Chris Baraniuk
Çoktan tarihe karıştığını sandığımız bazı eski teknoloji ürünleri bugün birçok ülkede hala kullanılıyor.
Yüzümüz hep ileriye dönük yaşıyoruz. En son çıkan akıllı telefonlardan ultra yüksek çözünürlüklü ekranlara kadar birçok cihaza sanki bir-iki yılda bir yenilenmesi gerekiyormuş gibi bakıyoruz. Bu nedenle Sony'nin 1970'lerde popüler olan Betamax video kasetlerinin üretimini durdurduğunu ilan etmesini bazıları yıllar önce alınması gereken gecikmeli bir karar olarak gördü.
Betamax hala kullanılıyor muydu? Bu kasetler 1980'lerde rakip VHS formatına yenik düşmüştü. Ama bugüne kadar Japonya'da hala kullanılıyordu belli ki.
Peki, çok daha yeni alternatifleri piyasada hüküm sürmesine rağmen başka hangi eski teknolojiler hala kullanılıyor?
Disket
CD'ler, USB sürücüleri ve internet çağından önce, bilgisayarlar arası veri taşımada disket ya da flopi disk adı verilen cihazlar kullanılırdı.
Norveç'te disketler bugün hala düzenli bir şekilde resmi kurumlarda kullanılıyor. Örneğin hükümet her ay Norveçli doktorlara hasta-doktor listesinin son halini içeren bir disket gönderir.Bunda disketin ucuzluğu, içerdiği bilginin hafızada fazla yer tutmaması ve CD'lere oranla daha kolay yüklenmesi gibi nedenlerin etkili olduğu belirtiliyor.
Faks makinesi
E-posta ve tarayıcılar yaygınlık kazanınca çoğu insanı faks makinelerinin artık ortadan kalktığını düşünüyor. Fakat 1842'lerde icat edilen ve 1970'lerde yaygınlaşan bu makine Japonya'da hala kullanılıyor.
Japonya'da el yazısına önem verilmesi nedeniyle (çünkü Japon alfabesinde binlerce karakter bulunuyor) resmi ve özel yazışmalarda faks makinesi en kolay yol olarak görülüyor.
Hatta bazı kurumlar yasal belgelerin ve sertifikaların gerçekliğini güvenceye almak için faks yoluyla gönderilmesini tercih ediyor.
Eski cep telefonları
Akıllı telefonların satışı daha az özellikleri olan telefonlara kıyasla son birkaç yıldır önde gidiyor. Fakat orta ve güney Afrika'da daha az fonksiyonlu, eski tip telefonlar daha fazla satılmaya devam ediyor.
Pew Research adlı araştırma şirketinin bu yıl yayımladığı rapora göre, akıllı telefonlar bu kıtanın yedi ülkesinde hala popüler hale gelmiş değil. Bunun nedeni kısmen bu telefonların pahalı olması olabilir; ama bir nedeni de Kenya ve Tanzanya'da yaygın kullanılan bir bankacılık hizmeti için telefonun sadece SMS mesajı göndermesinin yetiyor olmasıdır denebilir. Pew'in bu yedi ülkede yaptığı cep telefonu araştırmasında en yaygın aktivitenin SMS mesajı göndermek olduğu görüldü.
Pnömatik boru nakli
Pnömatik boru nakli, bir kutu içindeki belgenin borulara konularak hava üflenmesi yoluyla yakındaki başka bir yere gönderilmesini içeriyor. 1800'lerde icat edilen bu sistem bütün dünyada birçok hastanede hala yaygın olarak kullanılıyor.
Bu borularda sadece belgeler değil ilaç paketleri de binanın bir yerinden diğerine hızlı bir şekilde transfer edilebiliyor.
Transfer kutusu, gönderme ya da alma isteğine bağlı olarak hava üfleme ya da havayla çekme işlemi uygulanıyor. Bugün bu hava akışı bilgisayarlar vasıtasıyla düzenleniyor. Metnin İngilizce orijinalinde bu işlemin nasıl yapıldığını gösteren videoyu izleyebilirsiniz.
Windows XP
Microsoft, popüler işletim sistemi Windows XP için sunduğu teknik yardıma geçen yıl Nisan ayından itibaren son verdi. Yani gelecekte güvenlik sorunları ortaya çıksa bile bu bilgisayar programı artık güncellenmeyecekti.
Ancak birçok bilgisayar kullanıcısı alternatif bir programa geçmeyi oldukça masraflı buluyor. Güvenlik firması Kaspersky'nin geçen yıl yaptığı bir araştırma, yüzde 40'a yakın Vietnamlının Windows XP kullandığını, Çin, Hindistan, Cezayir gibi birçok ülkede de bu sistemin hala yaygın olduğunu ortaya koydu.
Daktilo
100 yıldan fazla bir süredir kullanımda olan daktilolar, bilgisayarla birlikte gözden düştü. Ancak bazı şaşırtıcı yerlerde hala kullanılıyor.Örneğin New York Polis Teşkilatı'nda. Şubat ayında bir kongre üyesi, hala rapor yazımında kullanılan bu tür aygıtların yasaklanması umuduyla bir yasa tasarısı sunmuştu.
Ayrıca ABD'nin bazı eyaletlerinde, cenaze işleriyle uğraşanların ölüm raporlarını daktiloyla yazması şart koşuluyor. New Jersey'de Swintec adlı şirket bugün hala daktilo üretiyor.
O halde son teknoloji ürünlerinin popülaritesine dair her duyduğunuza inanmayın. Bazı teknolojiler eski ve ömrünü tamamlamış görünse de dünyanın bir köşesinde, işlerini eski usullere göre yürütmek isteyen birileri mutlaka vardır.
Bu makalenin İngilizce aslını BBC Future'da okuyabilirsiniz.
