Hatay'da özel cam müzesi

Mustafa Kemal Üniversitesi Mimari Restorasyon Bölüm Başkanı Tülin Tümay; “Camın ilk keşfedildiği yerlerden birisi Antakya civarıdır. Tarih kitapları, camın tesadüfler sonucunda ilk olarak Doğu Akdeniz’de Antakya ve güneyindeki Kuzey Suriye, Beyrut, Sayda sahillerinde bulunduğunu, yaklaşık aynı tarihlerde, Mısır ve Mezopotamya da camın keşfedildiğini, yaklaşık 5000 yıl önce bulunan bu parıltılı madde aslında ateşin keşfinin bir sonucudur”. Dedi.

Üfleme Antik Cam ürünler El Sanatçısı Şadi Asfuroğlu camın hikayesini söyle anlatmaktadır ;

1962 Antakya da doğdum. 1996 yılından beri T.C. Kültür ve Turizm Bakanlığı’na Üfleme Antik Cam ürünler veren biriyim. Ailemden kalma yaklaşık 140 yıllık bir geçmişe sahip eski Antakya Evini diğer mirasçılardan satın alarak 2009 yılından bu yana bu evde kişisel müzelik yapmaktayım. Müzede Antakya’ya özgü yeşil cam eserler ve antik Roma, Bizans, Fenike dönemlerine ait imitasyon cam eserler sergilenmektedir. dedi.

Üfleme Antik Cam ürünler El Sanatçısı Şadi Asfuroğlu; “Cam denilen sihirli madde insan eliyle pek çok şekle girmiştir. Binlerce yıldan beri Antakya ve civarında imal edilen camlar Anadolu’nun pek çok yerine ve diğer ülkelere gönderilmiştir. Antakya ve çevresinde sıvı ve kuru gıda saklamak amacıyla kullanılan çeşitli formdaki kavanozlar, şişeler damacanalar, marteban, yoğurt kapları, cam tabaklar vs. eski camların eritilmesiyle tekrar şekillendirerek elde edilirdi. Kırılan eski cam kaplar ve pencere camları cam ustaları tarafından tekrar, tekrar şişe ve kavanoz haline getirilirdi.” Dedi.

1940’lı yılına kadar bu işleri daha çok gezgin atölyeler tarafından yapılırmış diyen Şadi Asfuroğlu; “Gezgin cam ustaları, Antakya’nın uygun yerlerine kurdukları atölye ve cam ocaklarında Antakya ve civar köylerden topladıkları kırık camları eriterek yeni cam objeler imal etmiş olurlardı. Cam sanatını yaşatmak ve gelecek nesillere bu değerlerin aktarılması ailemizden gelen bir mirastır.

Antakya da ilk sabit cam atölyesi, Babam Asaf Asfuroğlu öncülüğünde kurulmuştur. Aslında bu oluşumun temelleri 1940’lı yıllarda rahmetli Babam Asaf Asfuroğlu ve birkaç girişimci kişi, Suriye’li cam ustalarından birkaçını Antakya’ya getirerek ilk düzenli ve sabit cam atölyesini oluşturmuştur. “dedi

Şadi Asfuroğlu;“Daha sonraları rahmetli amcalarım Ali Asfuroğlu ve Ferit Asfuroğlu bu çalışmalara ortak olmuş hatta, Ali Asfuroğlu kendini geliştirmek için İstanbul’daki Paşabahçe ve diğer özel cam fabrikalarına çalışarak farklı tekniklerin uygulanış sitillerini Antakya’ya döndükten sonra babamla birlikte usta-işletmeci olarak yıllarca cam şişe ve kavanoz üretmişler. Babam o zaman ürettikleri kavanozları kendi kamyonuyla Anadolu’ya taşıyarak ticaret yapmıştır. Dönüşte aynı kamyonla kırık veya atık camları toplayıp Antakya’ya getirmişler. Antakya için önemli bir sanayi kolu haline gelmiş ve yeni, yeni işletmeler kurulmuş. Burada üretilen yeşil camlar Türkiye’nin pek çok yerine ulaşmış ve pek çok evin mutfağında, kilerinde yerlerini almışlardır. Aynı tarihi evde üfleme ve rölyef cam atölyelerinde Roma Bizans ve Fenike Dönemine ait parfüm, ilaç ve gözyaşı şişelerinin röprodüksiyonlarını yapmakta ve satışa sunmaktayız. Sanatçı , bu sene Hollywood sineması için henüz vizyona girmemiş bir film için Roma dönemine ait 67 parçadan oluşan antik imitasyon eserleri hazırlatıldığını ve bu eserlerin filmde kullanıldığını belirterek cam eserler artık sadece film karelerinde değerini bulmaktadır diye serzenişte bulundu.

Anadolu topraklarında hayat bulan cam sanatının genç nesillere tanıtılması gerektiğini bunun sadece koruyarak olamayacağını düşündüğünden dolayı bölgede bulunan Mustafa Kemal Üniversitesi’nin Mimari Restorasyon Bölümü öğrencileriyle zaman zaman çalışmalar yaptıklarını belirtti.ekrar şişe ve kavanoz haline getirilirdi.” Dedi.

Fotoğraf : Çiğdem YURDAGEL