"Güney-Doğu Avrupa Kültür Varlıklarının Yasa DışıTrafiği Ile Mücadele" Çalıştayı

"Güney-Doğu Avrupa Kültür Varlıklarının Yasa Dışı Trafiği ile Mücadele" bölgesel eğitim çalıştayı Gaziantep'te başladı.

Kültür ve Turizm Bakanlığı Kültür Varlıkları ve Müzeler Genel Müdürü Murat Süslü, çalıştayın açılışında yaptığı konuşmada, Türkiye'ye iade edilen tarihi eserler ve bu konuda sürdürülen çalışmalar hakkında bilgi verdi.

Türkiye'ye ait ancak yasal olmayan yollarla yurt dışına çıkarılmış eserlerin bulunduğu ülkelerin, bu eserleri "hukuki yollarla" ellerinde tuttuklarını dile getirdiklerini ifade eden Süslü, "Biz sadece bize ait olan eserlerin iadesini istiyoruz. Etik kurallar içerisinde kazan-kazan formülünden, işbirliğinden yanayız. Ama hiç de hakkımız olmayan, kültür dünyasının hiç de hakkı olmayan kampanyalarla karşı karşıyayız" dedi.

Konya'da 13. yüzyılda yapıldığı belirtilen bir cami mihrabının Almanya'da bulunduğunu aktaran Süslü, mihrabın Türkiye'ye iadesi için çalıştıklarını belirtti. Süslü, şöyle devam etti:

"13. yüzyıl bir cami mihrabı... 1907 yılında o dönemin Alman Konsolosu, Konya'da bunu 38 parçaya bölüp, İstanbul üzeri Almanya'ya götürüyor. Tüm inançlara saygılıyız ama bu konuda şunu söylemek isterim; 13. yüzyılda eğer Berlin'de bir cami var ve bu onun mihrabıysa biz bir şey demiyoruz. Ya da 13. yüzyılda bu konuyla ilgili Almanya'da İslamiyet'le ilgili bir görüntü var, ışık var ve bu da onun parçasıysa, biz ona da bir şey demiyoruz. Ama biz Köln'de Berlin'de bir katedralin aksını söküp götürseydik o dönemde acaba o şehrin insanları bunu nasıl karşılarlardı."

-Kültür varlıklarını korumanın önemi

Gaziantep Valisi Erdal Ata da medeniyet izlerinin insanlar tarafından tahrip edildiğini dile getirdi. Kültürel mirasın korunması ve gelecek kuşaklara aktarılmasının, insanlık tarihinin korunması anlamında ele alınması gereken bir konu olduğunu vurgulayan Ata, şöyle devam etti:

"Kültür varlıklarının layık oldukları değer ve öneme uygun korunma, bakım ve muhafazası her geçen gün daha da zorlaşmaktadır. Ülkemizden koparılmış çok değerli eserlerin tekrar ülkemize kazandırılması ve bu konuda 1954 ve 1970 yılında imzalanan kültür varlıklarının korunması protokollerine uygun koruma ve önleme çalışmalarının önemi büyüktür. Bu kapsamda her ülkenin kendi iç düzenlemeleri yanında uluslararası sözleşme ve protokollerden gelen sorumluluklarını yerine getirmelerini beklemek en doğal hak olarak bilinmelidir."

-"Suriye'de kültürel varlıklar yok ediliyor"

Gaziantep Büyükşehir Belediye Başkanı Asım Güzelbey ise Suriye'de yaşanan olaylarda kültürel mirasın yok edildiğini söyledi.

"Halep, UNESCO Dünya Kültür Mirası listesinde olan bir şehir. Halep'teki kültür yok ediliyor ama bütün dünya seyrediyor" diyen Güzelbey, herkesi bu konuda duyarlı olmaya çağırdı.

Gaziantep'in de UNESCO Dünya Kültür Mirası Listesi'ne aday olduğunu ve aynı zamanda bir "hoşgörü şehri" olduğunu ifade eden Güzelbey, kentte bulunan kilise ve sinagogu restore ettiklerini vurguladı.

UNESCO Türkiye Milli Komisyonu Başkanı Öcal Oğuz da tarihi eserlerin ait olduğu ülkede güvenle kalması için çalışmalar yaptıklarını anlattı. Bununla UNESCO'nun temelinde yer alan "barış" dilini kullandıklarını dile getiren Oğuz, "Sadece miraslarımızın kaçırılması değil, imaj oluşturma bakımından daha fazla çalışmamız gereken konular var" dedi.

UNESCO Venedik Ofisi Avrupa Kültür ve Bilim Bölgesel Bürosu Kültür Birimi Başkanı Anthony Krause da kültürel varlıkların yasa dışı ticaretinin geniş bir alan olduğunu söyledi.

Suriye'de yaşanan olaylara da değinen Krause, "Suriye'de zorluklar var. Yasa dışı mal edinme, kandırma, sahtecilik yoluyla kültürel mirasın ticaretinin yapılması, güvenlik ihlali yapılması gibi... Burada harekete geçilmesi gereken bir çok alan var. Hepimizin amacı, kültürel varlığın yasa dışı ticaretiyle ilgili olarak farkındalık yaratmaktır" diye konuştu.

Açılış konuşmalarının ardından UNESCO Kültürel Mirasın Korunması Anlaşmaları Bölümü Program Sorumlusu Edouard Planche, etkinlik hakkında bilgi verdi.

Planche, kültürel mirasın korunması açısından uluslararası işbirliğinin geliştirilmesinin önemine dikkat çekti. Kültür varlıklarının yasa dışı ticaretinin internet üzerinden yapılabildiğini vurgulayan Planche, "Uyanık olmak gerekiyor. Bunun için her ülkenin Interpol'ü uyarması gerekiyor" diye konuştu.

Zeugma Mozaik Müzesi'nde düzenlenen çalıştay, 21 Kasım'a kadar devam edecek.

Muhabir: Orhan Çiçek / Sevil Çelik