Hem lezzet hem şifa kaynağı besinler
Meyvelerden, sebzelere, deniz ürünlerinden, hayvansal gıdalara kadar insanlar için lezzet kaynağı olan besinler, aynı zamanda şifa kaynağı. Hepsi birbirinden farklı mineral, vitamin ve proteinleri barındıran besinlerin insan sağlığına yararları bilimsel araştırmalarla ortaya çıkıyor.
Kış meyvelerinden elma; pektin ve bioflanovid maddeleri ile C vitamini kaynağı. Kolesterol düzeyini düşüren elma, bağışıklık sistemini güçlendiriyor. Bol miktarda C ve B vitamini ile cynarin maddesini barındıran enginar, şeker hastaları için yararlı ve kalbi güçlendiriyor.
Enginar, kan şekerini düzenlediği için şeker hastalarına da faydalı. Demir, kalsiyum mineralleri, B ve C vitamini ile protein kaynağı fasulye, kan ve hücre yapımına yardımcı oluyor. Sağlıklı ve genç kalmak isteyenlerin tercih ettiği brokoli; magnezyum, potasyum, A ve C vitamini bakımından zengin. Brokoli, insanları kansere karşı koruyor ve kasları güçlendiriyor.
Potasyum, fosfor gibi hayati öneme haiz maddeleri taşıyan acı marul, yağ metabolizmasını düzenliyor, felç riskine karşı koruyor. Bezelye, bitkisel protein, magnezyum içerdiği için kolesterol düzeyini düşürüyor, bağırsak kanseri riskini azaltıyor. Sperm üretimini sağlayan ve vücudu enfeksiyonlara karşı koruyan havuçta, A vitamini ve selenyum var. Allisin, çinko, manganez, selenyum bulunan pırasa, kan basıncını düşürüyor, kalbi ve damarları güçlendiriyor. Kırmızı ve yeşil biber, içinde olan capsaicin, A ve C vitamini ile çinko sayesinde baş ağrısı ve migrene karşı koruyucu etkiye sahip. Laktik asit bakterileri ve B12 vitamini özelliği bulunan lahana turşusu tümör oluşumunu önlüyor. Kereviz; potasyum, sodyum, kalsiyum, magnezyum mineralleri içermesi nedeniyle kabızlık, mide ve bağırsak sorunlarına karşı etkili. Kırmızı etle eş değer besleyici özelliğe sahip soyanın içindeki E vitamini, hücreleri koruyor, kanser riskini azaltıyor. Demir deposu ıspanak, sinirleri güçlendiriyor.
Özellikle hamilelikte tavsiye ediliyor. Metabolizmayı uyaran ve kemik yoğunluğu için önemli olan tofuda protein, potasyum, kalsiyum, magnezyum var.
Yemeklerin vazgeçilmez katkısı domatesin içindeki likopen kansere karşı koruyor, folikasit hücre yapımını uyarıyor. Çaya, çorbaya sıkılan limon da bağışıklık sistemini güçlendiriyor, mide kanserini önlüyor. Beyaz ve kırmızı lahana da limon gibi bağışıklığı kuvvetlendirirken, stres semptomlarıyla savaşıyor.
MEYVELER BAĞIŞIKLIK SİSTEMİNİ GÜÇLENDİRİYOR
Bağışıklık sistemini güçlendiren ve kolesterolü düşüren elma; pektin, bioflanovid mineralleri ve C vitamini barındırıyor. Tropikal meyvelerden avokado, içerdiği doymamış yağ asidiyle kalp ve kan dolaşımı için büyük fayda sağlarken, kansere karşı koruyucu özellik de taşıyor. Türkiye'de çoğunlukla Akdeniz bölgesinde yetişen muzda, B6 vitaminiyle birlikte, potasyum, serotin, magnezyum mineralleri var. Muz insanları rahatlatıyor ve uyumasına yardımcı oluyor. Kışın reçel, yazın meyve olarak tüketilen çilek, metabolizmayı harekete geçiriyor, bağışıklık sistemini güçlendiriyor. Turunçgillerden greyfurt, folikasit ve C vitamini kaynağı, kan basıncını azaltan greyfurt, kan yapıcı özelliğe sahip.
Bir diğer tropikal meyve mango ise cinsel enerjiyi artıyor. Kavun, potasyum ve kalsiyumun yanı sıra magnezyum maddesini içeriyor ve vücuttaki su düzeyini ayarlıyor, idrar oluşumunu artırıyor. Kış mevsiminin diğer önemli meyvesi portakal, vücuttaki fazla suyun atılmasını sağlıyor. Potasyum, demir ve B vitamini bulunan erik meyvesi hem enerji veriyor hem de vücuttaki fazla suyun atılmasına neden oluyor. Phyto-östrojen, potasyum ve kalsiyum içeren kırmızı üzüm, yüksek tansiyona karşı iyi geliyor, trombozları önlüyor.
Tahıllardan, esmer buğday, beyni ve sinirleri besleyerek öğrenmeyi güçlendiriyor, lysin ve lezithin maddeleri içeriyor. Diyet yapıp sağlıklı beslenmek isteyenlerin vazgeçilmezlerinden yulaf; karbonhidrat, demir, magnezyum ve B vitaminini bulunduruyor. Kas kramplarını önleyen, idrar söktüren yulaf aynı zamanda enerji kaynağı. İçinde çinko ve aminoasit var olan mercimek yorgunluğu gideriyor, strese karşı etkili. Diğer tahılların dışında B vitamini de içeren mısır ise, stresle savaşıyor, bağırsak kanserini önlüyor. Kırılmamış pirinç hem protein hem mineral zengini bir tahıl. Pirinç, mide yanmasına ve gaza karşı etkili. Sağlıklı ekmeğin yapıldığı kaba öğütülmüş çavdar, enerji sağlıyor, stresi azaltıyor. Aynı şekilde öğütülmüş buğday ise B vitamini, demir ve magnezyumla bacak kaslarındaki krampları yok ediyor, uyku süresini azaltıyor. Kabuklu yemişlerden, ceviz, fıstık ve fındık insanların sakinleşmesine, uyumasına ve stresle mücadeleye yararken aynı zamanda enerji veriyor.
Her mevsim tüketilen sebzelerden patates bitkisel protein, potasyum bulunduruyor. Kansere karşı koruyucu özellik taşıyan patates, toksinleri vücuttan atıyor. Hem çorbası hem de ete benzeyen lezzetiyle sofraları süsleyen mantar; sodyum, potasyum, kalsiyum, magnezyum minerallerine sahip. Brokoli gibi kasları güçlendiren mantar, aynı zamanda saç ve tırnakları da besliyor. Bir diğer mantar kili. Kırmızı etle eş değer besleyici özelliğe sahip çeşidi shiitake; lentinan, D vitamini taşıması nedeniyle bağışıklık sistemini güçlendiriyor, kanser oluşumunu engelliyor. Bağışıklık sistemini düzenleyen ve kan dolaşımını güçlendiren siyah turp, vitamin, kalsiyum, potasyum ve demir kaynağı. Kansere karşı bağışıklık sistemini kuvvetlendirdiği bilimsel araştırmalarla da tespit edilen sarımsak, quercetin, ajoene ve allisin minerallerine sahip. Zeytinyağı da kötü huylu kolesterol düzeyini düşürüyor ve hücreleri koruyor.
SOĞUK ALGINLIĞINA BİTKİ ÇAYLARI, KALP SAĞLIĞI İÇİN BALIK ETİ
Bitki çaylarından ahududu, C vitamini, potasyum, kalsiyum, demir, folikaside sahip. Ahududu, virüs ve bakterilere karşı koruyor, tümör oluşumuna engel oluyor. Uçucu yağlar, demir, potasyum ve kalsiyum bulunan rezene vücuda oksijen alımını artırıyor, öksürüğü önlüyor. Eski başbakanlardan Tansu Çiller'le adını duyuran kuşburnu, hem marmelat hem çay olarak tüketiliyor. Soğuk algınlığı ve gribe karşı önleyici etkisi bulanan kuşburnu mineral ve vitamin kaynağı. Mürver terletip öksürüğü azaltmasının yanı sıra potasyum, B1 vitamini, C vitamini barındırıyor, kabızlığa iyi geliyor. Kalsiyum, niasin ve vitamin bulunan Frenk üzümü sinir ve bağışıklık sistemine yararlı. Karotinoid, enzimler ve C vitamini deposu papatya kalp hastalıklarını önlüyor, stresi azaltıyor. Ravent ise barındırdığı mineral ve vitaminlerle sağlıklı kemik oluşumuna katkı yapıyor.
Son günlerde kuş gribi tartışmalarıyla insanların yemekten çekindiği beyaz et çeşitlerinde, protein, potasyum, magnezyum, B vitamini ve çinko var. Baş ağrısı sorununa karşı etkili kümes hayvanlarından alınan gıdalar stresten arındırıyor. Önemli bir besin kaynağı olan dana eti, soğuk algınlığı, öksürük ve gribe karşı iyileştirici etkiye sahip. Deniz ürünlerinden ringa balığı, içerdiği omega 3 yağ asidi, sodyum ve potasyumla damar sertliğini ve yüksek tansiyonu önlüyor. Diğer balık çeşitleri gibi omega 3 yağ asidi içeren som balığında D vitamini bulunuyor. Som balığı, kemikleri güçlendiriyor, meme kanseri riskini azaltıyor. Kan basıncını düşüren uskumru, moral yükselten etkiye sahipken, deniz bitkileri, kolesterol düzeyini düşürüyor, kalp krizi riskini azaltıyor. Ton balığı, diğer balıklardaki minerallerin yanı sıra içindeki iyotla kolesterol düzeyini düşürüyor, sinir hücrelerini koruyor.
Türkiye'nin dünyaya tanıttığı lezzetlerden yoğurt önemli bir kalsiyum kaynağı. Yoğurt, bağırsak kanserine karşı bağışıklık sistemini güçlendiriyor. Tek başına yenildiği gibi çeşitli salatalara ve yemeklere de katılabilen peynir de yoğurt gibi kalsiyum kaynağı. Peynir aynı zamanda kemikleri güçlendiriyor, sinirleri koruyor. Çocukların gelişmesindeki en önemli besin kaynaklarından süt, kemik oluşumunu teşvik ediyor ve bağırsak kanserine karşı koruyor. Sindirim sistemi şikayetleri ve mide yanmasına iyi gelen peynir suyu laktik asit bakterilerini içeriyor.
