Hierapolis Antik Kenti'nde Kazı Çalışmaları

UNESCO Dünya Miras Listesinde yer alan Pamukkale'deki Hierapolis Antik Kenti'nde Plutonium Mağarası'ndaki kazılarda, Afrodit heykel başı bulundu. Bölgede yapılan kazılarda bulunan arkaik döneme ait parçalar antik kentin bilinen tarihini 300 yıl geriye götürürken, kentin M.Ö 6. yüzyılda kutsal alan olarak ziyaret edildiğini gün yüzüne çıkardı. Antik kentte 1957'den beri İtalyan kazı heyeti tarafından sürdürülen kazılarda, toprak altında kalan tarih gün yüzüne çıkarılmaya devam ediyor. Daha önce yılda bir ay yapılan kazılar, bu yıl Denizli Valiliği'nin desteğiyle yıl boyunca sürdürülüyor. Pagan inanışın hakim olduğu Antik Çağ'da kutsal kent olarak görülen Hierapolis'te "ölüler ülkesine geçiş kapısı" olarak kabul edilen Cehennem Kapısı'ndaki kazılarda, üç başlı "Hades'in Cehennem Köpeği" ile yılan heykelinden sonra şimdi de Afrodit heykel başı bulundu. Plutonium Mağarası'nda yapılan kazılarda bulunan arkaik döneme ait parçalar ve çift flüt çalan insan figürü, antik kentin bilinen tarihini 300 yıl geriye götürürken, kentin M.Ö. 6 yüzyılda kutsal alan olarak ziyaret edildiğini gün yüzüne çıkardı. Titizlikle çıkarılan heykeller, Hierapolis Arkeoloji Müzesi deposuna kaldırıldı. İtalyan kazı heyeti başkanı Prof. Dr. Francesco D'Andria, gazetecilere yaptığı açıklamada, Plutonium Mağarası'nda Cehennem Kapısı olduğunu, buradan termal su ve karbondioksit gazı çıktığını belirtti. Bölgenin 2 bin yıl önce çok önemli bir kutsal alan olduğunu dile getiren D'Andria, "Burada çok mermer heykel bulduk, çok parça bulduk, en güzeli Afrodit başı. Ama maalesef Bizans zamanında bazı heykelleri kireç ocaklarında yakılarak kireç yapıldı. Burada bir Dionysos heykeli bulduk, bu heykelin bütün vücudu var ama başı yok. Afrodit başı çok özel. Helenistik zamanda yapılmış, yüzü, saçları, Helenistik stili gösteriyor. Özel saç sistemi var. Kulaklarında iki delik var, küpe için. Eskiden heykele altın küpe takıyorlardı. Heykelin üzerine başı tutturmak için demir yeri var" dedi. Mağara girişinde yılan ve üç başlı köpek heykeli bulduklarını hatırlatan D'Andria, şunları belirtti: "Kerberos denen köpek, mitolijiye göre Cehennem girişini koruyor. Üç başlı olan bu köpek heykeli eşsiz bir eser. Böyle büyük bir heykel yok dünyada. Bu köpeğin heykeltıraşı, köpeğin başını Anadolu köpeği gibi, kangal gibi yapmış. Çünkü normalde Kerberos'un heykelini küçük normal köpek yapıyorlar ama burada kangal tipini kullandılar. Cehennem girişinde bulunan yılan heykeli de önemli. Bu iki hayvan, Cehennem girişini koruyor." - "Hierapolis tarihi 300 yıl geriye gitmiş oldu" Cehennem Kapısı'nda çok sayıda kandil bulduklarını açıklayan Prof. Dr. D'Andria, "Kutsal alanda yapılan ritüelde kandiller çok önemli. Helenistik dönemden, 2. yüzyıldan kalma. Her kandil farklı bir figürde. Dionysos, Hermes var. Bütün kandiller kullanılmış. Bu ritüel çok önemli. Çünkü insanlar, Antik Çağ'da buraya geliyorlar, Cehennem girişinde sunak yapıyorlar, kurban adıyorlar, boğa kurban ediyorlar. Bu kandillerin ateşini buradan çıkan zehirli gazlar söndürüyor. Ondan sonra bunu Tanrı'nın kabul ettiğine inanıyorlar, burada bırakıyorlar, eve götürmüyorlar" diye konuştu. Hierapolis'te yeni bir gelişmeye şahit olduklarını ifade eden D'Andria, şöyle dedi: "Plutonium alanında yapılan kazılar sırasında ilk kez arkaik döneme ait parçalar tespit edildi. Arkaik dönem M.Ö 6. yüzyıl. Hierapolis'te şimdiye kadar en eski parçalar, buluntular M.Ö 3. yüzyıl sonuna ait. Ama buradaki Plutonium mağarasında arkaik döneme ait, M.Ö 6. yüzyıla ait parçalar tespit edildi. Hierapolis 3. yüzyılda yapıldı ama buradaki Plutonium mağarasına Frig kültürüne ait insanlar geliyorlardı. Hierapolis şehri yokken M.Ö 6. yüzyılda Frig insanlar bu mağaraya geliyorlardı. Böylece Hierapolis tarihi 300 yıl geriye gitmiş oldu. Bu, bizim için çok önemli. Çünkü arkeolojik anlamda yeni bir perspektif açılıyor. Burada bir kabartma bulduk, çift flüt çalan bir insan. Bu çift flüt, Friglere ait çok tipik bir özellik, Kibele kabartması çok tipik. Antik yazar Strabon, "Bu mağaraya yalnız Kibele rahipler girebilirler" diyor. Buna çok uygun düşüyor." Alanı ziyaret eden Denizli Valisi Abdülkadir Demir de gazetecilere yaptığı açıklamada Hierapolis Antik Kenti'ndeki Plutonium Mağarası ve Cehennem Kapısında Prof. Dr. Francesco D'Andria başkanlığındaki İtalyan heyetinin, Kültür ve Turizm Bakanlığı, Denizli Valiliği ve İl Özel İdaresinin desteği ile bu yıl çok önemli çalışmalar yaptığını ifade etti. Kazı heyetinin yaptığı çalışmalarda çok önemli eserlerin ortaya çıktığını belirten Demir, "Burada bugün kazı başkanının ilk defa gösterdiği Afrodit başı heykeli çıktı, ayrıca kandiller çıktı. Burada sayamayacağımız kadar eserler kazanılmış oldu" dedi.