ölümlerin önde gelen 7'nci nedeni olduğuna işaret ediyor.

Alzaymır, 65 yaş üstü grubun yüzde 2 ila 4’ünde, 85 yaş üstü grubun ise yüzde 20'sinde görülüyor.

- Her 3 saniyede bir yeni demans vakası teşhis ediliyor

Hastalığın en bariz semptomu, yakın zamandaki olayların hatırlanamaması olarak ortaya çıkıyor. Bozukluğun ilerlemesiyle bilişsel yeteneklerdeki kayıp artıyor, frontal ve temporal lob ile ilişkili dil, ince motor hareketler ve tanıma becerilerinde işlev kaybı başlıyor.

Her 3 saniyede bir yeni demans vakasının teşhis edildiği uyarısında bulunan örgüt, "21. yüzyılın kabusu" olarak adlandırılan alzaymırın en önemli küresel sağlık ve sosyal krizlerinden biri olduğunu belirtiyor.

DSÖ, dünya çapında yaklaşık 50 milyon kişinin demasla yaşıyor olmasına rağmen sadece birkaç ülkenin halihazırda ulusal demans planları olduğuna dikkati çekiyor. Örgüt, demansla yaşayan hastaların ve onlara bakıcılık yapan kişilerin yaşam kalitesini iyileştirmek ve hizmetlere adil erişimlerini artırmak için üye ülkeleri kapsamlı kamu politikaları oluşturmaya davet ediyor.

Uluslararası Alzheimer Hastalığı Kurumu (ADI) ve Yaşlanma Üzerine Küresel Koalisyonun (GCOA), temmuz ayında ABD'de düzenledikleri konferansta yayınladıkları indekse göre, 2050'de nüfusun yaşlanması sonucu bunama yaşayanların yaklaşık yüzde 70'i gelişmekte olan ülkelerde olacak.

DSÖ'nün son verilerine göre, demans hastalığının dünya ekonomisine maliyeti 818 milyar dolar. Örgüt, durumun ciddiyetine dikkati çekmek için "Demans bir ülke olsaydı, dünyanın en büyük 18'inci ekonomisi olurdu. Bir şirket olsaydı yıllık geliriyle Apple (742 milyar dolar) ve Google'ı (368 milyar dolar) aşarak dünyanın en büyük şirketi olurdu." değerlendirmesinde bulundu.