Hakkari'nin kilim dokuma geleneği kurslarla yaşatılıyor

Hakkari’de koyun yününden kilim dokuma geleneği Hakkari Valiliği'nin düzenlediği kurslarla gelecek nesillere aktarılıyor.
Motifleriyle, renkleriyle desenleriyle her biri ayrı bir anlam taşıyan Hakkari kilimleri, 13. yüzyıldan bu yana kuşaklar boyu aktarılan bir geleneği simgeliyor.
Hakkari Valiliği tarafından yürütülen proje kapsamında desteklenen kilim dokuma atölyesi, çok sayıda genç kızın geleneksel Hakkari kilim dokuması kültürünü öğrenmesini sağlıyor. 2011 yılı sonunda tamamlanan 'El Emeği Göz Nuru Otantik Hakkari Kilimleri' Dokuma Projesi kapsamında 100 civarında genç kız kilim dokumayı öğrenirken, aylık yapılan 200 TL ödeme ile de aile bütçelerine katkı sağladı.
Kursiyerlerden Runahi Kaplan kursta dokuma tekniklerini öğrendiğini belirterek, "En zor olanı ‘Herki’ kilimidir. Alt üst dokuma tarzı ile yapıldığı için bir bayanın bütün duygularını ifade eder. Bunu yaparken bir nevi rahatlıyordum." dedi. Kurs sayesinde kendi ayaklarının üzerinde durup, ailesine katkı sağladığını belirten Kaplan, projenin tekrarlanmasını istedi.
Usta öğretici Fatma Yıldız, kilim dokumanın yöntemlerini şöyle anlattı: “Hakkari'ye özgü kilim motiflerinden olan kilimleri dokuduk. Her anlamda bir genç kızın kendisini ifade ettiği motifilerdir. Dokuması zor olan Herki motifi aynı zamanda en zevkli motiflerden biridir."
Kurs Hocası Hilal Yaşar, Hakkari’de aktif olarak işlenen 16 motif olduğunu ve öğrencilere bunu öğrettiklerini söyledi. Hakkari yöresine has 24 tane de desen olduğunu ifade eden Yaşar, en çok talep gören 16 deseni işlediklerini söyledi.

HAKKARİ'DE KİLİM KÜLTÜRÜ
Genç kızlar, yöreye özgü kilimlere duygularını, sevgilerini ve hayallerini ilmek ilmek dokuyor. "Her nakışı bin duygunun ifadesidir. Kilim sevgiliye çağrı, aşka davettir. Kimi renkler şikayettir. Kimi hasrettir” dizeleriyle türkülere konu olan kilimler, genellikle terör olaylarıyla anılan Hakkari’nin güzelliklere de ev sahipliği yaptığını gösteren en önemli kültürel değerlerin başında geliyor.
Hakkari kiliminin sıklığı, kalitesinin göstergesi oluyor. Kilimlerin üzerindeki en ufak bir motif bile bir anlam taşırken, desenler bazen kendisini ilk dokuyanın ismini, bazen de anlatılan duyguya göre isim alıyor. Anlamı 'Sarya’nın Gülü' olan 'Gülsayra' isimli kilim, adını 'Sarya' adlı bir kadın tarafından dokunmasından alıyor. 'Lüleper' ise ismini, Hakkari’nin Yüksekova ilçesi civarında sulak ve bataklık yerlerde sarı, beyaz, kırmızı renklerde açan ve nilüferi andıran bir tür çiçeğe yörede 'Lüleper' denilmesinden alıyor. Büyük bir aşkı anlatan 'Kesmeker' isimli kilimin adı ise bir genç kızın dokuduktan sonra, 'Bunu kimse yapamaz, kimse de yapamadı' diyerek sevdiğine vermesinden geliyor.