Bütçe Açığı finans ve maliye ile ilgili bir terimdir ve temel olarak bir bütçede giderlerin gelirlerden fazla olmasını ifade eder. Bütçe açığının kaynağı farklı olabilir. Kimi zaman beklenmedik harcamalardan ortaya çıkabilir kimi zamanda dönem başında bütçe zaten açıkla başlamıştır. Böyle durumlarda bütçe açığının nasıl kapatılacağı da bütçede gösterilir. Bütçe açığının kapatılması iç veya dış borç, para basılması, kamu harcamalarının azaltılması, hazine bonusu ile borçlanma vb. Yöntemler uygulanabilir ama bunların dengesi sağlanamazsa durgunluktan aşırı enflasyona geçiş olabilir.
Hazine ve Maliye Bakanlığı, merkezi yönetim bütçe dengesi Eylül ayında 100,5 milyar lira açık verdi. 9 aylık açık içse 1 trilyon 74 milyar 18 milyon TL açık verdi. Bütçe gelirleri içerisinde vergi gelirleri ise 732,2 milyar TL oldu.
Merkezi yönetim bütçesi, ağustosta 129 milyar 594 milyon lira, ocak-ağustos döneminde de 973 milyar 554 milyon lira açık verdi
Türkiye'nin merkezi yönetim bütçe gelirleri martta 483 milyar 842 milyon lira, giderleri 692 milyar 807 milyon lira oldu. Yılın ilk üç ayında bütçe açığı 500 milyar TL'nin üzerine çıktı.
Merkezi yönetim bütçesi Ocak ayında 150,7 milyar TL açık verdi. Vergi gelirleri 517 milyar 201 milyon TL, genel bütçe vergi dışı gelirleri ise 88 milyar 57 milyon TL oldu.
Ticaret Bakanı Ömer Bolat, cari işlemler hesabında kalıcı iyileşme sağlamak için çalıştıklarını belirterek, "Cari işlemler hesabında kalıcı iyileşme ile sürdürülebilir refah artışı için gerekli makroekonomik istikrarı güçlendireceğiz" dedi.
Merkezi bütçe, Türkiye'yi sarsan deprem felaketinin yaşandığı 2023 yılında 1,37 trilyon TL açık verdi. Açık, aralık ayında ise, 842 milyar TL olarak kaydedildi. Konuya ilişkin açıklama yapan Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek, "Deprem harcamalarını hariç tuttuğumuzda bütçe açığının milli gelire oranı 2023'te yüzde 1,7 ile Maastricht kriterinin de altında kaldı. Bu artışta ise yurt genelinde gerçekleştirilen etkili vergi denetimleri, kayıt dışı ekonomiyle güçlü mücadele etkili oldu" dedi.
Hazine ve Maliye Bakanlığı verilerine göre merkezi yönetim bütçesi Haziran'da 219,6 milyar TL açık verdi.
2023 yılı Ocak - Nisan döneminde merkezi yönetim bütçe giderleri 1 trilyon 445,2 milyar TL, bütçe gelirleri 1 trilyon 62,7 milyar TL ve bütçe açığı 382,5 milyar TL olarak gerçekleşti. Faiz dışı bütçe giderleri 1 trilyon 310 milyar TL ve faiz dışı açık ise 247,3 milyar TL oldu.
Hazine ve Maliye Bakanlığı, Şubat ayına ilişkin merkezi yönetim bütçe dengesi verilerini açıkladı. Buna verilere göre, Şubat ayında bütçe fazlası 69,7 milyar TL oldu.
Sosyal Güvenlik Kurumu’nun (SGK) 2021 yılı bütçe gerçekleşmeleri belli oldu. SGK'nın bütçe açığı 2021'de azalarak 21.6 milyar lira oldu. Bütçeden SGK’ya aktarılan kaynak tutarı ise 252.1 milyar lira olarak gerçekleşti.
Merkezi yönetim bütçesi Ocak'ta 30 milyar lira fazla verdi. Faiz dışı dengede ise 44,3 milyar liralık fazla kaydedildi.
Aralık ayına ilişkin merkezi yönetim bütçe gerçekleşmesi açıklandı. Buna göre bütçe dengesi 2021 yılında 192,2 milyar TL açık verdi.
Merkezi yönetim bütçesi Kasım'da 32 milyar TL fazla verdi. Kasım'da faiz dışı fazla ise 47,3 milyar TL olarak kaydedildi. Ekim ayında açık veren merkezi yönetim bütçesi Kasım'da fazla yazdı.
Türkiye'nin merkezi yönetim bütçe gelirleri ekimde 114 milyar 16 milyon lira, giderleri 131 milyar 422 milyon lira oldu.
Son dakika haberine göre, TBMM Başkanı Mustafa Şentop, "Meclis’in 2022 Yılı Bütçe Teklifi; 2 milyar 198 milyon 221 bin Türk Lirası" ifadelerini kullanarak, Meclis’in 2022 Yılı Bütçe Teklifi'ni açıkladı.
İngiltere Ekonomi Bakanı Rishi Sunak, koronavirüsü salgınıyla zor günler geçiren ülkedeki ilk bütçe tasarısını açıkladı. İşten çıkarma yasağının Eylül ayına kadar uzatılacağı tasarıda vergilerin de artırılması planlanıyor.
ABD federal hükümetinin bütçe açığı, haziranda 864 milyar dolara çıkarak tüm zamanların en yüksek seviyesine ulaştı. Ülkede 2020 mali yılının 9. ayı olan haziran itibarıyla toplam bütçe açığı 2,7 trilyon dolar olarak hesaplandı.
Bütçe mayısta 17,3 milyar lira, ocak-mayıs döneminde ise 90,1 milyar lira açık verdi.
Merkezi yönetim bütçe dengesi nisan'da 43,2 milyar lira açık verdi.
"Devlette para kalmadı. Hükümet temel tüketim maddelerine zam yaparak ve vergileri arttırarak bütçe açığını halkın cebinden karşılamaya çalışıyor. Benzin zammı da bu amaçla yapıldı" - "Söz konusu zam, fiyatların ve buna bağlı olarak enflasyonun yüksek şekilde artmasına neden olacak" - "Zamdan fakirlerin faydalanacağı söylemi boş bir iddiadan ibaret. 1979 devriminden bu yana 40 yıldır devlet ne zaman zam yapsa bunu fakirlerin faydasına yaptığını söylemiştir. Fakat her seferinde de zamdan en çok zarar gören kesim yine alt gelir grubu olmuştur"
Yılın ikinci çeyreğinde AB'de bütçe açığının GSYH'ye oranı yüzde 0,9'a yükseldi
Hazine ve Maliye Bakanı Berat Albayrak: (2) - "2020 yılına yüzde 5 büyümeyle başlayıp program boyunca, ülkemiz için sürdürülebilir ve doğal oran olan yıllık yüzde 5'lik büyümeyi devam ettirmeyi hedefliyoruz" - "Bütçe açığının milli gelire oranında 2019'u yüzde 2,9 ile kapatmayı hedefliyoruz. 2020 ve 2021'de aynı oranı sürdürmeyi, 2022'de ise yüzde 2,6'ya düşürmeyi amaçlıyoruz" - "Kamunun yönlendirdiği bazı fiyat ve ücretlerde geçmiş enflasyon yerine YEP enflasyon hedeflerine göre ayarlamalar yaparak böylece enflasyondaki atalet etkisini sınırlandıracağız"
2018 yılı Ağustos ayında 5,8 milyar TL açık veren bütçe, 2019 yılı Ağustos ayında 576 milyon TL fazla verdi.
Yılın ilk çeyreğinde AB'de bütçe açığının GSYH'ye oranı yüzde 0,6'ya geriledi
Son dakika haberine göre bütçe açığı haziran ayında 12,1 milyar lira olarak gerçekleşti. Yılın ilk altı ayında bütçe açığı 78,6 milyar lira oldu.
AB, İspanya'ya bütçe açığı nedeniyle uygulanan disiplin sürecini sonlandırdı
Ülkede, 2018'in ocak ayı sonunda 10,8 milyar avro olan bütçe açığı, bu yılın aynı döneminde 17,3 milyar avroya yükseldi
Hollanda Başbakanı Mark Rutte: - "İtalya'nın bütçesini gördük fakat Avrupa Birliği Komisyonu İtalya'ya karşı bu konuda harekete geçmiyor"
Yılın üçüncü çeyreğinde AB'de bütçe açığının GSYH'ye oranı yüzde 0,6'ya yükseldi
Hazine ve Maliye Bakanı Berat Albayrak, yıl sonu bütçe açığının 72.6 milyar lira olduğunu açıkladı.
Hazine ve Maliye Bakanı Berat Albayrak, "Bütçe disiplinindeki sıkı duruşumuzun sonucu olarak bütçemiz, Kasım ayında 7,6 milyar TL fazla verdi" ifadelerini kullandı.
İtalya Başbakan Yardımcısı ve İçişleri Bakanı Matteo Salvini: - "Bütçeyi (AB Komisyonunun mektubu) mektup yüzünden değiştirmeyeceğiz, bununla ilgili hiç düşünmüyorum bile" - "(Taslak bütçenin reddedilmesi) Bu, İtalyan ekonomisine bir saldırı çünkü birileri şirketlerimizi değerinin altında satın almak istiyor" - "Biz Lig hükümetiyiz ve Avrupa’yı gerçeklerle değiştireceğiz"
İtalya Başbakan Yardımcısı ve İçişleri Bakanı Matteo Salvini: - "Bir hükümete değil, bir halka saldırıyorlar. Bunlar, İtalyanları daha da rahatsız edecek şeyler. Sonra da bazı kişiler Avrupa Birliği’nin popülaritesinin en düşük seviyesinde olmasından şikayet ediyor" - Başbakan Yardımcısı ve Çalışma Bakanı Luigi Di Maio: - "Bu, Brüksel’de değil, Roma’da yazılan ilk İtalyan bütçesi. Daha önce verdikleri onca zararla, onların politikalarıyla devam edemeyiz. AB Komisyonuna ne yapmak istediğimizi saygılı bir şekilde anlatmaya devam edeceğiz ama aynı saygı İtalyan halkı ve onu bugün temsil eden hükümete de gösterilmeli"
ESM Başkanı Klaus Regling: - "İtalya'nın bütçe planlarından kaygı duyuyoruz. İtalya'nın vereceği bütçe planı, AB mali çerçevesiyle uyumlu değil" - "İtalya, bir sonraki Yunanistan değil"
İtalya Ekonomi Bakanı Giovanni Tria, AB Komisyonu'nun ülkesinin gelecek sene bütçesine yönelik eleştirilerine bir mektup yazarak yanıt verdi - Tria: - "Bütçe, İtalya veya diğer Avrupa Birliği ülkelerinin finansal istikrarını riske atmıyor. İtalyan ekonomisinin güçlendirilmesinin, tüm Avrupa ekonomisinin çıkarına olacağına inanıyoruz" - İtalya Başbakanı Giuseppe Conte: - "Mektupta, (bütçeyi) neden bu şekilde düzenlediğimizi, ekonomik politikamızın istikametini ve ulaşmak istediğimiz hedeflerimizi açıkladık" - "(Bütçe) Komisyon tarafından reddedilirse, beraberce masaya oturup işleri değerlendireceğiz"
İtalya Başbakan Yardımcısı ve İçişleri Bakanı Matteo Salvini: - "(Moody's'in İtalya'nın kredi notunu düşürmesi) Hükümet, derecelendirme kuruluşlarına, Avrupa Komisyonu üyelerine ve bazı iç anlayışsızlıklara rağmen devam edecek" - "İtalyanların problemlerine cevap vermek için buradayız, hükümeti tahrip etmek veya derecelendirme kuruluşlarının bizi korkutmaya çalışması için değil" - "(İtalya’nın 2019 bütçe taslağı) Bu, iyi bir bütçe ve sonuna kadar gideceğiz"
AB Komisyonu Ekonomik ve Mali İşler Komiseri Pierre Moscovici, İtalya’nın gelecek yılki bütçe taslağına ilişkin değerlendirmelerin bulunduğu mektubu, İtalya Ekonomi Bakanı Giovanni Tria’ya iletti - "İtalya’nın 2019 bütçe kanununun İstikrar Paktı tarihinde görülmemiş şekilde hedeflerden sapma gösterdiği" kaydedilen mektupta, İtalyan hükümetinden 22 Ekim’e kadar eleştirilere yanıt vermesi istendi - AB Komisyonu Ekonomik ve Mali İşler Komiseri Pierre Moscovici: - "Hükümet açıklanan bu yeni harcamalara nasıl kaynak bulacak, bunları kim ödeyecek? İtalya’nın önceliği olan borcun azaltılması için belirlenen strateji konusunda da açıklama istedim"
ABD federal hükümetinin bütçe açığı, 2018 mali yılında 779 milyar dolara çıkarak son 6 yılın en yüksek seviyesine ulaştı
İtalya Başbakanı Giuseppe Conte: - "(Üç yıllık bütçe planıyla) İtalya'nın gayrisafi yurt içi hasılasının yüzde 130,9'una denk gelen kamu borcu, 2021 yılı itibarıyla yüzde 126,5 seviyesine indirilecek" - Ekonomi Bakanı Giovanni Tria: - "Büyüme çalışmalarının esas vasıtası olarak kamu yatırımları yapmayı hedefliyoruz"
İtalya Başbakan Yardımcısı ve İçişleri Bakanı Matteo Salvini: - "(AB Komisyonu Başkanı Juncker'in İtalya'nın bütçe planıyla ilgili eleştirileri) Ben alakasız benzetmeler yapmayan, ayık insanlarla konuşurum. AB Komisyonu Başkanı Juncker, İtalya'yı Yunanistan ile bir tutarak İtalya'nın borçlanma maliyetlerini çılgına çevirdi" - "Ağzını açmadan önce iki bardak su içmeli ve var olmayan tehditler savurmamalı. Aksi takdirde zararı ondan soracağız"
İtalya Başbakan Yardımcısı ve İçişleri Bakanı Matteo Salvini: - "(Juncker'in İtalya'nın gelecek sene bütçesine ilişkin sözleri) İtalya’da kimse ülkemizi Yunanistan’la bağdaştıran Juncker’in tehditlerini yemiyor" - "Vatandaşlarımızın çalışma, güvenlik ve sağlık konularındaki hakları hükümetin önceliğidir ve bu hususta sonuna kadar gideceğiz. Bizi durduramayacaklar"
Hazine ve Maliye Bakanlığı: - "Gerçekleştirilen istişare toplantıları çerçevesinde kurgulanan Yeni Ekonomi Modeli'ne ilişkin çerçeve yarın Bakanımız Berat Albayrak tarafından kamuoyuyla paylaşılacak" - "Türk bankacılık sistemi, sağlam sermaye yapısı ve bilançosuyla finansal dalgalanmaları geçmişte olduğu gibi bugün de etkin biçimde yönetebilecek konumdadır" - "OVP kapsamında 2019 büyümesinin yüzde 3-4 aralığında olması, enflasyonun en kısa sürede tek haneye inmesi için güçlü bir politika birleşimi ve tedbir seti detaylı olarak planlanacaktır. Cari açığın ise yüzde 4 civarlarında dengeleneceği beklenmektedir" - "2018'in geri kalan bölümünde ise üzerinde çalıştığımız 35 milyar liralık tasarruf ve gelir arttırıcı önlemle faiz dışı fazlanın 5 milyar liraya yükselmesi hedefleniyor"