GRAFİKLİ - Kaddafi ailesinden hayatta kalanlar hangi ülkelerde ve nasıl yaşıyor?

AYDOĞAN KALABALIK - Libya'nın devrik lideri Muammer Kaddafi'nin Sirte'de muhalif silahlı gruplar tarafından öldürülmesinin üzerinden 11 yıl geçti; bu süreçte Kaddafi ailesinin büyük bölümü de Libya'yı terk etti.

Kaddafi 1969'da henüz 27 yaşında genç bir teğmen iken Kral İdris'i kansız bir askeri darbeyle devirerek yönetimi ele geçirdi. Libya'yı 42 yıl boyunca demir yumrukla yönetti.

Yerine büyük oğlu Seyfulislam’ı bırakmak istiyordu. Ancak Arap Baharı olaylarının başlamasıyla bunu gerçekleştiremedi.

Muammer​​​​​​​ Kaddafi 20 Ekim 2011'de memleketi Sirte kentinde muhalif silahlı gruplar tarafından öldürüldü. Ölümünün 11’inci yıl dönümünde Libya’da herhangi bir faaliyet yapılmadı.

Kaddafi ailesinin çoğu Arap Baharı olaylarıyla birlikte Libya'dan ayrıldı. Aile üyeleri bugün Libya, Umman, Türkiye ve Lübnan olmak üzere dört ülkeye dağılmış durumda.

- Kaddafi’nin 8 çocuğundan 3’ü Arap Baharı'nda öldürüldü

Muammer Kaddafi de Orta Doğu’daki diğer bazı diktatörler gibi devrilmeden önce evlat acısı yaşamadan ölmedi. Sekiz ay gibi kısa bir sürede 3 oğlunu kaybetti.

Kaddafi’nin 8 çocuğundan bugün 5’i hayatta ve sadece biri Libya’da, ülkenin güneyinde yaşıyor.

Kaddafi’nin ilk eşi Fethiye Halid’di. Bu evlilikten oğlu Muhammed dünyaya geldi. Libya’da yönetimi ele geçirdikten sonra Fethiye hanımdan boşanan Kaddafi, Safiye Firkaş ile evlendi. İkinci evliliğinden biri kız 7 çocuğu oldu. Çocuklarının isimleri sırasıyla Seyfulislam, Sadi, Hanibal, Mutasım, Hamis, Ayşe ve Seyfularab.

- Arap Baharı'nda öldürülen oğulları

Kaddafi’nin öldürülen ilk oğlu Seyfularab oldu. Seyfularab NATO tarafından Nisan 2011'de Kaddafi’nin sarayına yapılan hava saldırısında hayatını kaybetti. Libya hükümeti o saldırıda Seyfularab ve Kaddafi’nin 3 torununun hayatını kaybettiğini duyurdu. 1981 doğumlu Seyfularab, ABD’nin 1986'da Trablus’a düzenlediği saldırıda yaralanmıştı.

Oğullarından Hamis de aynı dönemde hayatını kaybetti. 1983'te doğan Hamis, 32. Tabur komutanıydı. Yönettiği özel askeri birliğe “Hamis Tugayı” da deniyordu. Rusya’da askeri eğitim almıştı. NATO’nun Trablus saldırılarına karşı savunmadan sorumluydu. Rus savunma sistemleri sayesinde kısmen de başarılı oldu. Hamis'in Ağustos 2011'de NATO saldırısında öldürülmesinin ardından Trablus’ta kontrol devrimcilere geçti.

Kaddafi’nin oğullarından Mutasım babasının yanında kaldı. Babasıyla Sirte'ye gitti ve orada babasıyla birlikte muhalifler tarafından yakalanarak öldürüldü. 1974 doğumlu Mutasım, Libya ordusunda subay ve milli güvenlik müşaviriydi.

- Kaddafi’nin hayattaki çocukları

Kaddafi’nin büyük oğlu Seyfulislam hala Libya’nın Sebhe kentinde yaşıyor. 1972'de dünyaya gelen Seyfulislam’ın babasının yerine geçeceği konuşuluyordu. Uluslararası Ceza Mahkemesi, Seyfulislam hakkında Haziran 2011’de arama kararı çıkardı. Babasının öldürülmesinin ardından Kasım 2011’de Ubari kentinde yakalandı. 2015'te yargılandı ve hakkında idam cezası verildi. Ancak 2017'de serbest bırakıldı. 2021'de Libya devlet başkanlığı için aday olacağını açıklayana kadar gözlerden uzak bir yerde yaşadı. 2021’de ülkenin güneyindeki Sebhe kentinden ortaya çıkarak adaylık müracaatında bulundu.

Spora meraklı olan 1973 doğumlu Sadi, gençlik yıllarında uzun süre futbol oynadı. Libya’nın iki büyük takımı Ehli ve İttihad’da top koşturdu. İtalya’ya Perugia takımına transfer oldu ancak pek başarılı olamadı. Devrim olayları esnasında eylemleri bastırmak için Sadi Tugayı olarak isimlendirilen askeri birliğin başındaydı. Bu tugay devrimcilere karşı Bingazi’yi kuşattı. Sadi, babasının devrilmesinin ardından Nijer’e kaçtı. 2014'te Nijer yönetimi tarafından Libya’ya teslim edildi. 7 yıl hapis yattıktan sonra 6 Eylül 2021'de hapisten çıkarıldı. Ardından Türkiye’ye gittiği duyuruldu.

Kaddafi'nin hayattaki diğer oğlu Hanibal 2015'ten bu yana Lübnan’da hapishanede tutuluyor. 1975'te dünyaya gelen Hanibal, denizcilik ve lojistik eğitimi aldı. 19 Temmuz 2008'de İsviçre’de bir otelde yaşananlardan dolayı Lübnanlı model eşi Alina Skaf ile gözaltına alındı. Libya ile İsviçre arasında bu nedenle kriz çıktı. Hanibal, babasının devrilmesinin ardından Cezayir’e sığındı. Sonra eşinin yanına Beyrut’a gitti, ama orada yakalanarak hapse atıldı.

Kaddafi’nin ilk eşinden olan oğlu Muhammed’in Umman’da yaşadığı biliniyor. 1969 doğumlu Muhammed daha çok iletişim ve GSM şirketleri bulunan bir iş insanıydı. Aynı zamanda Coca Cola’nın Libya’daki yönetim kurulu başkanıydı. Muhammed 17 Şubat 2011’de Arap Baharı olayları başlayınca internetin kesilmesinden sorumlu tutulmuştu. Cezayir’e sığındı. Ardından Umman’a sığınmacı olarak kabul edildi. Babasının bazı politikalarına karşı çıkıyordu, Arap Baharı'na karşı fiili bir direniş göstermedi.

Kaddafi’nin tek kızı Ayşe 1976'da dünyaya geldi. 4 çocuk annesi olan Ayşe daha çok hayır işleriyle uğraştığı için “Barış Prensesi” olarak isimlendirildi. Birleşmiş Milletler tarafından 2009'da iyi niyet elçisi seçildi. Hukuk eğitimi alan Ayşe, doktora yapmak için Fransa’ya gitti. Ancak ABD’nin 2003'te Irak’a saldırmasının ardından buna tepki olarak ülkesine döndü. Babasının kabilesinden Ahmed Kaddafi ile evli olan Ayşe halen Umman’da yaşıyor.

- Evlatlık edindiği kızı

Kaddafi’nin ayrıca evlatlık edindiği Hena adında bir kızı vardı. Hakkında fazla bilgi olmayan Hena'nın 1986'da ABD’nin Trablus’a düzenlediği hava saldırısında hayatını kaybettiği duyurulmuştu. Ancak 25 yıl sonra Hena’nın yaşadığı ve evlendiği ortaya çıktı.

- Kaddafi’nin eşleri

Kaddafi’nin ilk eşi Fethiye Halid öğretmendi. 1969'da evlendiler. Evliliklerinin birkaç ay sürdüğü belirtiliyor. Bu evlilikten Muhammed Kaddafi dünyaya geldi. Fethiye hanım 2018'de hayatını kaybetti.

Kaddafi’nin ikinci eşi Safiye Firkaş Libya’nın Beyda kentinde doğdu. Bir hastanede hemşire olarak çalışıyordu. Kaddafi 1970'te tedavi gördüğü hastanede onunla tanıştı ve çift aynı yıl evlendi. Kaddafi'nin bu evlilikten 6 erkek 1 kız çocuğu oldu.