BİZE ULAŞIN
Kendini sözlü ya da yazılı olarak ifade etmek isteyen kişiler, hangi türde olması fark etmeksizin bir metin oluşturmak durumunda kalabilirler. Bir konuşma metni ya da edebi bir metin yazılacaksa bazı yöntemler duygunun ya da düşüncenin ifade edilebilmesi için çok önemlidir. Kullanılan yöntemlerin ve tekniklerin yazılan metni desteklediği de söylenebilir. Anlatım teknikleri genel ve ana başlıklar olarak 4 tanedir. Bunlar betimleyici anlatım, öyküleyici anlatım, açıklayıcı anlatım ve tartışmacı anlatımdır. Her bir anlatım biçiminin farklı özellikleri ve teknikleri vardır.
Bir edebi anlatım tekniği olarak hakim bakış açısı tekniği de kullanılabilir. Hakim bakış açısı tekniğinin diğer adı ombiscient narrator’dur. Bu anlatım tekniğinde anlatıcı olayları, karakterleri, karakterlerin duygularını, onların düşüncelerini, geçmişlerini tam olarak bilmelidir. Çünkü tüm bu özellikleri okura eksiksiz olarak aktarmak durumundadır. Bu bakış açısına sahip olan bir anlatıcı yalnızca 1 ya da birden fazla karakterin bakış aşısı üzerinden değil, tüm karakterlerin iç dünyasından ve olayların dışsal boyutlarından da haberdar olmalıdır.
Hakim bakış açısının çeşitli özelikleri bulunur. Bu özellikler şunlardır:
Anlatıcı, karakterlerin sadece dışsal olan eylemlerini değil aynı zamanda içsel düşüncelerini ve duygularını da bilmelidir. Bu da okura karakterlerin tüm motivasyonları, korkuları, sırları ya da umutları hakkında derin bilgiler verir. Bu sayede okur karakterlerle özdeşleşme imkanı da bulur. Eserdeki anlatıcı genel olarak duygusal açıdan tarafsız bir yerde durmalıdır. Olayları olduğu gibi nesnel bir biçimde aktarmalıdır.
Zamanın ve mekanın kontrol edilmesi de bu hakim bakış açısı tekniğinin bir özelliğidir. Anlatıcı geçmişteki olaylara, şu anki mevcut duruma ve gelişmelere hakimdir ve bunlar hakkında okura bilgi verir. Olayların daha geniş bir perspektiften görülebilmesine de bu sayede olanak tanımış olur.
Edebi metinde kullanılan hakim bakış açısı tekniği okura da farklı açılardan kazançlar sağlar. Bu tekniğin okura kazandırdıkları şu başlıklar altında açıklanabilir:
Okur, yalnızca bir karakterin bakış açısından olayları görmekle sınırlandırılmadığı zaman eseri daha ilgiyle takip edebilir. Ayrıca bu teknik kullanıldığında okura çok geniş bir perspektif sunulur. Olaylar sadece bir kişinin gözünden değil birden fazla karakterin ve çevresel etkilerin de verilmesiyle daha da zenginleşir.
Birden fazla karakterin iç dünyalarına hakim olmak okurun karakterler ile duygusal bir bağ kurmasına yardımcı olur. Okur, karakterlerin tüm motivasyonlarını, isteklerini, korkularını anlar ve onlarla empati kurabilir. Hikayenin her yönüne, olaylara, durumlara, kişilere ve kişilerin tüm özelliklerine hâkim olan okur için okuduğu eser çok daha sürükleyici ve ilgi çekici olacaktır. Tüm bunlar da eserin iyi ve okunabilir olduğu anlamında yorumlanır.
Bu tekniğin kullanıldığı bazı yazarlar ve eserleri şu şekilde örneklendirilebilir:
Haber Gönder
