Güz Domatesinde Tehlike Çanları

Mehmet ÇİL / DATÇA(Muğla), (DHA) - MUĞLA'nın Datça İlçesi'ndeki çiftçiler, temmuz ve ağustos aylarında ekilen kasım ve aralık aylarında toplanmaya başlanan güz domatesinden 3 yıldır para kazanamadıklarını söyledi. Gelirle birlikte ekim alanları da düşen ürünün böyle giderse ekilmeyeceği vurgulandı. Datça'nın Kızlan, Karaköy ve Emecik bölgelerinde yetiştirilerek, başta İzmir olmak üzere büyük kentlere gönderilen güz domatesinin son 3 yıldır para kazandırmadığı belirtildi. Fiyatların geçen yıllara göre çok düşük kalması, üreticileri endişelendirdi. 4 yıl önce 30 TL'den satılan 20-22 kiloluk bir kasa güz domatesinin son üç yıldır ancak 12-15 TL'ye alıcı bulduğu belirtildi. Bu yıl ise bir kasa güz domatesinin en fazla 15 TL'den alıcı bulduğu belirtildi. Gelirin düşmesi ürünün ekim alanına da yansıdı. Geçen yıllarda 3 bin dönüme ekilen ürün, bu yıl yarı yarıya azalarak 1500 dönüme geriledi. Böyle giderse ürünün ekilmeyeceği belirtildi. 'KAZANAN ARACILAR OLUYOR' Datça'da altı yıldır güz domatesi alımı gerçekleştiren 30 yaşındaki Yaşar İnsaf şunları söyledi: "Datça'nın güz domatesi lezzetli ve sağlıklı olması nedeniyle çok beğeniliyor. Özellikle sonbaharda tarla domatesini bulmak güç olduğundan, Datça'nın domatesi büyük ilgi görüyor. Burada don olmaz, kar yağmaz. Bu mevsimde domates üretimi için çok elverişli bir iklim var. Ancak son üç yıldır fiyatlar geriledi. Bir kasa domatesin fiyatı 12- 14 TL arası değişiyor. Tarlada kilosu 70 kuruştan giden domates, pazarda 3 TL'ye satılıyor. Kazanan aracılar oluyor. Olan, üreticiye ve halka oluyor." 'MALİYETLER ARTTI' Kızlan'da baba mesleği çiftçiliği 12 yaşından beri sürdüren 35 yaşındaki Ercan Karaçoban ise artan maliyetlerden yakındı. 10 yıl önce kazandıkları paraları artık kazanamaz hale geldiklerini ifade eden Karaçoban şöyle konuştu: "Özellikle maliyetlerimiz çok yükseldi. Yerli domatesimiz olmadığından, İsrail tohumlarına bağlı olduğumuz için maliyet artıyor. Datça'da 10 yıl önce 3 bin dönüm alanda güz domatesi ekimi yapılıyordu. Şuan yarı yarıya azaldı. 1500 dönüme kadar düştü. Önümüzdeki yıllarda daha da düşecek ve hatta bütünüyle güz domatesi ekilemeyecek gibi gözüküyor." 'YERLİ TOHUMA DÖNMELİYİZ' Devletten destek beklediklerinin altını çizen Karaçoban, "Hayvancılığa verilen teşvik gibi bizler de destek bekliyoruz. Sadece domates üreticileri için değil, diğer çiftçiler için de durum aynı. Fidanımız, tohumumuz İsrail'den geldiği sürece Türk çiftçisi para kazanamaz" diye konuştu. Bu ithal tohum ile ilaç kullanmadan üretim yapılamadığını, ona da ayrıca para ödemeleri gerektiğini kaydeden Karaçoban, "Yerli tohum kullanırken hastalık yoktu. Yerli tohuma dönmeliyiz. Daha fazla ürün alacağız diye dışa bağımlı olduk" dedi.