Güneydoğu Anadolu Bölgesi Belediyeler Birliği anayasa taslağını Meclis'e sundu

Güneydoğu Anadolu Bölgesi Belediyeler Birliği (GABB), yeni Anayasa'ya ilişkin görüş ve önerilerini TBMM Anayasa Uzlaşma Komisyonu'na sundu. Taslakta görüş ve önerilerin girişinde, ''Toplumsal barış için, birlikte yaşam için, yeni bir başlangıç için, yeni bir anayasa'' ibaresine yer verildi. ''Neden yeni bir anayasa?'' sorusuna verilecek onlarca cevabın bulunduğu belirtilen önsözde; "Her şeyden önce on yıllardır devam eden kardeş kavgasını nihayete erdirmek, yeni bir başlangıç yapmak, kavgasız, eşit ve özgür, birlikte yaşamın kapılarını sonuna kadar aralamak, ülkenin en can yakıcı sorunu olan Kürt sorununun demokratik barışçıl çözümü için yeni bir anayasa elzemdir." denildi.
GABB'ın 8 başlıkta sıraladığı öneriler arasında, özetle şunlar yer alıyor:
''Herhangi bir şahsiyete, ideolojiye, dine, mezhebe, zümreye, gruba ve etnisiteye atıf yapılmamalı,
- Değiştirilemez hükümlere yer verilmemeli,
- Cumhuriyetin nitelikleri; insan haklarına ve hukukun üstünlüğüne dayanan, demokratik, laik, çoğulcu, sosyal ve adem-i merkeziyetçi olarak belirlenmeli,
- İnsanlığa karşı işlenmiş suçların zaman aşımına uğramayacağı hükmü anayasal güvenceye kavuşturulmalı.
- Yurttaşların resmi dilin yanı sıra, ana dilini yaşamın her alanında kullanma hakkı güvence altına alınmalı; ana dilin, düşünce ve kanaatlerin açıklanmasında, basın ve yayın alanında, kamusal makamlarla ilişkilerinde ve kamu hizmetinin ifasında devlete pozitif edim yüklenmeli,
- Çok dilli yerel yönetim modelini geliştirici önlemler alınmalı. Bölge ve il yönetim erkleri, resmi dilin yanı sıra yerel topluluk dilleriyle hizmet vermekle mükellef olmalı,
- Anadilinde eğitim görme hakkı, eğitim sürecinin her aşamasını kapsayacak şekilde tanınmalı.
- Seçme hakkına sahip olan herkes seçilme hakkına da sahip olmalı,
- Sivil-asker ilişkileri normalleştirilmeli. Genelkurmay Başkanlığı Milli Savunma Bakanlığına bağlanmalı. Milli Güvenlik Kuruluna anayasada yer verilmemeli. Askeri kurumlara ayrıcalık tanıyan düzenlemelere yer verilmemeli.
- Kamu idaresi; merkezi kamu idaresi ile yerel kamu idarelerinden oluşmalı. Yerel kamu idareleri; bölgesel kamu idaresi, il kamu idaresi ve diğer alt kademeli birimlerden meydana gelmeli. Merkezi kamu idaresi ile yerel kamu idareleri, kamu hizmetlerini eş güdüm içerisinde yürütmelidir.
- YÖK, YAŞ, Diyanet İşleri Başkanlığı, Devlet Denetleme Kurulu, RTÜK, Atatürk Kültür, Dil ve Tarih Kurumu ve kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşlarına anayasada yer verilmemeli.
- Dışişleri, maliye, adalet ile adli kolluk, ülke savunması ve güvenliği ile ilgili olanlar dışındaki hizmetler, bölgesel ve diğer yerel yönetimlerce yerine getirilmeli.
- Anayasaya uygunluk çerçevesinde her bölge meclisi bölgesinin temel kurumsal mekanizmalarını oluşturmalı. Merkezi idare bölgesel idarenin tüm kurumlarını kendi kamusal düzeninin bir parçası olarak görmeli.
- Bölge kamu idaresi, bölgenin tarihi kimliğinin karşılığı olan bölge ismini, merkezini ve sembollerini belirlemeye yetkili olmalı.
- Bölgesel kamu idaresi, bölge meclisi ve bölge başkanlığından oluşmalı.
- Anayasa mahkemesine dava açabilecekler geniş tutulmalı. Meclis'te grubu bulunan bütün siyasi partilere de bu yetki tanınmalıdır.