"Havacılık sektörünün yatırıma ve desteğe ihtiyacı var"

İSTANBUL (AA) - HANDAN GÜNEŞ - Onur Air Genel Müdürü Teoman Tosun, "Havacılık camiası, zengin patronların veya kurumların sahip olduğu sonsuz imkanların yaratıldığı bir iş dalı olarak görülmemeli. Teşvike, yatırıma ve desteğe ihtiyacı olan, ayrıca çok önemsenmesi gerek bir iş kolu olarak nitelendirilmesi gerekir." dedi.

AA muhabirinin sorularını yanıtlayan Tosun, hem Onur Air hem de havacılık sektörünün 2018'de geçen yıla göre en az yüzde 12-13 civarında büyüme göstereceği öngörüsünde bulundu.

Türkiye'nin son dönemlerde zor günler geçirdiğine işaret eden Tosun, şu değerlendirmelerde bulundu:

"Ekim 2015'ten başlayıp 2016 yılının sonuna kadar Atatürk Havalimanı hareketi, Ankara gar hareketi, Sabiha Gökçen füze saldırısı, İzmir patlaması ve son olarak 15 Temmuz kalkışması derken, bu 14 ay içerisinde Türkiyemizin başına gelmeyen olumsuzluk kalmadı. Siyasi anlamda da Ruslarla uçak krizi, Avrupa Birliği ile terör konusunda anlaşamama, bunlar da talihsizliklere eklenen diğer konu başlıkları oldu. Ancak Türkiye bazı konularda çok çabuk toparlanıp, hareket eden milli anlayışa sahip bir ülke. Çabuk hareket edip 2015-2016 yıllarında yüzde 35-40'lara varan genel trafik azalışlarından, 2017'de yüzde 8-9 artış oranları ile yeniden büyümeye geçildi. Bu toparlanma ile birlikte ortaya çıkan bir detay da, yolcu profilinin özellikle turistik anlamda olan değişimi."

Tosun, turizm sektöründe Alman ve İngilizlerin yerini Rus, İranlı ve Gürcülerin aldığını aktararak, "Dünyanın en muhteşem denizine, tarihi ve doğal güzelliklerine, üstün hizmet anlayışına ve yeni konaklama tesislerine sahip, her ülkenin gastronomisine servis edebilen mutfağa sahip olmamıza rağmen, kişi başı harcamayı artıramıyoruz. Buna çalışmamız lazım. Turizm Bakanlığı'nın yeni politikası ile Kültür ve Turizm Bakanı Numan Kurtulmuş'un yakın iş birliği çalışmaları bunu çözecektir." diye konuştu.

- "4 uçak daha ilave edilebilecek ortamı oluşturduk"

Teoman Tosun, Onur Air'ın ticari konsept ve yapılanmasının, diğer özel taşıyıcılardan biraz farklı bir konumda bulunduğunu belirterek, "Şirket, havacılığın her türlü aktiviteleri olan, tarifeli/tarifesiz, iç ve dış hatlar yolcu, kargo, posta taşımacılığı, charter turistik uçuşları, wet lease uçak kiralama organizasyonları ve teknik uçak bakımı hizmetlerini ulusal ve uluslararası sertifikalar ile deruhte ediyor." dedi.

Onur Air'ın bu yıl kendi charter pazarında yüzde 70 büyüme hedeflediğini kaydeden Tosun, "Mesela yaz dönemi turistik taşıma ön rezervasyonları tamamlandı. Bu sene en çok Rus ve Alman turisti taşıyacağız. Boş uçak kalmadı, ilave uçak arayışlarımız devam ediyor. İşletmeye uygun olanı en kısa zamanda filoya dahil edeceğiz, bu süreç satın alma veya kiralama yolu ile gerçekleşiyor. Ayrıca eğitim departmanlarımız da kabin personeli, kokpit personeli, tip eğitim ve tazelemeleri, dispeç eğitimlerini de hem kendi personelimize hem de dış taleplere cevap vererek ifa ediyor." şeklinde konuştu.

Tosun, Onur Air'ın şu anda hepsi Airbus 320/321 ve 330 tiplerinde 28 uçağı bulunduğunu vurgulayarak, sözlerini şöyle sürdürdü:

"4 uçak daha ilave edilebilecek ortamı oluşturduk. Finansmanını, şirket kaynaklarında, daha doğrusu yönetim kurulu başkanı ve büyük ortağımızın şahsi imkanlarını kullanarak sağlıyoruz. Dış borçlarımız yok ve herhangi bir kredi kaynağı kullanmıyoruz. 2 yıl çok emek verdiğimiz ve gerekli müsaadelerini aldığımız Çin'e seferlerimiz başlıyor. Türkiye için ve şirketimiz için heyecan verici, hayırlı olacak inşallah. Tüm ümidimiz hava ulaşımında Avrupa gibi, Çin ve Rusya uçuşlarının Open Sky olabilmesi imkanlarının oluşturulması. O zaman 4,5 milyon Çinli turisti ülkemize getirmek mümkün olacak. İran yine en büyük pazarlarımızdan biri olacak."

Geçen yıl iç hatlarda Çanakkale'ye sefer başlattıklarına dikkati çeken Tosun, "7-8 ayda yüzde 80 doluluklara ulaştık. Yeni hatlarda direnmek lazım. Genel olarak, iç hatlar tarifeli seferlerimiz 12 nokta olarak devam edecek. Wet lease olarak Saudia'da 8 A330 uçağımız uçuyor. Haziran ayına kadar 3 adet A330 daha ilave edeceğiz ve 11 uçakla hac ve umre taşımasına yıl boyunca devam edeceğiz. Cidde'ye yılda ortalama 500-550 dolaylarında kokpit/kabin ve bakım personelimiz devamlı hizmet vermektedir." bilgisini verdi.

- "2018-2019'dan çok ümitliyim"

Onur Air Genel Müdürü Tosun, ayrıca SHGM ve EASA'dan aldıkları bakım yetkileri ile kendilerine ait teknik hangarda A320/321/330/319/300 tipi Airbus uçaklarının, MD 83/87 Boing 737 tipi uçaklara hat ve üst bakım, parça tamiri, komponent bakım ve tamiri gibi önemli işleri hem kendi uçakları hem de yabancı şirket uçaklarına verilen hizmetler ile değerlendirdiklerini belirterek, yılda ortalama 16-17 milyon dolar yalnızca teknik olarak hizmet ihracatı gerçekleştirdiklerini söyledi.

29 Ekim 2018'de açılacak yeni havaalanının Türkiye havacılığına yeni bir boyut kazandıracağını dile getiren Tosun, "Hem kapasite hem her alanda hizmet verecek kurumlara sağlanan yer imkanları, uçuş kalkış ve iniş kolaylıkları, yolcu emniyeti ile kolay transfer imkanları, son senelerde tıkanan hava trafiğimize çok olumlu etki ederek büyümede önemli yer teşkil edecek." yorumunu yaptı.

Tosun, Türkiye'nin güvenliğini tehdit edecek iç ve dış unsurların yeniden gündeme gelmemesini temenni ettiklerini aktararak, şunları söyledi:

"Terör, kişilerin seyahat özgürlüğünü kısıtlıyor. Gerek ilgili bakanlıklar olarak, gerekse bizler kendi imkanlarımız ile ülkemizin tanıtım ve ulaşım faaliyetlerinin gelişimi için her türlü iletişim imkanlarını kullanıyoruz.
Ankara'ya çok sık seyahat ediyorum. Bakanlarımıza, müsteşarlarımıza, genel müdürlerimize sektörel konuları ayrı ayrı anlatmak, sorunları dile getirmek, milli politikalarımız hakkında gerekli bilgileri kendilerinden alarak camiamıza iletmek durumundayım.
Son senelerde, bakanlıklar arası koordinasyon çok iyi. Turizm, ulaştırma, maliye, kalkınma bakanlıkları toplantıları da artık 11-12 bakanlık birlikte katılarak bilgi alıyor. Bu da sorunların daha kolay çözümlenmesinde en önemli faktör."

Bakanların ve hükümetlerin 2003-2004'ten itibaren sivil havacılığa gösterdiği tarafsız anlayış ve desteğe her zaman müteşekkir olduklarını belirten Tosun, "Zira yolcu taşıması, ulaştırma, turizm, maliye, gümrük, iç işleri, dış işleri, çevre kalkınma, ticaret, çalışma bakanlıklarını doğrudan ilgilendiriyor. Dolayısıyla konuyu her yönüyle kabullenip, çözüm odaklı çalışmamız gerekiyor. 2018-2019'dan çok ümitliyim. Havacılık camiası, zengin patronların veya kurumların sahip olduğu sonsuz imkanların yaratıldığı bir iş dalı olarak görülmemeli. Teşvike, yatırıma ve desteğe ihtiyacı olan, ayrıca çok önemsenmesi gerek bir iş kolu olarak nitelendirilmesi gerekir." ifadelerini kullandı.

Türkiye Özel Sektör Havacılık İşletmeleri Derneği'nin (TÖSHİD) önemli bir yapı olduğuna dikkati çeken Tosun, şu bilgileri verdi:

"TÖSHİD'in bünyesinde, özel yolcu ve kargo hava yolu işletmeleri, terminal işletmeleri (TAV, ICF, Dalaman YDA Grup, IGA gibi), ikram kuruluşları (DO& CO), özel güvenlik, eğitim kuruluşları gibi unsurlar bulunuyor. Yaklaşık 20-22 bin çalışan ve 20-21 milyar dolar hacim üreten bir yapı. THY ile birlikte, Türk hava yolu taşımacılığına ve turizmine hizmet vermeyi amaçlıyor. Özel sektör-THY ayırımı hiçbir zaman yapılmamalı. Bu ticari olduğu kadar, bir milli görevdir de... THY milli markamız ve tabi ki desteklenecek. Onların uzanamadığı ya da eksik kaldığı yerleri özel kuruluşlar olan bizler tamamlayarak, ortak menfaat üretiyoruz. Bu meclisin başkanlığını da ben yürütmekteyim."