Türkiye'de son yıllarda maaş dengesi tepede tırnağa değişti. Üniversite mezunları olan beyaz yakalıların maaşları asgari ücrete yaklaşırken, çıraklıktan başlayıp ustalığı öğrenen mavi yakalılar ise neredeyse 3 rakamlı maaşları ulaştı. İnşaat, sanayi, otomotiv sektöründeki son duruma baktığımızda maaş ortalaması da bunu doğruluyor. Bir ustanın yanında çalışan çırak bile asgari ücretin üzerinde maaş alıyor.
3 yıl önce kalp krizi nedeniyle hayatını kaybeden eşinin koltuk döşeme işini devralan Elvide Elif Işık, yapamazsın diyenlere inat başardı.
Türkiye'de sanayi sektöründe yaşanan çırak sorunu birçok kadını da meslek sahibi yaptı. Aydın'da çırak bulamayan eşine destek olmak amacıyla sanayiye gelen 3 çocuk annesi 32 yaşındaki Hayriye Gedik, kısa sürede işi öğrenerek motor tamir etmeye başladı. Kocası çalışacak çırak bulamayınca işe el atıp şimdi işinin ustası, iş yerinin patronu olan sanayinin Hayriye Ustası görenleri şaşırtıyor. Hayriye Gedik, "Beni motor tamir ederken görüp şaşıranlar olabiliyor. Ama çok keyifli bir iş" dedi.
Sakarya'nın Karasu ilçesinde oturan 43 yaşındaki Esra Tuncer, eşine yardım için gittiği atölyede 4 yıldır mobilya, kapı ve ahşap merdiven yapıyor. Esra Tuncer, eşi İbrahim Tuncer çırak bulamadığı için yardıma gittiği atölyede usta olurken eşi İbrahim Tuncer de " 4 yılın sonunda eşim usta oldu. Hala daha yanımızda çalışacak çocuk bulamıyoruz" dedi.
Pek çok sektörde eleman açığı almış başını gitmiş durumda. Sektördeki herkes eleman, çırak ve usta bulamamaktan şikayet ederken bunun teslimat sürelerine de olumsuz etki ettiğini söyledi. En büyük eleman açığının imalat sektöründe olduğu vurgulanırken özellikle tesisatçı, döşemeci, marangoz ya da kaynakçı yetişse kazançlarının çok iyi olduğu belirtildi. Öyle ki bir demir ustasının maaşının mühendisi geçtiği de aktarıldı. Ancak o maaşı da kabul edip çalışan yok.
Samsun’da Türk kalpak ustası 64 yaşındaki Kenan Başusta, bu işe 6 yıl önce hobi olarak başladığını belirterek, “Şu anda Karadeniz’de benden başka Türk Kalpak ustası yok. Özellikle kışın sıcak tuttuğu için çok tercih ediliyor” dedi. Başta hobisi olan bu işte talep görünce satış yapmaya başladığını ifade eden Başusta, soğukların gelmesiyle kalpak satışlarının arttığını söyledi.
Erzincan’da taşı işleyerek duvar inşa eden taş duvar ustası, aylık 100 bin lira kazanç sağladıklarını belirtirken çalıştıracak elemanın pek bulunmadığına dikkat çekti. Taş duvar ustalarının günlük 3 bin 500, 4 bin lira gibi kazançlarının olduğu belirtilirken yazın Erzincan’da çalışan ustaların kış aylarında ise Muğla’ya giderek taş evler inşa ettiği öğrenildi. İnşaat sektöründe bu işi yapan ustaların sayısının her geçen gün azaldığı, var olan ustaların da randevu ile çalıştığı aktarıldı.
Üniversite mezunlarının sayısı her geçen gün artarken buna paralel olarak da beyaz yaka olma hayaliyle mezun olan genç işsizlerin sayısı da katlanıyor. Neredeyse her üç gençten biri üniversiteli işsiz kervanına katılırken, ustalık ise zamanla kıymete bindi. Vatandaşlar, parasıyla iş yaptırabilecekleri bir ustayı mumla ararken; bir yandan da fahiş fiyatlarla karşılaşıyor. Bir ustanın ayda 150 bin TL cebine girerken, fiyatlar ise ustadan ustaya semtten semte değişiyor.
Kahramanmaraş'ta oto sanayi sitesinde çalışan 11 yaşındaki Muhammet motor bakımı hariç her işi yapabiliyor. Küçük usta ileride kendi işini kurup işçi çalıştırmak istediğini belirtirken, sanayinin de adeta maskotu olmuş durumda.
Türkiye'de usta bulmak gittikçe zorlaştı. Firmalar eleman bulmaktan dert yanarken ustalar karaborsaya düştü. Yurt dışından usta transfer bile edilirken firmaların elaman bulma süresi 1,5 aya kadar çıktı. İşte Türkiye'de en çok personel eksikliği yaşanan alanlar...
Ordu’da yaşayan 3 çocuk annesi Saliha Öztürk, eşine yardım için gittiği atölyede mesleği öğrenmesi ile başladığı koltuk tamiri ve döşemeciliğini 26 yıldır sürdürüyor. Öztürk, Almanya’dan da sipariş alıyor. Öztürk, “Ben burada atölyede tamirat diye başladım ancak 26 yıldır epey aşama kat ettiğimi gördüm. Sosyal medya ve müşteri potansiyeli derken güzel yerlere geldik. Şu anda Almanya’ya mal gönderiyorum." dedi.
Sivas’in Divriği ilçesinde yaşayan Zeynep Çoban, genellikle erkeklerin yaptığı kebap ustalığı mesleğini özveri ile sürdürüyor. Bir lokantada bulaşıkçı olarak iş hayatına başlayan Çoban, şimdi ızgara başında kebap pişiriyor. 10 yıl önce bulaşıkçı olarak işe başladığı Kangal'daki bir iş yerinde kebap ustalığına terfi eden Çoban, bir gün patronuyla kavga edip inat üzerine kendi işletmesini açtığını söyledi. Orayı 6 yıl işlettiğini belirten Çoban, şu anda Divriği'deki bir iş yerinde çalışıyor.
Kalifiye eleman sorunu inşaat sektörünü vurdu, İzmir de nasibini aldı. Artık vasıfsız elemanlar da karaborsaya düştü. İnşaat ustalarının birçoğu ya deprem bölgesinde ya da yurt dışındaki projelerde çalışıyor. Hal böyle olunca 2 bin lira yevmiyeyle çalışacak usta bile bulunamıyor. Sektör temsilcileri "acil çözüm" istedi, bir de çözüm önerisi geldi.
Türkiye genelinde yaşanan işçi sıkıntı işverenleri başka alternatif üretmeye zorluyor. Sakarya'da bir kadın müteahhit usta bulamadığı için baretini taktı, harç karıştırıp malzeme taşıdı. Günlüğü 500 ila 2 bin lira arasında verilen iş için eleman bulamamaktan isyan eden Zeynep Alkan, inşaat ustalarının döviz kazanmak için yurt dışını tercih ettiğini belirtti.
Elazığ’da Organize Sanayi Bölgesinde mobilya fabrikasında çalışan kadın ustaların çalışma hızı ve azmi görenleri şaşırtıyor. Çalışmaları ile erkeklere taş çıkaran kadınlar, ’’Artık işçinin erkeği kadını yok’’ diyor.
Bursa'nın Mustafakemalpaşa ilçesinde 60 yıl önce çırak olarak başladığı mesleği senelerdir aynı dükkanda sürdüren Enver Fiskiye'nin yakınlarıyla çalışarak ürettiği tef ve davullar kına, düğün gibi eğlencelerin yanı sıra okul etkinliklerinde kullanılıyor.
Senenin sonuna yaklaştıkça asgari ücret zammıyla ilgili araştırmalar da hızlandı! Sadece asgari ücret değil, emekli ve memur zamları için de süreç devam ediyor. Asgari Ücret Tespit Komisyonu, 2. toplantısını 18 Aralık'ta yapacak. Depremin büyük bir yıkıma neden olduğu Malatya'da ise inşaat ustası bulmakta sıkıntı yaşanıyor. Firmalar, 70 bin TL'ye usta bulamadıklarını ifade etti.
Evine cam balkon yaptırmak isteyen bir çocuk annesi kadın anlaştığı inşaat mühendisiyle yakınlaştı. Evde kahve içtikleri sırada diş teknisyeni olan koca eve geldi. Gördükleriyle şoka uğrayan adam derhal mahkemeye gitti. İşte film gibi olayın tüm detayları!
Diyarbakır Sanayici ve İş Dünyası Derneği (DİSİDER) Yönetim Kurulu Başkan Yardımcısı Mahmut Biroğlu, Diyarbakır ve birçok ilde inşaat sektöründe günlük bin 500 TL ila 2 bin TL arasında çalışacak eleman bulamadıklarını belirtti. Biroğlu, Türkiye’de işsizlik olduğuna inanmadığını ifade ederek, "Her sektörde şu anda personele ihtiyaç var" dedi.
Antalya'nın Alanya ilçesinde babasına ait anahtar dükkanında çalışan 16 yaşındaki Dilara Züleyha İnal, yeteneği ve işine olan tutkusuyla dikkati çekiyor.
Ağrı'nın Eleşkirt ilçesinde yaşayan Türk halk müziği tutkunu 70 yaşındaki Murat Tekin, onlarca öğrenci yetiştirdiği otantik atölyesinde yarım asırdır bağlama çalıyor.
İngiltere’de erkeklerin egemen olduğu inşaat sektöründe sıvacı olarak çalıştığını ifade ederek kısa sürede sosyal medyanın dikkatini çeken Madi Forrest, kadınlara dair geliştirilen toplumsal önyargılara meydan okudu. Sıva yapmaya gittiği inşaatlardan iş başındayken paylaşımlar yapan Forrest, “Yeteneklerimden şüphe duyuyorlardı onlara kendimi ispat ettim” dedi.
Aydın’ın Koçarlı ilçesine bağlı Kırsal Boydere köyü yakınlarında zeytinyağı fabrikası işletmecisi Mehmet Cemal Şengün, işsizlik söylemlerine inanmadığını söyleyerek, günlüğü 800 TL’ye hamal, 1000 TL’ye de fabrikada çalışacak işçi bulamadıklarını belirtti. Şengün, "Kimse bana işsizlikten söz etmesin. Bir çuval zeytin yaklaşık 500 TL dağlardaki zeytinler toplanmadı. Aylık 30 bin liraya yakın para teklif ediyoruz yine de çalışacak adam bulamıyoruz. En büyük sorun çalışacak kişi olmaması" dedi.
Mutfakta yer alan ürünlerin sık sık temizlenmesi gerekiyor. Temizliğin aksatılması kirlerin dirençli hale gelmesine neden oluyor. Özellikle fırın camı biz fark etmesek bile zamanla yağlanıyor. Bu yağların birikmesi hem hijyen hem de görsellik açısından istenmeyen durumlar yaratıyor. Ancak her evde bulunan tek malzeme ile en inatçı fırın kirlerini bile çıkarabilirsiniz.
Restorasyon projelerine henüz 16 yaşındayken adım atan ve nadir bulunan antik taş ustalığını yeni nesillere öğretmeye çalışan Selim Baskın, kazılarla çıkarılan çok sayıda eserin orijinal görünümüyle sergilenmesine katkı sağlıyor - Taş ustası Baskın: - "Bir günde, bir yılda yapılacak bir iş değil bu, tecrübe isteyen bir şey. Şimdi makine var ama o zamanki gibi yapmıyor"
Kemençe ustası Hasan Yaman: - "Eskisi gibi kemençelere yoğun talep yok" - Arkadaşı Hüseyin Berk: - "Çırak yetiştiremiyoruz, onun için bu mesleğin yürümesi biraz zor olacak"
Kilis'te çırak olarak başladığı kaportacılık mesleğini 32 senedir sürdüren Osman Zembilcioğlu, aynı zamanda 25 yıldır düğün salonlarında şarkı türkü söyleyerek vatandaşların en mutlu gününe şahitlik ediyor - Zembilcioğlu: - "Her iki işimi de sevdiğim için fazla zorlanmıyorum"
Kırkpınar başpehlivanlarından Recep Kara: - "Biz 20'li yaşlarda büyük ustalarımızı yenerek bu unvanı elde etmiştik. Bizden küçük genç başpehlivan kardeşlerimiz de ustalarını yenecek ki meslek ölmesin" - "Bu yıl Cengizhan Şimşek kardeşimiz sürpriz oldu ama aslanlar gibi çıktı, kıran kırana güreş yaptı ve başpehlivanlığı hak etti"
Baklava ustası Levent Aktaş: - "Birçok ülkeden ünlü şefler gelecek. Kentin tanıtımına çok büyük faydası olacak. Şehrimize ne kadar ziyaretçi gelirse işlerimiz o kadar artıyor" - Kebap ustası Mustafa Altun: - "Yurt dışından gelecek şeflerden biz bir şeyler kaparsak ve biz de bir şeyler öğretebilirsek ne mutlu bize"
Bingöl'de 1920'li yıllardan bu yana demircilik yapan ailesinin son temsilcisi 79 yaşındaki Ziya Ayçeman: - "Yaşadığım sürece işime devam edeceğim ama benden sonra kimse yok"
60 yaşındaki Ali Yeşilyayla, ıhlamur ağaçlarından üretilen kalıplara işlenen motiflerin kumaşlara baskısıyla yapılan Tokat yazmasına 9 yaşından beri emek veriyor - Ali Yeşilyayla: - "Sanatımızı bu seviyeye getirdik. Şükürler olsun, çalışana her türlü iş var, yeter ki işini temiz yap"
Mersin'de, inşaat ustası kocasıyla harç karıp duvar yapan kalfa Nurgül Ceviz: - "4 çocuğumun geçimini inşaatlarda eşimle çalışarak kazanıyorum. Kendi paramız kendi cebimizde kalıyor, gayet mutlu ve huzurluyuz"
Yürekleri ağza getiren olay Adana'da yaşandı. 12 katlı apartmanın dış cephe boyasını yapan bir kişi, asansör halatının kopması sonucu 11'inci katta asılı kaldı. Ölümle burun buruna gelen boyacı ustası, çığlıklarını duyanların çağırdığı itfaiye ekipleri sayesinde kurtarıldı.