Hakkari'de arkeolojik kazı çalışmaları
HAKKARİ (İHA) - Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi (YYÜ) Fen Edebiyat Fakültesi Sanat Tarihi Bölümü Öğretim Üyesi Yrd. Doç. Dr. Mehmet Top, Zeynel Bey Medresesi'nde yapılan arkeolojik kazı çalışmalarında, 16. yüzyılın 2. yarısına ait 6 odadan 2'sini gün yüzüne çıkarttıklarını belirtti.
Hakkari Merkez Biçer Mahallesi'nde hazine arazisi üzerinde bulunan Zeynel Bey Medresesi'nde, Van Müze Müdürlüğü Başkanlığı ve Yrd. Doç. Dr. Mehmet Top'un bilimsel sorumluluğunda 4'ü uzman toplam 29 kişilik ekibin yaptıkları kazı çalışmaları sürüyor. Kazılarla ilgili olarak basın mensuplarına açıklamalarda bulunan Van YYÜ Fen Edebiyat Fakültesi Sanat Tarihi Bölümü Öğretim Üyesi Yrd. Doç. Dr. Mehmet Top, buldukları odaların içinde Osmanlı döneminde yapılan medreseler gibi girişin hemen karşısında küçük bir mazgal pencere olduğunu belirtti.
Odadaki pencerenin medresenin içini aydınlattığını anlatan Yrd. Doç. Dr. Top, diğer tarafta ise medresenin içinin ısıtılması için şömine dedikleri bir ocak yer aldığını ifade etti. Yaptıkları 1 aylık kazı çalışmaları sonucunda medresenin sağlam 2 odasına ulaşabildiklerini belirten Yrd. Doç. Dr. Top, bulunan odaların medrese açısından çok sevindirici olduğunu söyledi. Zeynel Bey Medresesi'nin 2. dönem kazı çalışmalarına 6 Ekim tarihinde başlayacaklarını dile getiren Top, ilk dönem kazı çalışmalarında medresenin dış kısmının temizlendiğini belirtti.
Yrd. Doç. Dr. Mehmet Top, faaliyetlerin yoğun olarak devam ettiği avluda 1.5 -2 metreye yakın hafriyat bulunduğunu anlattı. Avlunun tamamen temizlenmesiyle medresenin tüm planının ortaya çıkarılacağını ifade eden Top, şunları söyledi:
"Kazılar bittikten sonra medresenin restorasyonuyla ilgili çalışmalarımız devam edecek. Bu sezon avluyu bitirmeyi hedefliyoruz. Önümüzdeki yıl da verilecek ödeneklerle medrese odalarının temizliğiyle birlikte bu kazı çalışmalarını tamamlamayı amaçlıyoruz. Hakkari'deki Osmanlı dönemine ait ilk yapı diyebileceğimiz bu medrese, Kanuni Sultan Süleyman'dan sonra 2. Selim döneminde Hakkari beylerinden Zeynel Bey tarafından inşa ettirilmiş. Medresenin yapımıyla ilgili şu ana kadar bir kitabe bulamadık. Ancak tarihi kaynaklardan bu medresenin Zeynel Bey tarafından inşa ettirildiği ve 300 yıl boyunca medrese olarak kullanıldığını tespit ettik. Ne zaman yıkıldığını bilemiyoruz. Medreseler terk edildikten sonra burada meydana gelen depremlerle medrese zarar görmüş. Özellikle medresenin avlusunun 1.5- 2 metreye yakın toprakla dolgu olması, bu yapının iki katlı olabileceğini akla getiriyor. Bu avlu, klasik bir Osmanlı Medresesi tipi 2 katlı bir düzenlemeye sahipmiş. Tespit edebildiğimiz kadarıyla Hakkari beylerine ait 3 adet medrese var. Bu eserler Hakkari'nin kültür tarihi açısından çok önemlidir. Çünkü burada gezilerek görülebilecek tarihsel mekan olarak çok az yer var. Kazı çalışmalarımızda medreseye ait iki sağlam oda ile bir eyvan çıkardık. Binanın ortaya çıkarılmayı bekleyen şu anda yıkılmış ve içerisi topraklarla dolmuş 4 odası daha var."
Yrd. Doç. Dr. Mehmet Top, Hakkari Valiliği İl Özel İdare Müdürlüğü'nün 18 milyar liralık desteğiyle çalışmalarını sürdürdüklerini de belirterek, "İkinci dilimde Kültür Bakanlığı Döner Sermaye İşletmeleri'nin kazı ve temizlik çalışmalarına verdiği desteklerle yaklaşık 1 ay boyunca faaliyetlerimiz sürecek" diye konuştu.
