Güler, özel sektöre sert çıktı
ANKARA (İHA) - Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Hilmi Güler, üretimde yüzde 2.5 paya sahip olan ve doğalgazı da yüzde 20 daha ucuza alan otoprodüktörlerin, "Kriz var, öldük bittik" diye yakındıklarını belirterek, "Kardeşim hepimiz aynı gemideyiz. Yatırımı siz de yapın, biz de yapalım" dedi.
Güler, bugün Hilton Otel'de başlayan ve 2 gün sürecek olan 1. Türkiye Elektrik Piyasası Konferansı toplantısında özel sektör temsilcilerini eleştirdi. Enerji sektörünün çok dinamik ve değişken bir sektör olduğunu ve uluslararası petrol, doğalgaz fiyatları, siyasi gelişmeler, çatışmalar ve dostlukların bu sektörün artık doğal unsurları haline geldiğini ifade eden Güler, bu ortamda 3 temel fonksiyonu icra ettiklerini söyledi. Bir yandan yatırımları yaptıklarını belirten Güler, 2. olarak da işletmecilik yaptıklarını belirtti. Güler, özel sektör temsilcilerinin 1-2 santralı işletmenin zorluğunu anlattıklarını, ancak kendilerinin 109 hidroelektrik santral ve 18 termik santralı işlettiklerini kaydetti. 3. fonksiyonun ise servis olduğunu belirten Güler, "Yatırımları 6 ay geciktirebilirsiniz, ama elektriği 6 saniye geciktiremezsiniz" dedi.
Özel sektörün, sorumluluklarla çıkarların dengeli olması gereken ortamlarda, çıkarları daha çok öne çıkarabildiklerini belirten Güler, bunu dengelerken enerji politikasının unsurlarını da göz önünde tutmak gerektiğini söyledi. Güler, Türkiye'nin bir enerji politikası olmadığını söyleyenleri de eleştirerek, "Koskoca bir devletin nasıl enerji politikası olmaz. Kanunlar var bir kere" diye konuştu. "Bazılarının saatleri çok yavaş çalışıyor, hatta bazılarınınki durmuş. Bu saatleri yeniden ayarlamak lazım" diyen Güler, enerjide saatlerin çalıştığını ve kamu olarak hızlı koştuklarını belirtti. 1 Ağustos'ta mali yükümlülükleriyle uygulamaya giren Dengeleme Uzlaştırma Yönetmeliği'ni (DUY) hala duymayanlar olduğunu belirten Güler, "DUY'u duymaları lazım. Önce zihniyetleri değiştireceğiz. Eski sorunlara sebep olan düşünce seviyeleriyle yeni sorunlar çözülmez. Plakları DVD'ye çevireceğiz" açıklamasında bulundu.
Çağa ayak uydurmak noktasında DUY'un çok önemli olduğunu belirten Güler, "Sektör kendine sormalıdır, liberal bir sektör mü, korumacı bir sektör mü olacağız? Biz tercihimizi ortaya koyduk. Buraya gelmek kolay olmadı. Önce mali uzlaştırmayı getirdik. Ondan sonra bunu sanal olarak uygulamaya soktuk. 'Herkes dersini çalışsın, hazırlıklı olsun' diye. Ama geçen hafta yaptığımız toplantıda, bazı sektör temsilcileri bunu duymadığını söyledi. Bu olacak şey değil. Bunun ne işe yaradığının yeterince anlaşılmadığını gördük geçen hafta. Oysa bu 1.5-2 senedir sanal olarak uygulanıyordu. Ama '1 Ağustos'ta başlayacak' deyince bazılarının koşu ayakkabılarını giymediğini gördük. Bizim gibi hızlı koşmaları lazım" değerlendirmesini yaptı.
ÖZEL SEKTÖRÜ YATIRIM DAVETİ Kamunun bir yandan birçok önemli yatırım yaptığını, ancak bazı özel sektör oyuncularının uygun fiyatlarla doğalgaz aldıkları ve iyi kar ettikleri dönemlerde bile yatırım yapmadıklarını belirten Güler, yatırımın hep kamudan beklendiğini söyledi. Güler, otoprodüktörlere EÜAŞ'ın aldığı fiyattan yüzde 20 daha ucuz doğalgaz verdiklerini belirterek, "Özel sektörün yaptığı ve bizim yaptığımız yatırımları bakıyorum. Hantal, verimsiz hatta beceriksizlikle suçlanan kamu daha çok yatırım yapmış. Özel sektör en güzel kar edildiği dönemlerde, indirim de yaptığımız dönemlerde yatırım yapmamış. Daha ne bekleniyor. Düşük fiyatlarla alıyorlar, yarısını kullanıyorlar yarısını da piyasaya satıyorlar. O zaman orda bir hesap yapmamız lazım. Hesap ediyorum, toplam üretimde yüzde 2.5 payı olan bir grup 'Kriz var, öldük bittik' diyor. Bir yanda her şeyi yapan biz varız. Diğer yanda öldük bittik, kardeşim hepimiz aynı gemideyiz. Yatırımı siz de yapın, biz de yapalım" diye konuştu.
Göreve geldiğimizde enerji KİT'lerini 2.3 katrilyon borçla devraldıklarını, ayrıca, 3.6 katrilyon dış kredi ve 1.1 katrilyon kurumlar vergisi ve başka borçlar ödediklerini belirten Güler, "Yatırımları kendimiz yapıyoruz. Nasıl oluyor bu iş. Hazine'ye yük olmuyoruz. Hazinenin uzmanları zaten bizim KİT'lerin yönetim kurulunda. Peki bu rakamların toplamı olan 10-13 katrilyon daha evvel nereye gidiyordu?" dedi.
Güler, zam taleplerini değerlendirirken de ÖTV ve KDV gibi ayarlamaların mali disiplinle faiz dışı fazlayı da ilgilendirdiğini, ilgili bakanlarla bu konuda görüşmelerin sürdüğünü ifade etti. Güler, doğalgaz artışlarını tam anlamıyla özel sektöre yansıtmadıklarını belirterek, "Şikayetiniz varsa kömüre girin, suya girin, sular boşa akıyor. Jeotermale girin, rüzgara girin. Yapan nasıl yapıyorsa siz de yapın. Kimsenin yerim dar demeye hakkı yok. Bizden korumacılık beklemeyin" dedi.
Özel sektörün doğalgaz indirimlerini elektrik fiyatlarına yansıtmadıklarını da kaydedin Güler, "Doğalgaz düşünce fiyatları düşürmediler. Artınca neden oluyor, kazan meselesi. Olmaz bu" dedi.
Güler, "Hakkaniyet, dürüstlük, tutarlılık ve vicdanı bir araya getirip hesaplarımızı, çalışmaları buna göre yapmamız gerekiyor. Hızlı koşmak zorundayız, saatlerinizi yeniden ayarlayın" açıklamasında bulundu.
