GÜNCELLEME - İngiltere 23 Rus diplomatı sınır dışı edecek

LONDRA (AA) - İngiltere Başbakanı Theresa May, çifte ajan Sergey Skripal’in zehirlenmesine tepki olarak 23 Rus diplomatın sınır dışı edileceğini bildirdi.

May, Rusya’ya Skripal'in Rus yapımı kimyasal madde ile zehirlenmesine ilişkin açıklama yapması için tanınan mühletin dolmasının ardından İngiliz parlamentosunun alt kanadı Avam Kamarasında yaptığı konuşmada, bu ülkeye yönelik olarak alınan yaptırım kararlarını duyurdu.

Rusya’nın İngiltere’deki istihbarat şebekesini çökertmeye dönük adımların derhal atılacağını belirten May, “Viyana Konvansiyonu'na göre İngiltere, bildirilmemiş istihbarat görevlisi olduğu belirlenen 23 Rus diplomatı sınır dışı edecek. Ülkeyi terk etmek için 1 haftaları var.” dedi.

May, bunun son 30 yılda alınan en geniş kapsamlı sınır dışı kararı olduğuna dikkati çeken May, “Sınır dışılar Rusya’nın İngiltere’deki istihbarat kapasitesini gelecek yıllarda zayıflatacak. Bunu yeniden inşa etmeye çalışırlarsa, ona da engel olacağız.” diye konuştu.

- Lavrov'a davet geri alınacak

İngiltere’nin Rusya ile diyalogu sürdürmekten yana olduğunu diye getiren May, “Ancak ülkemize karşı bu sarsıcı eylemden sonra ilişkilerimiz aynı kalamaz. Bu nedenle İngiltere ile Rusya arasında planlanan bütün üst düzey temasları askıya alacağız. Rusya Dışişleri Bakanı Lavrov'un İngiltere’ye yapacağı ziyaretle ilgili davetin geri çekilmesi de buna dahil." ifadelerini kullandı.

May, Rusya’da yapılacak Dünya Kupası'na da İngiliz devlet erkanından ve kraliyet ailesinden katılım olmayacağını söyledi.

İngiltere topraklarındaki her türlü “düşmanca devlet faaliyetine” karşı bir dizi yasal düzenleme de getirileceğine işaret eden May, bu kapsamda, bu tür faaliyetlere hazırlandığından şüphelenilen kişilerin tıpkı terör şüphelileri gibi sınır kapılarında gözaltına alınmasının da gündemde olduğunu vurguladı. May, bu kapsamda özel uçaklara, gümrüklere ve nakliyelere yönelik kontrollerin sıkılaştırılacağının altını çizdi.

- Magnitsky Yasası

May, parlamento gündemindeki Yaptırımlar Yasa tasarısına da insan hakları ihlallerine katılmış kişilere karşı hükümete ABD’deki Magnitsky Yasası'na benzer
yeni yetkiler tanıyan değişiklikler önerileceğini söyledi.

Başbakan May, İngiltere vatandaşlarının can ve mal güvenliğine yönelik tehditlerle ilişkili olduğu tespit edilmesi halinde ilgili Rus devlet varlıklarının da dondurulacağını bildirdi.

İngiltere Ulusal Suç Ajansının da yolsuzluğa veya suça karışmış Rus seçkinlerine yönelik tedbirler alacağını belirten May, “Ülkemizde bu insanlara da paralarına da ihtiyaç yok.” dedi.

May, bununla birlikte İngiltere’de yaşayan veya eğitim gören yasalara saygılı Rusların ülkede hoş karşılanmasına devam edileceğini vurguladı.

İngiliz Dışişleri Bakanlığı, Skripal'in zehirlenmesine yönelik soruşturmayla ilgili üye ülkeleri bilgilendirmek üzere BMGK'yi acilen toplantıya çağırdığını bildirmişti.

- Mühlet verilmişti

İki ülke ilişkileri, İngiltere Başbakanı Theresa May’in pazartesi günü parlamentoda yaptığı konuşmada Skripal olayında eldeki kanıtların Rusya’yı işaret ettiğini söylemesi ve Rusya’ya konuyla ilgili açıklama yapması için 2 gün mühlet tanıması sonrası gerilmişti.

May, Skripal ile kızının zehirlenmesinde Rusya tarafından imal edildiği ileri sürülen, askeri nitelikte ve sinir sistemi üzerinde etkili bir kimyasal maddenin kullanıldığının kesinlik kazandığını açıklamıştı. May, söz konusu maddenin "Novichok" adı verilen kimyasal madde grubuna dahil olduğunu iddia etmişti. May'in Rusya'ya tanıdığı mühlet dün gece yarısı dolmuş ancak Rusya'dan gelen açıklamalar tatminkar bulunmamıştı.

İngiltere 2006'da eski Rus ajanı Aleksandr Litvinenko'nun Londra'da radyoaktif bir madde ile zehirlenmesinin ardından da 4 Rus diplomatı sınır dışı etmişti.

- Takas edilen casus

Rus mahkemesi, İngiltere için casusluk yaptığı suçlamasıyla 2006 yılında Skripal'e 13 yıl hapis cezası verdi. Dimitri Medvedev’in devlet başkanlığı döneminde affa uğrayan Skripal, 2010 yılında ABD’nin tutukladığı 10 Rus ajanı ile Avusturya'nın başkenti Viyana'da takas edilen 4 casus arasında yer aldı.

Skripal'in daha sonra İngiltere’ye gelerek ülkenin güneybatısındaki Salisbury’de düşük profilli bir yaşam sürmeye başladığı belirtildi.

Rusya, Skripal’in 1990’lı yıllardan itibaren bilgi sızdırdığı İngiliz dış istihbarat servisi MI6’ya, Rusya’nın Avrupa’daki casuslarının kimliklerini de ifşa ettiğini öne sürmüştü.

Skripal ile kızı Yulia, önceki pazar günü Salibury'da bir bankta bilinçlerini yitirmiş vaziyette bulunmuştu. Tedavileri süren baba ile kızın sağlık durumlarının ciddiyetini koruduğu ancak istikrarlı olduğu belirtiliyor.