Hemoroid (basur) tanısı nasıl konulur?
Hastalarımızın nerede ise tamamına yakınının makat bölgesindeki şişlikleri hemoroid veya basur olarak adlandırdıklarını gözlemlemekteyiz.
Ancak, çeşitli makat hastalıklarının, doktor muayenesinde bile hemoroid sanıldığı bilinmektedir. Bu nedenle, hemoroid sorunun tanısı çok önem arz eder. Hemoroid tanısı ağırlıklı olarak makat muayenesi ve anoskopi tetkiki ile konulur, bazen ek olarak rektoskopi, sigmoidoskopi veya kolonoskopi gibi çeşitli endoskopi tetkikleri de uygulanabilir.
1. Makat muayenesi
Makat muayenesinde başlıca; sol yan duruş (Sims’ pozisyonu), sırtüstü ve bacaklar havada (litotomi pozisyonu veya jinekolojik pozisyon), diz-dirsek (secde) duruşu veya yüzü koyun duruş (jack-knife position) tercih edilir. Bu duruşların içinde en sık olarak ‘’sol yan’’ ve jinekolojik pozisyon tercih edilmektedir. Hasta sıklıkla sol omuzu üzerine yan olarak (sol yan, sol lateral pozisyon) yatırılır ve hekim bu şekilde kolaylıkla muayeneyi gerçekleştirir. Makat muayenesine; anorektal muayene ve rektal muayene adları da verilir. Bazı hekimler diz-dirsek veya secde pozisyonu olarak adlandırılan pozisyonda muayeneyi gerçekleştirirler, ancak bu hastalar için sıklıkla huzursuz bir durumdur. Hekim ilk olarak, makat bölgesini ve kalçaya doğru olan uzantılarını dikkatle gözlemler ve bu noktada hekimin deneyimi çok önemlidir. Gözlemleme sonrasında muayeneyi yapan hekim, eldiven ile işaret parmağına kayganlaştırıcı vazelin veya ağrı giderici türden bir sıvı, merhem veya jel sürdükten sonra parmakla makat kanalı muayenesi yapar. Parmak ile makat muayenesi sırasında, bir kitle, değişiklik veya hassasiyet varlığını araştırır. Bu işleme rektal tuşe veya tuşe rektal adları da verilir. Erkek hastalarda bu muayene sırasında, ek olarak prostat bezi hakkında fikir edinilir. Bu tetkikler sayesinde hemoroid (basur) ile karışabilen diğer hastalıklar dışlanmış olur.
2. Anoskopi
Makat bölgesine ait; ağrı, şişlik, kanama vb. yakınmalar ile başvuran hastalarda Genel Cerrahın makat kanalını incelemesi için kullanılan alete ‘’anoskop’’ ve bu alet yolu ile yapılan inceleme işlemine de ‘anoskopi’ adı verilir. Muayene sırasında kullanılan anoskop metal veya plastik yapıda olabilir. Metal anoskoplar, sert (rijid) yapıda olup çok kez kullanılabilirler ve sıklıkla sağlık kuruluşlarında bu tür anoskoplar tercih edilir. Ayrıca, kendinden ışığı bulunan plastik yapıda ve tek kullanımlık olan anoskoplar bulunmaktadır, bu tür anoskopların avantajları; muayenenin metal (rijid) olanlara göre daha konforlu olması ve her hastaya özel kullanım gibi avantajlarının olmasıdır.
Hemoroid sorunundan olguların bir çoğunda, kısa süren, acısız ve ameliyatsız yöntemlerle kurtulmak mümkündür. Ancak erken dönemde tedaviye başlamak rahatsızlığın ilaçla tedavisini sağlar.
