Hatay'da seçmen hükümetin Suriye politikasını oylayacak

Mahmut Hamsici

Hatay, BBC Türkçe

Hatay, seçimler açısından kritik bir kent. Zira 7 Haziran akşamı Hatay'da sandıklardan çıkacak sonuçlar, hükümetin Suriye politikasının halk nezdindeki bir sınaması olacak.

Kent sokaklarında en önemli gündem Suriye. İlin merkezi Antakya'da, bazılarıyla kayıt almamak koşuluyla olmak üzere konuştuğum onlarca kişi benzer cümleler kuruyor:

"Sınır ticareti yok oldu, kent yara aldı."

"Kente gelen yabancı turist azaldı."

"Suriyeliler ucuza çalıştırılıyor, gençler iş bulamıyor."

"Suriyeliler nedeniyle kiralar, ev fiyatları arttı."

"Muhalifler yüzünden kentte tedirginlik var."

Kimileri bu tür sözlerin devamında ortadaki tablodan hükümeti sorumlu tutarken, kimilerine göreyse bunlar bölgede yaşananların ülkeye kaçınılmaz yansımaları ve hükümet yerel halka destek için elinden geleni yapıyor.

Bu bakış açısı oy tercihlerini de belirleyecek gibi duruyor.

Antakya'nın farklı noktalarında yaptığım esnaf sohbetlerinde bunu görmek mümkün oluyor.

'Komşularla aramız bozuldu, turist gelmiyor'Uzun Çarşı'da konuştuğum giyim mağazası işletmecisi Vahit Sönmez, şehir ve ülke dışından gelen turistlerin azlığından yakınıyor ve bunu hükümetin Suriye politikasına bağlıyor:

"Siyasi partiler komşu devletlerle aramızı bozmuştur. Eskiden İran, Suriye, Lübnan vs...Hepsi buradan alışveriş ediyorlardı. Artık kimse gelmiyor. Avrupa'dan, İstanbul'dan gelip alıyorlardı, şimdi kimse gelmiyor."

Sönmez, Suriyeli muhaliflerin kentteki varlığına tepki gösteriyor, geçtiğimiz günlerde dükkanına gelen ve kendisine savaş fotoğrafları gösterip, öldürdükleri kişi başı para aldıklarını söyleyen bir Suriyeli müşterisiyle aralarında sert bir tartışma yaşandığını belirtiyor.

İlk iki dönem AKP'ye oy verdiğini söyleyen Sönmez anlattığı nedenlerle bu kez CHP'ye oy vereceğini belirtiyor.

Hasan Koçak: "Erdoğan güzel şeyler yaptı".

'Suriyelileri kabul etmemiz imajımız için olumlu'

Ayakkabı mağazası işleten Hasan Koçak ise kentin sorunlarını anlatırken Suriyeliler nedeniyle ev fiyatlarının artışından da bahsediyor.

Ancak hükümetin buna karşı bir şey yapamayacağını söylüyor ve ekliyor:

"Hükümetin dışa karşı bunları barındırması çok iyi. Biz güçlü bir devletiz aslında. Erdoğan iki güzel şey yaptı. Bir, sağlığı güzel yaptı. Bir de 'one minute' demesi tüylerimi diken diken yaptı. Erdoğan, Atatürk'ten sonra bu ülkeye gelen en büyük lider."

Koçak'ın yanında bulunan bu kez AKP değil CHP'ye oy vereceğini söyleyen bir esnaf ise "Sağlık diyorsun ama hastaneye gidiyorsun, bir Suriyeli geliyor pat diye önüne geçiyor" diye tepki gösteriyor.

Bu esnaf, Suriyeliler karşısında halk olarak ikinci sınıf vatandaş muamelesi gördüklerini söylüyor.

Hasan Koçak ise yurtdışına karşı imaj açısından Suriyeli sığınmacıların Türkiye'ye alınmasının olumlu olduğunu söylüyor.

Emekli olduğunu ancak maaşı yetmediği çalıştığını belirten tepkili esnaf, emekli maaşından bu ay kesinti yapıldığını söylüyor ve Suriyeli sığınmacılara yardım için kesinti yapıldığına inandığını ima ederek "Ne için bu kesinti?" diye soruyor.

Başka bir mahallede konuştuğum bakkal Halil Uysal da mağdur insanlara yardım edildiği görüşünde:

"Buraya bütün Suriye de gelse herkes kendi rızkını yiyecek. Bizi hiç etkilemedi. Orada kalsalar daha fazla insan ölüyordu, insanlar biraz kurtuldu" diyor.

"Hizmetleri nedeniyle gözü kapalı olarak AKP'ye oy vereceğini" söylüyor Uysal.

Berket Yeniocak, hükümetin Suriye politikası yüzünden tekrar CHP'ye dönmüş.

'Suriye'den uzak durulması lazım'

Kentin yine başka bir bölgesinde konuştuğum, bölgede üretilen ipek eşarpları satan bir dükkanın işletmecisi Berket Yeniocak hükümetin Suriye politikasına çok tepkili:

"Kim gelir gelsin bu Suriye politikasını bitirmesi lazım. Düşünün biz kendi savaşımızı veriyoruz, başka devletler teröristi destekleyecek. Burada tedirginlik var ve bunun bir sebebi var: Tayyip Erdoğan. Bugüne kadar yaptığı bütün dış politika sıfır. En büyük sorunumuz Suriye politikası."

"Suriye'den uzak durması lazım. İşsizlik var. Siftahsız kapatıyorum dükkanımı. Eskiden turist gelirdi. Bağ-Kur'umu ödeyemiyorum. Dışarıdan kimse gelmiyor. Buraya gelenler de Suriyeli muhalifler. Tayyip Erdoğan'a en başta oy veren insanlardan bir tanesiyim. Ama şu an CHP'ye tekrar döndüm. Beş yıldan bu yana yürüttüğü politika yanlış."

Nakliyeciler sektörünün lideri: Hükümet arkamızdaHatay'da nakliye sektörü de kent ekonomisi açısından kritik önemde.

Ancak Suriye'deki iç savaşla birlikte sektör büyük yara almış.

Konuştuğumuz, Hataylı 55 nakliyeci tarafından kurulan Hatay Ro Ro AŞ Yönetim Kurulu Başkanı İbrahim Güler, bu durumun ardından seferlerin İskenderun limanını kullanarak Mısır üzerinden yapılmaya başlandığını belirtiyor.

Ancak yıl içinde Mısır ile Türkiye arasındaki, Ro Ro seferlerine bağlı karayolunu transit kullanma hakkını içeren anlaşmanın yenilenmemesi üzerine bu seçenek de ortadan kalkmış ve nakliye firmaları bu kez farklı bir yola yönelmiş.

İskenderun Limanı"ndan başlayan ve Süveyş Kanalı üzerinden gerçekleştirilen seferler düzenlemeye başlanmış. Bu ise maliyetleri artırmış.

Hatay Ro Ro AŞ Yönetim Kurulu Başkanı Güler, bütün bu gelişmeleri Türkiye'nin bölge ülkelerine dair politikaları bağlamında konuşurken "Ülkenin bir duruşu var bu duruşu destekliyoruz" diyor.

Güler, hükümetin kendilerine destek konusundan elinden geleni yaptığını belirtiyor, hükümetin bölge politikalarıyla ilgili herhangi bir olumsuz beyanlarının olmadığını belirtiyor.

Kentin, ekonomik yapısı kadar toplumsal hayatın da olumsuz etkilendiğine dair görüşler var.

Kentte konuştuğum birçok kişi Suriyeli muhaliflerin varlığı nedeniyle kentte bir tedirginlik olduğunu söylüyor, gece sokağa çıkmaya çekindiğini belirtenler çıkıyor.

Bazı kişiler Reyhanlı saldırıları gibi yeni saldırıların olmasından korktukların söylüyor.

Alevi yurttaşların, Alevi düşmanı olduğunu söyledikleri Suriyeli muhaliflerin kentteki varlığından özel olarak kaygı duyduğu görülüyor.

Bu yurttaşlar arasında genel kanı, hükümetin mezhepçi bir politika izlediği yönünde.

Peki siyasi partiler bütün bu atmosfer içinde ne tür bir çalışma yürütüyor? Dengelerde nasıl gelişmeler yaşanıyor?

AKP Sünni seçmenlerin oylarına ağırlık veriyorBir önceki dönemde AKP'den belediye başkanı seçilip görev yapan Lütfü Savaş, 2014 yerel seçimlerinde CHP'den aday olmuş ve küçük bir farkla rakibi Sadullah Ergin'i geride bırakarak yeniden belediye başkanı olmuştu.

Hatay gibi bir kentin kaybedilmesinin AKP merkezinde çok büyük rahatsızlık yarattığına dair iddialar bazı basın organlarına yansımıştı.

AKP'nin yerel seçim yenilgisine karşı oylarını artırmak için büyük çaba içinde olduğu görülüyor.

Partinin kent merkezi dışında özellikle Sünni seçmenlerin ağırlıklı olarak yaşadığı ilçelere asıldığı anlaşılıyor.

Milletvekili Sadullah Ergin de seçim çalışmalarına yoğun bir şekilde katılıyor.

Parti, çalışmalarında Suriye konusuna değinmekten ziyade 13 yıl içinde Hatay'a yönelik icraatları öne çıkartıyor.

Çok kullanılan bir afişte şöyle yazıyor:

"Son 13 yılda Hatay'a 13,8 milyar yatırım ve destek sağladık".

MHP ve SP etkin çalışıyor

Geleneksel olarak sağ partileri tercih eden bu ilçelerde AKP'nin oylarına en fazla göz diken partilerden biriyse, Hatay'da uzun yıllardır belirli bir gücü olan MHP.

MHP'nin hem kent merkezi hem de bu ilçelerde yoğun bir çalışma içinde olduğu görülüyor.

Yine Saadet Partisi de çalışmaları göze çarpan partiler arasında.

Antakya gazetesinden Tamer Yazar, kentte iki ana partinin AKP ve CHP olduğunu, MHP'nin AKP, HDP'nin ise CHP'den oy alma ihtimali olan partiler olduğunu belirtiyor.

CHP'nin Sünni seçmene ulaşma stratejisiCHP ise yerel ölçekte bu seçimde hem bazı avantaj hem de dezavantajlara sahip.

Avantajı belediye başkanlığı ve sağ kökenli bir siyasetçi olan belediye başkanı Lütfü Savaş.

CHP'nin belediye hizmetleri ve Lütfü Savaş'ın genel seçim çalışmalarına desteğiyle, Sünni seçmenlerden de kendisine oy kayabileceği düşünülüyor.

CHP adayları seçim çalışmalarında hükümetin Suriye politikasını da yoğun bir şekilde eleştiriyor.

Refik Eryılmaz ve HDP

Öte yandan CHP listesinden aday gösterilmeyince bağımsız aday olan milletvekili Refik Eryılmaz'a CHP'yi destekleyen Alevi seçmenden oy kayması bekleniyor.

Hükümetin Suriye politikasına yönelik eleştirileriyle öne çıkmış bir isim olan Eryılmaz için Alevilerin yoğun yaşadığı ilçelerde, özellikle de Samandağ'da etkin bir seçim çalışması yürütülüyor.

Yine Alevi seçmende, özellikle de gençlerde, HDP'ye de oy kayma ihtimalini gözlemlemek mümkün.

HDP Eş Genel Başkanı Selahattin Demirtaş'ın Hatay mitinginde hükümetin Suriye politikasını uzun uzun eleştirmesi ve HDP'nin baraj altına kalması durumunda AKP'nin Suriye ile savaşa gireceğini söylemesi dikkat çekici görülüyor.

Gazeteci gazetesinden Tamer Yazar ise mitingde katılım beklenildiği kadar olmasa da HDP'nin milletvekili adaylarına çalışmalarında büyük bir ilgi olduğunu söylüyor.