Berlin'de 27 Ağustos 1916 tarihinde, Almanya'da askeri ateşe görevinde bulunan Hasan Cemil Bey (Çambel) ile dönemin Berlin Büyükelçisi'nin kızı Remziye hanımın üçüncü çocuğu olarak dünyaya gelen Halet Çambel, yurt dışında arkeoloji eğitimi gördü.
Atatürk'ün emri ile başlatılan Hitit tarihi araştırmalarında Çorum Hattuşaş'da binlerce tabletin ortaya çıkmasında görev alan Prof. Dr. Çambel, 1946 yılında Osmaniye'nin Kadirli İlçesi sınırlarındaki Karatepe Höyüğü kazını başlattı. Karatepe'de iki dilli kalıntıları iğneyle kuyu kazarcasına ortaya çıkaran Prof. Dr. Halet Çambel, ömrünü bu hoyüğe adadı. Eşi Nail Çakırhan da bu kazı bölgesinin restorasyonunda başarısı ile mimar olmadığı halde 'Ağa Han Mimarlık Ödülü'ne layık görülmüştü.
67 YILDIR HÖYÜKTE YAŞIYORDU
Prof. Dr. Halet Çambel, eşi Nail Çakırhan ile birlikte bu höyükte bir kulübede yaşamaya başladı. Daha sonra aynı yerde 2 odalı bir ev yaparak yaşamını sürdürürken araştırmalarına devam etti.
Karatepe Höyüğü, Prof. Dr. Çambel'in girişimleri ile Türkiye'nin ilk açık hava müzesi olmuş, sonra da milli park ilan edildi.
Kadirli'de adına yaptırılmış bir de okul bulunan Prof. Dr. Halet Çambel, höyük çevresindeki köylüleri eğitme ve kooperatifler kurdurma konusunda da uzun yıllar çalışmalar yaptı. İki yıl önce ayağı kırılan Prof. Dr. Çambel, Osmaniye'den daha çok İstanbul'daki evinde yaşamaya başlamıştı.
Prof. Dr. Halet Çambel'e, Kültür ve Turizm Bakanlığı 2010 Yılı Kültür ve Sanat Büyük Ödülü verilmişti. Arkeoloji alanında yaptıkları çalışmalar ve arkeoloji bilimine üstün katkılarından dolayı Prof. Dr. Nimet Özgüç ile birlikte ödüle layık görülen Prof. Dr. Çambel, ödülünü Şubat 2011'de düzenlenen bir törenle Cumhurbaşkanı Abdullah Gül'ün elinden almıştı.
Prof. Dr. Halet Çambel için salı günü saat 10.00'da Boğaziçi Üniversitesi'nde tören yapılacak, çarşamba günü de Muğla'daki köylerinde 2008 yılında vefat eden eşi Nail Çakırhan'ın yanına defnedilecek.
Prof. Dr. Halet Çambel, Suat Aşeni Fetgeri ile birlikte 1936 Berlin Olimpiyatları'nda Türkiye'yi temsil ederek, Olimpiyatlara katılan ilk Türk kadın sporcular olmuştu.