Haklarını Bilmeyen Çalışanlar Mobbinge Katlanıyor

'İşyerinde psikolojik taciz' olarak tanımlanan mobbing, Türkçe’de ‘yıldırkaçır’ ya da ‘bezdiri’ tabirleriyle biliniyor. Psikolog İlhan Özdemir, mobbingin suç olduğunu ve buna karşı haklarını yeterince bilmeyen çalışanların mobbinge katlandığını belirtiyor. Özdemir, mobbinge uğrayan kişinin durumu arkadaşlarıyla paylaşması, gerekli üst mercilere şikayet etmesi ve hukuki haklarını tanıyıp kullanması gerektiğini ifade ediyor.Psikolog Özdemir, mobbingin bazen bir kişi bazen de bir grup hedef alınarak yapılabildiğini dile getiriyor. Genellikle üstler tarafından alt kademede bulunan personele mobbing yapıldığını ifade eden Özdemir, bazı gruplarda aynı düzeyde çalışanların da mobbing yaptığının görülebildiğini anlatıyor. Tüm dünyada karşılaşılan ve son yıllarda yaygınlaşan bu problemin çeşitli şekillerde uygulandığını bildiren Psikolog İlhan Özdemir, mobbingin uygulama biçimleriyle ilgili şu bilgileri veriyor: “Hedefteki kişi sürekli eleştirilir, sözü kesilir, yok sayılır ya da tehdit edilir. Diğer insanların çalıştığı ortamdan başka bir yere yerleştirilebilir ya da en zor görevlerin olduğu bölüme gönderilir. Bazen bunun aksine çok donanımlı ve nitelikli bir kişiye çok basit ve küçük işler verilerek de mobbing yapılmaktadır. Buna benzer olarak kurbanın işi, görevi, departmanı ya da şubesi sürekli değiştirilir. Sürekli fazla mesai yaptırılır ya da sağlığını zorlayacak kadar fiziksel ağırlığı çok olan işler verilir.” Bu davranışlara mobbing teşhisi konulabilmesi için kasıtlı olması, sistematik bir şekilde yapılması ve altı ay gibi bir süredir uygulanıyor olması gerektiğini vurgulayan Özdemir, söz konusu uygulamalardan bazılarının kısa süreli yapılmasının mobbing anlamına gelmeyeceğini hatırlatıyor. Özdemir, “Aksi halde mobbing iddiası, başarısız ve duygusal olarak zayıf çalışanların her fırsatta kullandığı bir oyuncağa dönebilir.” uyarısında bulunuyor. Mobbinge uğrayan kişilerde zamanla depresyon ve strese dayalı bozukluklar görülebildiğini belirten Özdemir, ayrıca özgüven problemleri, uyku bozuklukları ve daha uzun sürede panik atak, hipertansiyon, kalp-damar rahatsızlıkları gibi sonuçlar oluşabileceğine işaret ediyor. Bu rahatsızlıkların hem bireyin sağlığını tehdit ettiğini hem de işe gelmeme, işten ayrılma hatta iş yapamaz hale gelme gibi sonuçlarla işgücü kaybına neden olabildiğini ifade eden Psikolog Özdemir, hem bireyin hem kurum hem de toplum kaybettiğini söylüyor.Mobbingin engellenmesi için önce bilinçlendirme çalışmaları yapılması gerektiğini anlatan Özdemir, şunları kaydediyor: “Mobbing kavramının varlığını, suç olduğunu ve kurbanın sahip olduğu hakları iş hayatındaki herkese aşılamak gerekmektedir. Mobbing en çok yönetim kademesi esnek ve denetimi az olan yapılarda görülmektedir. Bu sebeple yönetim zafiyetlerinin giderilmesi gerekmektedir. Mobbinge uğrayan kişinin durumu arkadaşlarıyla paylaşması, gerekli üst mercilere şikayet etmesi ve hukuki haklarını tanıyıp kullanması gerekmektedir. Ayrıca kurbanın bir uzmandan psikolojik yardım alması onu bu süreçte güçlü kılacaktır. Son olarak söylemekte fayda görüyorum; mobbing uygulayan kişiler psikolojik olarak sorunludurlar ve sorunun kökten çözümü ailedeki eğitimden geçmektedir. Çocuklarımıza kendilerini ispat edebilecek bir ortam sunabilir ve onların psikolojik olarak sağlıklı gelişebilmeleri için gerekli ilgiyi gösterebilirsek bu ve buna benzer birçok problemi kökten çözmüş oluruz.