Her unutkanlık Bunama mıdır?
Her unutkanlık Bunama mıdır?
Demansta (Bunama) tedvisi
**
Geçen haftaki yazimda demansla ilgili kisa bilgi vermistim.Bu hafta hastaligin tedavisi ile ilgili bilgi vermek istiyorum.**
Demans sözcügü latince akil anlamina gelen “mentis” ile yokluk ifade eden “de” ön takisinda olusmaktadir.Bunun anlami aklin yoklugudur.Bu hastalik gelismis ülkelerde yaygin bir saglik ve sosyal sorun olmaya baslamistir.Özellikle ortalama ömrün giderek uzamasi ile demansli hasta sayisinda büyük artis olmustur.
Demansin birçok semptomu vardir.Demansa sebep olan etken belirlenip,bir etken varsa ortadan kaldirildiktan sonra,hastaliga ait bulgulari tek tek ele alinip bunlari kontrol altina almak gerekir.
Demansli hastalarda çok görülen gerçek disi düsünceler ; örnegin kizim benim parami çaliyor,komsum beni öldürmek istiyor,oglum ve kizim beni aramiyor vs. buna hezayan denir.Hastadan çok hastanin yakini daha fazla etkilenir.Yine bununla beraber demansli hastada hayal görmeler,asiri sinir, kizginlik, uyku düzensizlikleri,asiri hareketlilik ve de depresyon sik görülür.Uzman bir hekim bu bulgulari iyi saptayip bunlarin gerçekten hastaligin bir parçasi mi yoksa baska sebepten mi kaynaklandigini tespit edip tedaviye vakit kayip etmeden baslamalidir.
Depresyonun demansi taklit ettigi ya da demansa eslik ettigi eskiden beri literatür bilgilerinde mevcuttur.Demans ile depresyonun ayriminin iyi yapilmasi gerekir.Depresyon tedavisinden sonra hastada bir düzelme izlenirken demansa bagli depresyonda demansin diger bulgulari hastada belirti verir.
Demansli kisilerde asiri gündüz uyuklamalari uykuya dalis ve uykuya devam ettirmede zorluk seklinde uyku bozukluklarina rastlanmaktadir.Çocugu hastada demans ile uyku bozuklugu iç içedir.Demans tedavisi ile uyku bozuklugu da düzelir.
Demansin bir alt grubu olan Alzheimer hastaligi tüm demanslarin % 50-80’ ni olusturur.Diger küçük bir bölümünü damarsal demanslar ve madde eksikligine ,toksit nedenlere bagli veya enfeksiyonu bagli demanslar olusturur.
Bazen Alzheimer ile damarsal yetmezlige bagli demans beraber bulunabilir.Bu yüzden tedavide bu hastaligi açiga çikartacak yardimci muayene yöntemlerine basvurulmalidir.Diger önemli bir nokta tedavi edilebilen demanslar arasinda bulunan Hipertiroidi ( tiroid bezinin az çalismasi ki halk arasinda guatr olarak adlandirilir.) ve buna benzer hastaliklarda ve madde eksikligine bagli demanslarda hastaliga özgü yukaridaki belirtiler olmadan demans yani bunama gelisebilir.
Alzheimer hastaliginda beyinde olusan hasarlar ve eksilen kimyasal maddeler bugün için hemen hemen tespit edilmistir.Bu gelisme demansin büyük bir kismini olusturan Alzheimer hastalari için bir isik kaynagi olmustur.Bu ilaçlarla ilgili günümüzde yogun çalismalar devam etmektedir ve hastalar büyük fayda görmektedirler.
Demans tedavisi gelip geçici bir tedavi degildir.Demansla hasta yakinlari doktorlari ile iyi temas kurup tedavinin devamini saglamalidirlar.Çünkü demansli hastalarin yakinlarina hasta kendisi ile ilgili sorunlarla ilgilenemediginden veya az ilgilendiginden dolayini çok is düsmektedir.Hatta demansli hasta ile birebir ilgilenen hasta yakinlarinin ruhsal destek almalari veya tedavi olmalari iyi olur.
Sunu unutmayalim yaslilarda görülen her unutkanlik, her sinir, her süphe vs.demans degildir.Fakat düzelmesi gereken belirtilerdir.
Erken tani ve tedavi her hastalikta oldugu gibi demansta da çok önemlidir.Böyle durumlarda hasta yakinlarinin vakit kayip etmeden hastayi uzman bir hekime götürüp dogru tani ve tedavi olmasini saglamalari önemlidir.
Saglikli günler dilerim.
**Doç. Dr. Serdar Dağ
**
Nörolog
