Hamilelikte uyku pozisyonları rehberi: Gebelikte nasıl yatmalıyız?

Anne olmaya hazırlanan kadınlar hamilelik ile birlikte hem fizyolojik hem de psikolojik olarak büyük değişimler yaşarlar. Böyle zamanlarda vücutta meydana gelen bu değişiklikler nedeniyle kadınlar bazı şeyleri istedikleri gibi yapamazlar ve birtakım alışkanlıklarından vazgeçmek zorunda kalırlar. Gebeliğin son aylarına doğru ise anne adayı doğumun da yaklaşması ile daha çok zorlanır. Özellikle de son aylarda anne adayının yatış pozisyonunu seçmesi oldukça zor bir iştir. Bu nedenle birçok anne adayı uyku problemi yaşayabilir. Dolayısıyla kadınların gebelik dönemlerinde dikkat etmeleri gereken birçok şey vardır. Bunlardan birisi de uyku saatleri ve yatış pozisyonlarıdır.

Bebeğinizin anne karnında sağlıkla gelişebilmesi için annelerin yatış pozisyonu çok önemlidir. Hamilelik döneminde anne olmaya hazırlanan kadın hem kendi sağlığı hem de bebeğinin sağlığı için yatma pozisyonlarına dikkat etmelidir. Hamileliğin zamanla ilerlemesi ile yatış pozisyonlarında belirli sınırlar ve değişimler söz konusu olur. Hamileliğin başlangıç aylarında bu pozisyonlara ihtiyaç yoktur. Çünkü bebek henüz annenin hareketlerini sınırlayacak kadar büyümemiştir. Dolayısıyla gebelikte 20. haftaya kadar anne adayları nasıl rahat ediyorlarsa o pozisyonda uyuyabilirler. Ancak 20. haftadan sonra doğru yatış pozisyonları uygulanmazsa, hem anne adayı hem de bebek rahatsız olur ve hatta yanlış pozisyonlar sebebi ile bebek zarar görebilir.

Bebeğin ve rahimin zamanla büyümesi annelerin rahat bir uyku uyumalarına engel olur ve uyku düzenlerini etkiler. Eğer hamilelik döneminden önce yüzükoyun ve sırtüstü yatış pozisyonlarını alışkanlık edinmişseniz yan pozisyonda uyumaya çalışmak sizin için güç olabilir. Bu nedenle hamileliğin başlangıç aylarında kendinizi yan pozisyonlara alıştırmanız ileride sizin için iyi olacaktır.

Hamilelikte Nasıl Yatılmalı?

Hamilelikte ortalama ilk 3 ay henüz anneyi rahatsız edecek kadar bir değişim yaşanmadığı için hangi pozisyonda yatıldığı çok da önemli değildir. Ancak hamileliğin ilerleyen dönemlerinde rahimin giderek büyümesi ve göğüslerin hassaslaşması sebebiyle sırtüstü ve yüzüstü yatış pozisyonları tavsiye edilmez. Fiziksel özellikler nedeniyle en zor ve rahatsız edici pozisyon olduğu için genellikle anneler de tercih etmez. İlk 20 haftaya kadar bu pozisyonların herhangi bir zararı yoktur. Çünkü henüz bebek baskı yapacak kadar büyümemiş ve göbek dışarı sarkacak kadar genişlememiştir. Bebek bu dönemde zaten amniyon sıvısı denilen bir sıvıyla dolu kese içerisinde yerçekimi olmayan bir yerdedir. Doğuma kadar bu kese içerisinde gelişimini tamamlar ve bu sıvı onu dışarıdan gelecek tehlikelere karşı korur.

Hamileliğin 6. ayından itibaren göbeğinizin üzerine yatmanız rahime ve bebeğe baskı uygulayacağı için bu şekilde yatmanız imkansızdır. Bu nedenle yana doğru yatmaya özen gösterin. Ancak sırtüstü yatmamaya da gayret etmek gerekir. Sırtüstü yatış pozisyonunda rahimin tüm ağırlığı sırt kaslarının, omurganın ve vücudun aşağı kısmından kanı kalbe geri döndüren İnferior Vena Cava adlı toplardamar sisteminin üzerine biner. Bu durum vücuttaki kan akışını olumsuz yönde etkiler ve sırt ağrıları, basur, solunum, dolaşım ve sindirimi engelleme gibi sağlık sorunlarına neden olabilir. Kan basıncındaki düşmeden dolayı anne adaylarında baş dönmesi, bayılma ve halsizlik gibi şikayetlere sebep olabilir.

Bir diğer sorun ise kan akışının yeterli miktarda sağlanmamasından dolayı vücudun el, ayak ve bilek bölgelerinde ödem ve şişkinlik oluşur ve rahime giden kanın azalması ile bebeğe giden kan da azalır. Bu nedenlerden dolayı annenin rahatı ve bebeğin sağlığı açısından bu pozisyonlar oldukça sakıncalıdır. Dolayısıyla tamamen sırtüstü değil de göbek hafif yana doğru gelecek şekilde yatış pozisyonu tercih edilmelidir. Doğuma son 3 ay kala da karnınıza destek olmak adına göbeğinizin alt kısmına ince ve yumuşak bir yastık yerleştirerek uyumak sizi daha rahat hissettirecektir. Eğer uyurken nefes almada sorun yaşıyorsanız oturur pozisyonda başınızın alt kısmına bir yastık koyarak uyuyabilirsiniz.

Hamileyken Ne Tarafa Yatmalı?

Gebelikte uyku pozisyonu olarak uzmanların tavsiyesi, sağ yan veya sol yan tarafınıza yatış pozisyonudur. Bu pozisyon hem bebeğiniz hem de sizin için sağlıklı ve rahat bir pozisyondur. Yan tarafınıza doğru yatarken bacaklarınızı karnınıza doğru hafif bir şekilde çekerek bacaklarınızın arasına ya da sırtınızın arkasına bir yastık koyduğunuzda hem daha rahat bir yatış pozisyonu oluşturmuş olur hem de karında oluşacak gerilmeyi engellemiş olursunuz. Bu sayede sırtüstü dönmenizi de engellemiş olursunuz.

Anne adayları bu noktada gebelik için özel tasarlanmış yastıklardan yararlanabilirler. Bazı uzmanlara göre;

Bebeğin rahat beslenmesi ve annenin sağlığı için sol tarafa yatmak, sağ tarafa doğru yatmaktan daha iyi ve sağlıklıdır. Çünkü; sağa yatıldığında vücudun ortasından geçen İnferior Vena Cava adlı en büyük toplardamar rahime baskı uygular ve kalbe giden kan miktarı azalır. Anne adayı sağ tarafa doğru yattığı zaman kalbine geri gelmekte olan kan miktarı azalır ve bu durum da vücutta birtakım şişliklerin oluşmasına sebebiyet verir.

Sol tarafa doğru yatıldığında ise, plasentaya kan gidişi rahatlar, kan akışının hızlanmasıyla bebeğinize daha çok besin ve oksijen ulaşmış olur. Sol tarafa doğru yatıldığı zaman böbrekler daha iyi çalışır. Vücuttaki kan dolaşım sirkülasyonu hızlanır ve vücuttaki şişkinlikler (ödemler) azalır. Bununla birlikte kalbe binen yük de azalır. Ayrıca sol yana döndüğünüzde rahimde sola kayacağı için karaciğer üzerindeki baskı da hafifler.

Ancak geceyi sürekli olarak aynı pozisyonda geçirmek fizyolojik rahatlık açısından imkansızdır ve uyandığınızda kendinizi farklı pozisyonlarda bulmanız normaldir. Hep aynı pozisyonda uyumak annelerin konforu ve sağlığı açısından da uygun değildir. Bu gibi durumlarda anne adaylarının telaşlanmalarına gerek yoktur. Uyandığınız zaman bebeğiniz ve kendiniz için uygun pozisyona tekrar geçerek uykunuza devam edebilirsiniz.

Bazı gebelik komplikasyonları olan erken doğum tehdidi ve plasenta yetmezliği gibi tehlikeli durumlarda da, annenin gün içerisinde sol yana yatması önerilir. Ayrıca doğum esnasında annenin yana yatarak doğum sancılarını çekmesi tercih edilir. Bunun sebebi iyice büyümüş olan rahimin arkasındaki damarlara özellikle de en büyük toplardamara baskı yaparak kan dolaşımını bozmasıdır. Hamilelik döneminde anne adayları için uyku çok önemlidir. Rahat bir pozisyonda verimli bir şekilde uyumak annelerin daha rahat ve sakin olmalarına yardımcı olur.