Hiperseksüalite nedir?

Hiperseksüel davranış hem erkeklerde hem de kadınlarda çeşitli şekillerde ortaya çıkabilir. Cinsel bağımlılık kumar oynamak, aşırı yemek ya da zorlayıcı harcama yapmak gibi bir süreç bağımlılığı olarak kabul edilebilir.

Hiperseksüalite Nedenleri Nelerdir?

Bağımlılığın herhangi bir türü mevzu bahis olduğunda, altta yatan nedenler konusunda uzmanlar arasında hala tartışmalar bulunuyor. Bu bağımlılığın bir hastalık mı yoksa bir alışkanlık mı olduğu konusunda anlaşmazlık yaşanıyor.

• Kompülsif davranışların beynin nörotransmitterleri olarak bilinen bazı kimyasalların dengesizlikleri ile ilişkili olduğuna inanılıyor. Dopamin, serotonin ve norepinefrin gibi nörotransmitterler ruh hali düzenlemesine yardımcı olur ve zevk deneyiminde rol oynarlar. Cinsel bağımlıların özellikle cinsel aktivite sırasında yaşadıkları aşırı heyecan, en azından kısmen bu kimyasalların yüksek seviyelerinden kaynaklanıyor olabilir.

• Demans, multipl skleroz ve huntington hastalığı gibi beynin belirli alanlarına zarar veren çok sayıda tıbbi durum vardır. Bu zararlar, kompülsif cinsel aktivitede rol oynayabilir.

• Hem kadınlar hem de erkekler androjenler olarak bilinen seks hormonlarına sahiptirler. Androjenler libidoyu etkiler ve kişinin cinsel bağımlılığında rol oynayabilir. Hormonları etkileyen ilaçlar bazen seks bağımlılarının tedavilerinde kullanılır. Bunlara anti-androjenler ve LHRH (lutein hormonu çkarma hormonu) agonistleri dahildir. Anti-androjenler, cinsel dürtüleri azaltmaya yardımcı olurlar. LHRH agonistleri, testosteron üretimini düşürür ve bağımlılığın eşlik ettiği cinsel takıntılara yardımcı olur. Ayrıca her iki ilaç da erkek pedofilleri ve diğer cinsel suçluları tedavi etmek için de sıklıkla kullanılır.

• Bazı araştırmalara göre, seks bağımlılığı olan bireylerin büyük bir yüzdesi çocukluk döneminde istismara uğramıştır.

Hiperseksüalite Belirtileri Nelerdir?

• Aşırı mastürbasyon en sık görülen cinsel bağımlılık belirtilerinden biridir. Mastürbasyon sadece hayatın bir parçası olarak kaldığı ve günlük faaliyetleri etkilemediği sürece bir sorun teşkil etmez. Hiperseksüel bozukluğu olan insanlar genellikle hayatlarında veya ilişkilerinde sorunlardan kaçmak için porno izlemek veya telefonda seks operatörüyle konuşmak gibi diğer cinsel aktiviteler sırasında mastürbasyon yaparlar.

• Hiperseksüel bozukluğu olan kişiler cinsel istekleri ve cinsel dürtüleri hakkında fantezi kurmak için olağanüstü bir zaman harcarlar. ABD'de klinik bir psikolog olan Dr. Steven J. Seay, cinsel saplantıların Obsesif-Kompulsif Bozukluk hastalığında çok yaygın olduğunu açıklıyor. Bu cinsel takıntılar, "istenmeyen düşünce, dürtü veya cinsel içeriğe odaklanan imgeler" içerir. Bu kişileri; suçluluk, utanç, umutsuzluk ve depresyon hisleri ele geçirmiştir, OKB ve cinsel belirtilerle birlikte kendilerini iğrenç, sapkın veya kötü olarak görürler.

• Cinsel aktivitelerini planlamak için önemli bir zaman harcamak da hiperseksüalite belirtilerinden biridir. Seks bağımlıları; uyuşturucu bağımlıları ve diğer bağımlılıklar gibi, bir sonraki “gereksinim”lerini nereden ve nasıl alacaklarını belirlemek için büyük bir zaman ayırırlar.

• Hiperseksüel bozukluğu olan kişiler; videolar, yetişkin dergileri, web siteleri veya sohbet odaları gibi birkaç farklı yol kullanarak sık sık pornografiye ulaşırlar. Ayrıca, cinselliğe dayalı ilişkilere açık olan diğer insanlarla bağlantı kurmak için tanışma sitelerini de kullanabilirler. Bununla birlikte, porno bağımlılığının cinsel bağımlılıkla aynı olmadığını unutmamak önemlidir. Porno bağımlılığı cinsel bağımlılığın bir türüdür, ancak cinsel bağımlılıktan bağımsız olarak kendi nedenleri ve semptomları da vardır.

• Tatmin olabilmek için, seks bağımlıları genellikle birden çok seks partnerine sahiptirler ve sık sık tek gecelik ilişkiler yaşarlar. İlginç bir şekilde, araştırmacılar, madde bağımlılığı geliştirme ihtimalinin, katılımcıların sahip olduğu cinsel partnerlerin sayısıyla birlikte artığını bulmuşlardır. Bu korelasyonel ilişki özellikle kadınlarda daha güçlüdür. Bununla birlikte araştırmacılar, geçici ilişkilerin çoğunlukla "duygusal tatmin" eksikliğinden kaynaklandığını ve dolayısıyla da bu ilişkilerdeki insanların kendi kendine ilaç verme durumlarının madde bağımlılığına dönüşebileceğini belirtiyorlar.

• Cinsel bağımlılar, eşleri ile normal, sağlıklı bir bağlantı kuramaz veya bunu sürdüremezler; bu nedenle genellikle cinsel partnerlerine duygusal olarak bağlanmaktan kaçınırlar. 2013'te 1.000 den fazla kişinin katıldığı bir anket, taraflar arasında duygusal bir bağın olmasının cinsel ilişkiyi daha iyi hale getirdiğini gösterdi. Ancak, seks bağımlıları gerçek bir bağlantı geliştirmek için ihtiyaç duyulan (duygusal) yakınlık ve hassaslıktan yoksun oldukları için genellikle cinsel partnerleriyle anlamsız ve duygusuz ilişkiler yaşarlar.

• Çoğu seks bağımlısı, korunmasız seks gibi riskli davranışlarda bulunur. Bunun nedeni, genellikle, arzularını tatmin etmek için tahrik edilmeleri ve potansiyel sonuçlarını dikkate almamaları ya da umursamamalarıdır.

• Sık sık parafili (alışılmadık, hoşnutsuz veya kabul edilemez olarak görülen cinsel davranışlar) ile meşgul olmak da hiperseksüalite belirtisidir. Parafili; teşhircilik, röntgencilik, sadizm, mazoşizm veya pedofili gibi durumları içerir.

Hiperseksüalite Tedavisi Nasıl Yapılır?

Çoğu bağımlılık gibi, seks bağımlılığının üstesinden gelmek hemen hemen her zaman tedavi gerektirir. Kadınlarda ve erkeklerde aşırı cinsel istek tedavisi, uygulandığı zaman çok etkili olabilir, ancak bu ilk ve en zor adımdır çünkü davranışın kontrol dışı, ciddi bir sorun olduğunu itiraf etmeyi gerektirir. Tedavinin odağı genellikle bağımlılığın dört temel özelliğidir. Bunlar arasında kişiyi bağımlılık faaliyetinden ayırma, cinsel dürtüleri azaltma ve/veya yönetme, tetikleyicileri ve altta yatan sorunları tanımlama ve genelde utanç, suçluluk ve değersizlik gibi hisleri içeren ve cinsel bağımlılıkla ilişkilendirilen acıtıcı duyguları ele almak yer alır. Nüksetmesini önleme de tedavinin hayati bir yönüdür. Tedavi çeşitleri ise şunlardır:

Psikoterapi

Konuşma terapisi olarak da adlandırılan psikoterapi, kompülsif cinsel davranışın nasıl yönetileceğini öğrenmekte yardımcı olabilir. Psikoterapi çeşitleri şunları içerir:

• Bilişsel davranış terapisi (CBT): Bu yöntem, sağlıksız, olumsuz inanç ve davranışları belirlemeye ve bunları daha uyarlanabilir başa çıkma yöntemleriyle değiştirmeye yardımcı olur. Bu davranışları daha az özel kılmak ve cinsel içeriğe bu kadar kolay erişebilmek için müdahale stratejilerini de öğretir.
• Psikodinamik psikoterapi: Bilinç dışı düşünceler ve davranışlar hakkındaki farkındalığı artırmaya, motivasyonlar hakkında yeni bilgiler edinmeye ve çatışmaları çözmeye odaklanan bir terapidir.
• Kabul ve taahhüt terapisi: Düşüncelerin ve isteklerin kabulünü ve önemli değerlerle daha tutarlı eylemler seçme stratejilerine bağlılığı vurgulayan bir CBT şeklidir.

Bu terapiler bireysel, grup, aile veya çiftler biçiminde gerçekleştirilebilir.

İlaçlar

Aşırı cinsel istek nasıl önlenir sorusunun cevaplarından biri de ilaç kullanımı. Bazı ilaçlar obsesif düşünceler ve davranışlarla bağlantılı beyin kimyasalları üzerinde hareket eder ve cinsel dürtüleri azaltmakta yardımcı olabilir. Kullanılan ilaçların çeşitleri ise şunlardır:

• Antidepresanlar: Depresyon, anksiyete veya obsesif kompulsif bozukluğu tedavi etmek için kullanılan bazı antidepresan türleri kompulsif cinsel davranışa da yardımcı olabilir.
• Naltrekson (Vivitrol): Genellikle alkol ve afyon bağımlılığını tedavi etmek için kullanılır ve beynin bazı bağımlılık davranışlarıyla zevk aldığı kısmını bloke eder.
• Duygu, durum düzenleyiciler: Bu ilaçlar genellikle bipolar bozukluğu tedavi etmek için kullanılır, ancak kompulsif cinsel dürtüleri de azaltabilir.
• Anti-androjen: Bu ilaçlar, erkeklerde androjenin (bir cinsel hormon) etkilerini hedef alır ve cinsel istekleri azaltmaya yardımcı olur.

Grup Terapisi

Grup terapisi, az sayıdaki diğer hiperseksüalite bozukluğu yaşayanlarla yapılan düzenli seansları içerir. Oturumlar bir terapist veya bağımlılık danışmanı tarafından yönlendirilir. Bu tür bir tedavi çok faydalı olabilir. Grup üyeleri birbirlerine destek olabilir veya birbirlerinin deneyimlerinden bir şeyler öğrenebilirler. Bağımlılık davranışıyla birlikte ele alınan mazeretler, rasyonelleştirmeler ve inkarlar ile yüzleşmek için ideal bir ortamdır.