Konya'da çiftçilik yapan Lütfi Gülbahar "Her an bir şey olabilir diye tedirginiz" diyor ancak o obrukların etrafında ralli yapmayı da ihmal etmiyor! Hem eğleniyor hem ekim yapıyor... Gülbahar, zorlu koşullarda ekim yapmayı sürdürürken, obruk tehdidi her geçen gün daha büyük bir risk oluşturuyor ancak Gülbahar yine de vaz geçmiyor. 100 dekarlık tarlasında 8 obrukla mücadele ediyor.
İç Anadolu havzasında kullanımı her geçen yıl daha da artan yer altı sularının çekilmesi ve toprağın yer altına çökmesi sonucu meydana gelen obrukların oluşumuna değinen Obruk Uygulama ve Araştırma Merkezi Müdürü Prof. Dr. Fetullah Arık, obrukların birçoğunun oluşumdan önce meydana gelen fiziki belirtilere dikkat çekerek uyarılarda bulundu.
Konya Ovası'nda korkutucu boyutlara ulaşan obruk oluşum hızı tek fotoğraf karesiyle de gözler önüne serildi. Gökyüzünden görüntülenen alanda bir kareye 24 obruk girdi. Obrukların tarım alanlarının yanı sıra yerleşim yerlerinde de oluşması tehlikeyi artırdı. Konya Teknik Üniversitesi Obruk Araştırma ve Uygulama Merkezi Müdürü Prof. Dr. Fetullah Arık "Uydu görüntülerinde burası elek gibi, bir ay yüzeyi, sanki kraterlerin yoğun olduğu bir bölge gibi görünüyor" dedi.
Konya Teknik Üniversitesi Obruk Araştırma ve Uygulama Merkezi Müdürü Prof. Dr. Fetullah Arık, obruk tehlikesi bulunan il sayısını geçen yıl AFAD'la birlikte 16 olarak belirlediklerini ifade ederek, "Bu illerin büyük çoğunluğunda da bu yıl obruklar görüldü." dedi. Arık, obruk tehlikesi bulunan illerin Konya, Aksaray, Karaman, Nevşehir, Eskişehir, Afyonkarahisar, Denizli, Ankara, Çankırı, Çorum, Sivas, Diyarbakır, Bitlis, Batman, Şanlıurfa ve Manisa olduğunu söyledi.
Afyonkarahisar'ın Emirdağ ilçesinde yaklaşık 10 metre çapında ve 4 metre derinliğinde obruk oluştu.
Bingöl Üniversitesi Enerji, Çevre ve Doğal Afet Çalışmaları Uygulama ve Araştırma Merkez Müdürlüğü ekipleri, Karlıova ilçesinde yaylada meydana gelen çöküntüyü inceledi. BÜ Enerji, Çevre ve Doğal Afet Çalışmaları Uygulama ve Araştırma Merkez Müdürlüğünden Doç. Dr. Fatma Esen "Burası eski bir göl tabanı. Bu göl tabanında siltli malzeme birikmiş durumda. Bu malzeme yeraltı suyunun etkisiyle çökmüş, lokal bir çöküntü görünümünde. Bunun tehlike arz eden bir durum oluşturduğunu düşünmüyoruz" dedi.
Eskişehir'in Çifteler ilçesindeki bir tarım arazisinde yaklaşık 20 metre derinliğinde, 5 metre çapında obruk oluştu. Sadıroğlu Mahallesi'nde yaşayan ve obruğun oluştuğu ayçiçeği tarlasının sahibi Erkan Ceylan, "Fark etmeseydik biçerdöveri bile içine çekebilirdi. Mahallemizde ilk kez obruk oluştu" dedi. Ceylan, tarlaya girdiğinde obruğu görüp korktuğunu da belirtti. Konya'da sık sık görülen obruk oluşumunun, Eskişehir'de bilinen üçüncü örneğinin bu olay olduğu aktarıldı.
Konya’nın Karapınar ilçesinde çevresi 100 metre olan 10 metre derinliğinde oluşan obrukta incelemeler sürüyor. Obruğu koyun otlatırken fark ettiğini söyleyen Nasır Ahmet Muradi, "Gece saatlerinde ses gelince baktık" dedi. Obruk fark edilince çevredekilere haber verilirken bu durum hem çiftçileri hem de çevrede yaşayanları korkuttu. Jeoloji Mühendisleri Odası Konya Şubesi Başkanı Şükrü Arslan "Çevrede oluşan obruklarla da görüyoruz ki bölge obruk oluşumuna çok müsait bir bölge" dedi.
Malezya'nın başkenti Kuala Lumpur'da bir kadının üstünde durduğu kaldırım çöktü. Çökmenin etkisiyle 8 metrelik obruğa düşen talihsiz kadın kayboldu. Kadının kurtarma çalışmalarının hala sürdüğü bildiriliyor.
Konya’nın Karapınar ilçesinde son zamanlarda meydana gelen yeryüzü yarıkları ve küçük çaplı obrukların büyüme tehlikesi vatandaşları tedirgin ediyor. Bir yıl içerisinde evinin hemen yakınında tarlada 2 obruk oluşan ve çevrede yapılan ölçümlerde ev çevresinde obruk riski olduğu belirlenen vatandaş ise evinin taşınması için yardım istiyor. Bölgede ölçümler yapan Jeofizik Mühendisi Oğuz Kaan Kılıç "Bu bölgedeki fay titreşimler meydana getirerek obrukların zamanlamasını ve riskini artırmakta" dedi.
Konya Ovasında yer altı sularının çekilmesine yönelik yapılan ölçümlerde geçen yıla oranla bazı bölgelerde yaklaşık 20 metre düşümler meydana geldiği raporlandı. Prof. Dr. Fetullah Arık çekilmelerle meydana gelen obruklara karşı uyarıda bulunup "Suların bulanık olması ve yer altından bazı seslerin duyulması artık obruğun ayak sesleri gelmiş demektir, obruk oluşmaya başlamıştır. Vatandaşlar bu duruma karşı uyanık olmalı" uyarısı yaptı. Obruk oluşumu belirtilerini anlatan Arık, "Bu son an" dedi.
Konya'da obruk oluşumu hızlandı. Obrukların evlere çok yakın noktalarda oluşması nedeniyle vatandaşlar diken üstünde. Üstelik önceleri çoğunlukla Karapınar'da ortaya çıkan obruklar diğer ilçelerde de görülmeye başladı. Obrukların oluştuğu noktalarda alttan çıkan suyun yüzeye fışkırması nedeniyle bölge sakinleri oldukça tedirgin. Doç. Dr. Arif Delikan "Acil eylem planı gerekiyor" dedi.
Son yıllarda aşırı sulama sebepli obruk oluşumları giderek artıyor. Konya'nın Karapınar ilçesindeki bir pancar tarlasında da yeni bir obruk oluştu. Aynı bölgede geçen sene de obruk oluştuğu öğrenilirken obruğun 20 metre çapında 35 metre derinliğinde olduğu öğrenildi. Tarlanın kenarında ev sahibi olan Fatih Şık ise obruğun olduğu yerden 5 defa geçtiğini belirterek, "Ben üstünden geçerken, obruk oluşsaydı ne olacaktı?” dedi.
Yer altında zamanla çözünen kireç taşlarının boşluk oluşturması ve zeminin çökmesiyle oluşan obruklar, Konya Ovası'nın kuzeyinde de görülmeye başlandı. Sayıları her geçen gün artan obruklar nedeniyle tedirginlik artarken Prof. Dr. Fetullah Arık, obruk içinde obruk oluşumu gözlendiğine vurgu yaparak Uzuncayayla Obruğu için "Güncel olarak da yeni bir çökmenin başlangıcını tespit etmiş olduk" dedi.
Konya'da Apa Barajı'ndan ovaya su aktaran isale kanalında obruk oluşumu saniye saniye görüntülendi. İlginç anlarda kanalın 5 metre yakınındaki servis yolunda oluşan göçük de kameraya yansıdı.
Kaçak su kuyularının obruk riskini artırdığına dikkati çeken konunun uzmanı akademisyenler, bir gecede açılan kuyular olduğunu, bu kuyuların kapatılması gerektiğini belirtiyor.
Konya'nın Çumra ilçesine bağlı iki mahallede eş zamanlı olarak 15 obruk oluştu.
Son yıllarda özellkle Konya'dan gelen obruk haberleri üzerine yeni bir harita oluşturuldu. Obruk için riskli veya az riskli alanlar belirlendi. Konya'daki çalışmaların ardından Türkiye'de 16 ilin daha obruk riski taşıdığı belirlendi. Prof. Dr. Fetullah Arık son çalışmalarını kamuoyuna duyururken 16 ili de tek tek sıraladı.
Batman’da okul bahçesinde oluşan obruğa hafriyat yüklü kamyonu düştü. Olay anında okulda kimsenin bulunmaması olası facianın önüne geçti.
6 Şubat depremleri sonrası Batman'da, çapı 100 metreyi bulan obruk oluştu. Bölgede incelemelerde bulunup obruk tehlikesine dikkat çeken Diyarbakır Jeoloji Mühendisleri Odası 2. Başkanı Dr. Mehmet Şefik İmamoğlu "Depremin, alt tarafından çökmek üzere olan oluşumları harekete geçirmesiyle obrukların oluşması daha da hızlanır. Şu anda en tehlikeli obruk sıralamasında İç Anadolu Bölgesi'nde Konya yöresinin olduğu alanlar 1. sıradadır. Güneydoğu Anadolu bölgesi de artık 2. sırada diyebiliriz" dedi.
Konya'da oluşan obrukların sayısı 2 bin 500’ü bulurken, yeni oluşanların bazılarında volkanik gaz çıkışı görülmeye başlandı. Doç. Dr. Arif Delikan "Ekmekçi yaylasında şubat ayında 30 metrelik çerçeve çizen obruk ise yarım metre kadardı. 1 ay önce burada 2 saat boyunca müthiş bir gaz çıkışı gözlendi" dedi. Bölgedeki çiftçilerden Adem Ekmekçi ise "Bu gaz çıkışı ve obruklar bizi korkutuyor" diye konuştu.
Sivas'ta jipsli kayaçlardan oluşan bölgede, köylüler tarafından tarım arazisine dönüştürülen birçok obruk ve dolin görenleri şaşırtıyor. Köylüler, her yıl bu arazilerde ekim yaparak geçimlerini sağlıyor. Sivas Cumhuriyet Üniversitesi'nden Öğretim Üyesi Dr. Fatih Kartal, "Obruk ve dolinleri, insanlar tarımsal faaliyetlerinde kullanabiliyor. Burası tahıl tarımına uygun sahalardır" dedi.
Konya’nın Karapınar ilçesinde bir vatandaş tarla sürerken traktör tekerinin çukura gömülmesiyle şaşkına döndü. Traktörün tekerini çukurdan kurtaran vatandaş akşam karanlığında obruk oluştuğunu zannederek panikle evine giderken, tarladaki çukurun kuyu olduğu anlaşıldı.
Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığı (AFAD) Deprem Risk Azaltma Genel Müdürü Orhan Tatar, Konya dışında başka şehirlerde, özellikle depremin etkilediği bölgelerde obruk oluşumlarının olduğunu belirtti. Orhan Tatar, "Bu oluşumlarda doğrudan etkisi olmasa bile en azından şu son 6-7 ayda oluşan obruklarda artçı sarsıntıların etkisinin olduğunu söylemek mümkün" dedi.
Konya’nın Karapınar ilçesinde aynı günde 1’i evin yakınındaki arazide, 2’si de farklı mevkide olmak üzere aynı tarlada 3 yeni obruk meydana geldi. Rüyasında deprem ve göçük olduğunu gören tarla sahibi çiftçi Fatih Şık, çobanından gelen telefonla hayatının şokunu yaşadı. Evine yaklaşık 100 metre mesafede, 50 metre çapında ve 40 metre derinliğinde obruk oluşan Şık, "Rüyamda hep böyle deprem gibi, göçük gibi şeylerle uğraştım. Kendi yerimde olacağı hiç aklıma gelmedi" dedi. İşte detaylar...
Konya'nın Karapınar ilçesinde yaklaşık 20 metre çapında, 15 metre derinliğinde obruk oluştu.
Konya'da dev bir obruk oluştu. Karapınar ilçesinde bir tarlada çapı yaklaşık 20 metre, derinliği ise 15 metreyi bulan obruk görenleri tedirgin etti. Obruk oluşan tarlanın sahibi Kazım Aslan Sayan "Bir gün önce tarlaya girdiğimizde böyle bir şey yoktu. Sabah işçilerle beraber baktık, obruk gerçekten vardı" dedi.
Antalya'nın Akseki ilçesine bağlı 1920 metre rakımlı 80 haneli Çimi Yaylası'nda bölge sakinleri buzdolabı yerine kar obruklarını kullanıyor. Bölge sakinleri, peynir, yağ, yoğurt, çökelek, hatta etlerini obruklarda muhafaza ediyor, ihtiyacı olduğu zaman 40 metrelik obruğa girip içi kar dolu obruktan malzemesini alıyor. Yaz ayında Çimi yaylasına çıkan Ramazan Arıcı, "Burada peynir çok kaliteli olur. Yoğurt yağ gibi olur, Yağlar taş gibi olur. Yani soğuk hava deposu gibidir" diye konuştu.
Kahramanmaraş'ın Pazarcık ve Elbistan ilçelerinde meydana gelen depremler tüm Türkiye'yi yasa boğdu. 50 binden fazla vatandaşımızın hayatını kaybettiği depremler, Nurhak ilçesindeki tarım arazisinde ise obruk oluşturdu. Yaklaşık 4 metre genişliğindeki obruk, dron ile görüntülendi. Muhtar Kamil Gülle, "Burada ilk defa böyle bir obruk oluştu. Daha önce böyle bir şey ile karşılaşmadık. Henüz inceleme de yapılmadı. Bölgede başka bir obruk daha oluşmuş. depremin ardından iki obruk oluştu." dedi.
Kahramanmaraş'ın Pazarcık ve Elbistan ilçelerinde meydana gelen depremler, Nurhak ilçesindeki tarım arazisinde obruk oluşturdu.
Konya Ovasında sıkça oluşan korkutan obruklar şimdi de Aksaray sınırlarında kendini göstermeye başladı. 10 gün önce bir obrukla karşılaşan Aksaray’ın Sultanhanı ilçesi sakinleri, bugün 2. bir obrukla karşı karşıya geldi. Mantar aramaya çıkan gençler yaklaşık 8 metre çapında 6 metre derinliğinde obruk buldu. Bölge halkı, açık alandaki obruklardan tedirgin olmaya başladı. İşte detaylar...
Aksaray'ın Sultanhanı ilçesinde yaklaşık 3 metre çapında, 5 metre derinliğinde obruk meydana geldi.
Sivas'ın Zara ilçesi kırsalında bir tarlada yaklaşık 15 metre çapında obruk meydana geldi.
Kahramanmaraş'ta meydana gelen 7.7 ve 7.6 büyüklüğündeki depremler sonrası Batman'daki bir görüntü dikkat çekti. Depremlerin ardından Ilısu Prof. Dr. Veysel Eroğlu Barajı havzasında obruk meydana geldi. Konya Teknik Üniversitesi Jeoloji Mühendisliği Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Yaşar Eren, "Deprem, doğrudan obruğu oluşturmuyor ama sarsıntılar, obruğun oluşumunu hızlandırmış oluyor" dedi.
6 Şubat’ta Kahramanmaraş merkezli meydana gelen 7.7 ve 7.6 büyüklüklerindeki depremlerin yaraları sarılmaya çalışılıyor. 11 ili etkileyen asrın felaketinin ardından ortaya çıkan görüntüler şaşkına çevirmeye devam ediyor. Son olarak Kahramanmaraş’ta meydana gelen deprem sonrası Onikişubat ilçesindeki doğa harikası Yeşilgöz obruğunda suyun rengi değişti.
Kahramanmaraş merkezli büyük depremlerin sonrasında Konya başta olmak üzere pek çok ilde ortaya çıkan obruklar dikkat çekmişti. Konya’nın Ereğli ilçesinin Karapınar bölgesinde deprem sonrasında dev bir obruk oluşmuştu. Depremlerin obruk oluşturup oluşturmadığı merak edilirken Konya Teknik Üniversitesi Obruk Araştırma ve Uygulama Merkezi Müdürü Prof. Dr. Fetullah Arık, "Depremler, bir obruğun çökmesini hızlandırabilir" dedi.
Konya'nın Karapınar ilçesinde, boş bir tarlada 100 metre çapında, 15 metre derinliğinde obruk oluştu. Tarlanın sahibi Yusuf Gültekin, oluşan obruk sonrası yaptığı açıklamada "İlk zamanlar ürperiyorduk ama alıştık. İlk kez gören insanlar korkuyor" ifadelerini kullandı.
Kahramanmaraş merkezli 6 Şubat’ta meydana gelen iki büyük depremin ardından Diyarbakır’ın Lice ilçesinde kaydedilen 3 ile 4 şiddeti arasındaki bağımsız depremler nedeniyle oluşan obruk, dere yatağını kuruttu. Vatandaşlar suyun obruktan nereye gittiğini bilmediklerini söyledi. Lice’de meydana gelen artçılar, yollarda da hasara neden oldu. Köprü ve istinat duvarı yıkıldı, köprü ve yolun birleştiği yer ile yolda yarılma ve çökmeler meydana geldi.
Sivas'ın Hafik ilçesinde bir tarlada yaklaşık 10 metre çapında obruk meydana geldi.
Sivas'ta bir anda oluşan 10 metre çapındaki obruk görenleri korkuttu. Hafik ilçesindeki bir tarlada hayvanlarını otlatan Fatih Rüştü Soğancıoğlu'nun 15 metre ilerisinde büyük bir çekme meydana geldi. Toz bulutunun dağılmasıyla oluşan obruğu gören Soğancıoğlu, durumu hemen yetkililere haber verdi.
Yaklaşık 1 haftadır obrukta olduğu anlaşılan koyunun kurtarılma anı itfaiye erinin kaskındaki kameraya yansıdı
Tarla sahibi İbrahim Karacan: - "Birkaç gün önce gece sulama yaptık. Ondan önce de tarlada çalıştık. Tarlada çalışanlar olduğu sırada obruk olsa daha kötü olabilirdi. Obruk oluştuğu sırada tarlada insan olmaması büyük şans"
Siirt'te obruğa düşen inek ekipler tarafından kurtarıldı
Konya turizminin önemli bir destinasyonu olması beklenen Selçuklu dönemi eserlerinden Obruk Hanı'nın restorasyon ve çevre düzenleme çalışması tamamlandı. Karatay ilçesindeki tarihi Obruk Hanı, 180 metre genişlik ve 145 metre derinliğiyle Kızören Obruğu'nu seyir imkanı da sunacak.
Mersin'de obruğa düşen keçiyi itfaiye kurtardı
Siirt'te bir tarla sahibi, tarlasında gördüğü manzara karşısında şaşkına döndü. Tedirginlik duyduğunu ifade eden Sakin Kavak, "30 yıldır çiftçilik yapıyorum, hayatımda ilk defa böyle bir şey görüyorum" diye konuştu.
Konya'nın Karatay ilçesindeki bir çiftçi çalışmak için tarlasına gittiğinde şaşkınlık yaratan bir görüntüyle karşılaştı. Tarlada 10 metre çapında ve yaklaşık 40 metre derinliğinde yeni bir obruk oluştu. Obrukların o bölgede daha çok Karapınar ilçesinde görüldüğü belirtildi.
Konya Teknik Üniversitesi Jeoloji Mühendisliği Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Yaşar Eren: - "Yağışlı yıllarda obrukların oluşumu daha da hızlanır. Islanma nedeniyle üstteki şapkanın ağırlığı artar, çökmeyle obruk oluşumlarını hızlandırır" - "Özellikle önümüzdeki aylarda kar sularının erimesi, yüzeye yaklaşan boşlukların üzerindeki çökmeyi öne çeker"
Konar Mahalle Muhtarı Selçuk Körük: - "Televizyonlarda çok izlerdik, Karapınar ilçesinde çok olduğunu duyuyorduk ama bizim başımıza da geleceği aklımıza gelmedi. Bu bölgede ilk defa gördük, çok şaşkınız"
KTÜN Obruk Araştırma ve Uygulama Merkezi Müdürü Prof. Dr. Fetullah Arık: - "Geçmişte 20 yılda bir obruk oluşurken şimdi bu sayı yılda 30-40'a çıktı" - "Geçtiğimiz yıl sadece Karapınar'da 500 civarında obruk tespit edilmişti. Yürüttüğümüz çalışmalarda Konya genelinde tespit edilen toplam obruk sayısı 2240. Bunlardan 702'si kuyu şeklinde görmeye alıştığımız derin obruklar" - "Yer altı seviyesindeki düşüş aynı zamanda obruk sayısındaki artış da demek. 2000'li yıllara kadar santimetrelerle ifade ettiğimiz yer altı suyu düşümleri, 2015'ten sonra bir metre seviyesinde. Geçen yıl bazı gözlem kuyularındaki düşüm 20 metrenin üzerinde"
Konya'nın Çumra ilçesindeki mısır tarlasında 20 metre çapında ve 12 metre derinliğinde obruk oluştu.
Ankara'nın Polatlı ilçesinde bir tarlada geçtiğimiz hafta meydana gelen obruğun ardından aynı mahallenin farklı bir bölgesinde oluşan yüzey yarıkları dikkat çekti.
Ankara’nın Polatlı ilçesine bağlı Hacıosmanoğlu Mahallesinde bulunan buğday tarlasında, henüz sebebi belirlenemeyen bir obruk meydana geldi.
KTÜN Jeoloji Mühendisliği Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Yaşar Eren: - "Yer altı su seviyesi düştükçe ovadaki sedimentler, içerisindeki farklı sıkışma, yüzey yarıkları ve faylanmalar şeklinde yüzeyde deformasyonlar oluşturuyor. Çumra ilçesine bağlı Adakale Mahallesi'nde 7 kilometre zon boyunca yüzey yarıklarını izliyoruz" - "Mezarlıktaki kemikler ortaya çıkmış. Yerleşim yerinin hemen batısından geçiyor. Başka bölgelerde yerleşim yerlerini, kara yollarını tehdit ediyor. Elektrik direklerinde deformasyon oluşturuyor, yerleşim yerlerindeki yapılara zarar veriyor" - Adakale Mahalle Muhtarı Gürsel Algül: - "Bu bizi korkutuyor. Hala aktif göçükler var. Derin yarıklara düşen hayvanlar çıkamıyor, içerisinde ölüyor. 'Yer yarıldı içine düştü' misali, yarıklar çok büyük"
Konya Karapınar'da yıllar önce oluşan obruğun içerisinde, 45 metre çapında 2 metre derinliğinde obruk meydana geldi. Mahalle sakinlerinden Şammas Parlak da gördükleri karşısında şoke olduğunu belirterek, "Obruk içerisinde obruk olmasına ilk defa şahit oluyoruz." açıklamasını yaptı.
İtalya'da bulunan Slowfood Biyoçeşitlilik Vakfı tarafından, dünya genelindeki yerel türleri korumak amaçlı oluşturulan Uluslararası Nuh'un Ambarı (Ark of Taste) listesinde yer alan ve Fransızların ünlü 'rokfor' peynirine rakip olan Divle obruk peyniri, yerin 36 metre derinliğinde mağarada 6 ay olgunlaşmayı bekliyor.
Sivas'ta köprü yapılacak alanda sondaj çalışması sırasında yolun bir bölümü çöktü. Olay yerine gelerek incelemelerde bulunan Sivas Belediye Başkanı Hilmi Bilgin, "Burada yaklaşık 10 metre çapında 22 metre derinliğinde bir göçük var ve altında da su var. Daha önceki sebebini teknik olarak tam tespit edemedik ama ya bir kaçak var veya alttaki bir göçükten dolayı oluşmuş adeta 22 metre derinliğinde bir obruk var." dedi.
Konya'da bir tarlada yaklaşık 15 metre derinliğinde, 20 metre çapında obruk meydana geldi.
Konya'nın Karapınar ilçesinde 3 metre çapında, 65 metre derinliğinde yeni obruk meydana geldi.
Afyonkarahisar'ın Emirdağ ilçesine bağlı 3 köyün çevresinde ekili tarlalarda, son dönemde obruklar oluşmaya başladı. Sayısı 10'u bulan obrukların sonuncusu, 30 metre derinliğinde ve 20 metre genişliğinde oldu. Bölge halkı, obruklar nedeniyle tedirgin olduklarını söyledi.
Bilecik’te bir tarlada oluşan yaklaşık 10 metre derinliğinde, 1 metre genişliğindeki obruğa benzeyen çukur, vatandaşlarda endişeye neden oldu.