Gündem: Partili cumhurbaşkanı

CHP Lideri Kılıçdaroğlu, “Cumhurbaşkanının sorumsuzluğu ve tarafsızlığı esastır, bu tartışmayı doğru bulmuyorum” dedi. Diğer tepkiler şöyle:

Sistemi tartışalım

AK Parti Grup Başkanvekili Mahir Ünal: Açıp Anayasa’ya baktığınızda en az 30 madde, cumhurbaşkanının yetkilerini sayıyor. Parlamentonun feshedilmesine kadar varan inanılmaz yetkileri var. Kendimizi kandırmayalım; şu andaki sistem parlamenter sistem değil. Zaten cumhurbaşkanını halkın seçmesine karar verildiği gün, Türkiye fiilen yarı başkanlık sistemine geçmiş oldu. Şimdi yapılan bize uygun sistem tartışması. Dayatma yoktur, tartışalım ve içini dolduralım diyoruz.

Son derece önemli

Başbakan Yardımcısı Bekir Bozdağ: Bunlar son derece önemli hususlardır. Bunları tartışmak ve değerlendirmekte fayda vardır. Örneğin Abdullah Gül, Cumhurbaşkanı. Geçtiğimizde Süleyman Demirel Cumhurbaşkanıydı, Turgut Özal da Cumhurbaşkanıydı. Partilerle ilişkileri kesildi. Partileriyle ilişkilerinin kesilmiş olması, görüşleri ve değerlendirmelerinin ortadan kalktığı anlamına gelmez.

Tarif yarı başkanlık

AK Parti Grup Başkanvekili Nurettin Canikli: Başbakan’ın tarifine daha yakın olan, yarı başkanlık sistemidir. Bu sistemlerde, cumhurbaşkanının gücünün kaynağı halk tarafından seçilmiş olmasıdır. Güç ve yetki zaten cumhurbaşkanında toplanıyor. Dolayısıyla partisiyle bağının olması normaldir. Bu sistemlerde milletvekillerinin seçiminde liderden daha çok vatandaş inisiyatif kullanıyor. Yasama organı üzerinde cumhurbaşkanının etkisi yok. Ancak yürütmeyi kendi belirliyor ve programların uygulanmasına eşlik ediyor. Başbakan bunu tarif ediyor.

Mutabakatla hallolur

TBMM Adalet Komisyonu Başkanı Ahmet İyimaya: Başkanlık sistemi ve yarı başkanlık sisteminde de cumhurbaşkanlarının partisiyle bağı sürer. Başbakan’ın söylediği de budur. ABD Başkanı Barack Obama örneğinde olduğu gibi. Tercihin başkanlık sistemi olması halinde, devlet başkanının partili olmasında mahsur yok. Mutabakatla olacak konular bunlar.

Rejim değişikliği

CHP Genel Başkan Yardımcısı
Gökhan Günaydın: Parlamenter sistem cumhurbaşkanının tarafsızlığını ve sorumsuzluğunu ortaya koyar. Tarafsız ve partiler üstüdür. ‘Cumhurbaşkanı partili olsun’ demek, parlamenter sistemin dışında yarı başkanlık veya başkanlık sistemine atıf yapmak demektir. Basit bir dilek değil, bir sistem ve rejim değişikliği talebidir. Başbakanın yaptığı bu açıklama, hem parlamenter sistemi, hem de Türkiye’yi tıkayacak yeni sürecin başlangıcıdır.

AKP’yi tutma gayreti

MHP Grup Başkanvekili Oktay Vural: Partili Cumhurbaşkanı deyince Abdullah Gül’ü kastediyor sanırım. Amaç çöküş dönemine giren AKP’yi bir güç vasıtasıyla birlikte tutma arayışı. Tepeden baskılayıcı bir güçle çatırdayan AKP’yi bir arada tutma gayretidir. Partili Cumhurbaşkanı mı olurmuş? Nasıl devletin ve milletin birliğini temsil edecek o zaman? Cumhurbaşkanlık sistemi ile parti bağdaşmaz. Bunlar tamamen kişilerin arzu ve ihtiraslarına yönelik makam ve mevki arayışları.

Yeni hayatı tanzim

MHP Erzurum Milletvekili Adalet
Komisyonu Üyesi Oktay Öztürk: Bütün bunlar Başbakan’ın bundan sonraki hayatını tanzim etmek adına yapılıyor. Bir taşla iki kuş vurmak isteniyor. Başbakan’ın AKP’nin başından ayrılmasıyla partiye getireceği sıkıntılar ortada. Başbakan’ın taltif edilmesi için AKP grubu elinden gelen bütün mühendislikleri ortaya koyuyor; ama devlet hayatı bir kişinin ihtirasları uğruna heba edilmemeli.

Hep kendiyle ilgili

BDP Diyarbakır Milletvekili Altan Tan: Başından beri Başbakan başkanlık sisteminden, yarı başkanlık sisteminden bahsediyor sonra dönüyor partili cumhurbaşkanından bahsediyor. Bütün düşündüklerini derli toplu bir paket halinde ortaya koysun tartışalım. Hep kendiyle ilgili şeylerden bahsediyor. Biraz da vatandaşla ilgili bir şeyler söylesin. ‘Rab bana hep bana’ diyor.