‘Hey On Beşli’ türküsünün Çanakkale Cephesi’ne dayanan hüzünlü hikayesi

18.03.2021 10:28

Listeye Ekle

Genellikle çalgılarla ve oyun havası formatında çalınan bu türkünün asıl hikayesi ise bambaşkadır. Üzerine çok fazla düşünülmeyen oyun havası muamelesi gören bu türkünün aslında acı bir öyküsü var. ‘Hey On Beşli’ türküsünün hikayesini öğrendiğinizde gözyaşlarınızı tutamayacaksınız.

‘Hey On Beşli’ türküsünün Çanakkale Cephesi’ne dayanan hüzünlü hikayesi

Birinci Dünya Savaşı’nın zorlu geçtiği yıllarda şehitlerin sayısı her geçen gün artıyordu. Bu durum korkunç bir bouya ulaştığında ise, İngiliz generali Aspinall-Oglander; "Gelibolu'daki kanlı muharebeler, Türk ordusunun çiçeğini bitirmiştir," demesine neden olmuştu. O dönemde İngilizler şehit olan Türk askerleri için, “çiçeğin tomurcuğu” ve “vakti gelmeden solan gül goncası”na benzetiyorlardı. Ölenlerin sayısı çoğaldıkça cephelerde boşluklar oluşuyordu.

Cephede meydana gelen boşlukları doldurmak için, diğer cephelerden asker getirilemediğinden, en yakın çevreden başlayarak, 15 yaşın üstündeki eli silah tutan bütün gençlerin dahi, gönüllü olup olmadığına bakılmaksızın, Çanakkale'ye sevk edilmeleri alışılmış normal bir hadise haline gelmişti... Savaş günleri, köyde, kasabada erkeğin kalmadığı, gücü kuvveti ve boyu posu yerinde olan herkesin asker olduğu ya da asker olmak zorunda kaldığı kara günlerdi.

Yaşanmışlıklardan doğan şarkılar! Türk müziğine damga vuran 10 şarkının yazılış hikayesi

Bir efsaneye göre On Beşli türküsü işte bu cephede savaşan gençlerden biri olan Hüseyin ve onun yolunu gözleyen sevdiği Hediye’nin hikayesini anlatır.

19.yüzyıl sonu ve 20. yüzyıl başında arka arkaya girdiği pek çok savaşta verdiği kayıplar sonunda, askere alacak yetişkin ve sağlıklı erkek bulamayan Osmanlı Devleti, Çanakkale savaşı sırasında, doğum tarihi Rumi takvimle 1315 ve daha büyük, (15 ile 18 yaş arası) erkek ‘çocuk’ların orduya katılmasına karar verir. İşte bey oğlu Hüseyin de bu ‘onbeşli’ler arasındadır ve ardında sözlüsü güzeller güzeli Hediyeyi de bırakmıştır. Savaş her cephede tüm hızıyla sürmekte gidenler bir türlü geri gelmemektedir. Boynunu büküp asker yolu bekleyen bir sürü genç kızdan birdir Hediye de.

Hediye’nin zaman içerisinde bir taliplisi çıkar. Taliplisi zengindir, yaşlı bir adam olan Tokat eşrafından Emin bey ile evlendirirler. Hediye, bir şey diyemez, kaderine razı olur. Bir yıl sonra Emin Bey ölür. Emin Bey ölünce, her şey Hediye'ye kalır. Dağdaki eşkıyalar genç yaşında dul kalan Hediye’den ve malından haberdar olur. Bir gece konağı basarlar. Mallarını çalmalarının yanında Hediye’ye tecavüz ederler. Eşkıyalar tarafından bir gece şehir merkezindeki caminin avlusuna bırakılır.

Camiden çıkanlar, üstü başı yırtılmış, harap bitap haldeki Hediye'yi görür de, biri olsun el etmez. Bir de yetmezmiş gibi, “Kötü yola düşmüş bu!” derler. Hediye, askere gidip de dönmeyen sevdiği Hüseyin’e yanarken bir yandan da uğradığı kötü muameleye üzülür. Yaşananlara dayanamayan Hediye Tokat’ı terk eder.

1915'in üzerinden sekiz yaz, sekiz de kış geçer... Tahtobalı'ya ancakbir tane onbeşli döner. Bu dönen on beşli Hüseyin’dir. Hüseyin’in gelişini köy şenliklerle kutlar. Ancak onun görmek istediği tek kişi Hediye’dir. Günler geçer Hediye’yi göremez. En sonında annesine “Hediye nerede” diye sorar.

Koca dağlar ses verir de, anası vermez. Hüseyin düşer işin peşine, ta ki o bomboş konağa gelesiye kadar. Konağın önünde sorar komşulara, “Nerededir ev ahalisi?” diye. Komşular cevap verir “Çiftliğe taşındılar.” diye ama Hüseyin durmaz, duramaz. Sevdiğine kavuşmak için heyecanlanan Hüseyin “Hediye’de çiftliğe mi gitti” diye sorar. Komşuların “O taze dul mu, önce kötü yola düştüydü de, sonra buralarda da yapamadı, duramadı, gitti mendebur.” sözü karşısında büyük bir şok geçirir ve dayanmaz. Atına bindiği gibi Tokat’ı terk eder. O günden sonra ne Hediye’yi ne de Hüseyin’i bir daha gören olmaz.