“Horlama, apne ve uyku bozuklukları kişilerin; hayat kalitesini, özel hayatlarını, günlük performanslarını, iş ve okul başarılarını doğrudan etkileyen önemli bir sağlık sorunudur. Bu durum, gerek obezite sıklığının fazla olması gerek ise dengesiz beslenme ve spordan uzak yaşantının yaygın olması nedeniyle önemli bir problem haline gelmiştir” diyen İstanbul Okan Üniversitesi Hastanesi Kulak, Burun ve Boğaz Hastalıkları Uzmanı Dr. Murat Sertan Şahin, açıkladı.
Horlama; uyku esnasında burun, bademcik, damak veya dil kökü seviyesindeki bir tıkanıklığa bağlı olarak hastaların solunum sırasında zorlanması ve gürültülü solunum yapması olayıdır. Apne ise horlamanın daha ileri ve daha ciddi hali olup; uyku sırasında, benzer nedenlerden ötürü solunumun kısa süreli durmasına verilen isimdir. Uyku bozuklukları, tedavi edilmediği takdirde; kalp büyümesi, kalp yetmezliği, akciğer yetmezliği ve uykuda ani ölüm gibi çok ciddi problemlere neden olabilir.
KİŞİ UYKU BOZUKLUĞU OLDUĞUNU FARK ETMEYEBİLİR!
Hastalar hekime en sık; gece uykusunu alamama, gündüz devamlı bir uyku hali, fiziksel performansta veya okul ve iş hayatındaki başarıda düşüş, ağız açık uyumaya bağlı olarak tekrarlayan boğaz ağrısı ve farenjit ataklarıyla başvururlar. Bu durum, ağız açık uyuma gibi hafif düzeyde olabileceği gibi şiddetli horlama veya uykuda uzun süreli nefes durması gibi ciddi boyutlarda da olabilir. Hastalar şikayetlerinin nedeninin; horlama, apne ya da ağzı açık uyumaya bağlı olduğunu çoğu zaman kendileri fark etmeyebilirler, bu durum genellikle birlikte uyudukları eşleri tarafından fark edilir.
HORLAMA VE APNENİN NEDENLERİ NELERDİR?
Horlama ve apne sıklıkla, nefes yolundaki bir tıkanıklık nedeniyle olur. Erişkin hastalarda sorun en sık, olarak burun bölgesinden kaynaklanır.Burnun ortasında yer alan ve burun çatısını oluşturan “septum” adını verdiğimiz kıkırdak bölgenin veya kemik yapının bir tarafa doğru eğilerek burun hava yolunu engellemesi sonucunda burun tıkanıklığı gelişir ve takiben horlama ve apne gibi olaylar tabloya eşlik eder. Bir diğer neden ise, damak ve bademcik problemleridir. Aşırı büyük bademcikler veya sarkık ve gevşek damak yapısı da burunda tıkanıklık olmadan şiddetli horlama ve apnelere neden olabilir.
ÇOCUKLARDA DA GÖRÜLÜR MÜ?
Çocuklarda da ağzı açık uyuma, horlama ve apne sıklıkla görülür. Erişkinlerden farklı olarak çocuklarda en sık; neden geniz eti ve sıklıkla buna eşlik eden bademcik büyüklüğüdür. Her gece horlaması ve apneleri olan bir çocukta geniz eti ve bademcik ameliyatları yaparak bu sağlık sorununu halletmekteyiz. Bu çocuklarda gerekli cerrahi müdahale yapılmazsa yüzde ve damakta şekil bozuklukları, tekrarlayan kulak enfeksiyonları, gelişme gerilikleri görülmektedir. Sıklıkla böyle hastalarda operasyon sonrası, horlama ve apne sorunlarının çözülmesine ek olarak; büyüme ve gelişmede hızlı bir ivmelenme de gözlemlemekteyiz.
TEDAVİSİ NASILDIR?
Öncelikle bu hastaların; detaylı bir kulak, burun ve boğaz hastalıkları muayenesinden geçirilip sorunun kaynağının saptanması gerekir. Eğer ki sorun burun kemiğindeki eğrilik veya burun etlerinde büyümeden kaynaklanıyorsa ‘’Deviasyon ameliyatı’’ dediğimiz operasyonla kemik eğriliği ve et büyümeleri cerrahi olarak düzeltilerek hastanın burnundan tam nefes alması sağlanmaktadır. Burun hava yolu açılınca hastanın yakınmaları ortadan kalkacaktır. Eğer problem bademciklerdeyse bademciklerin ameliyat ile alınması ile bu sorun kolaylıkla çözülür. Damak problemlerinden kaynaklanan horlama ve apne olgularında ise; sarkık ve gevşek damağı asma ve yukarı kaldırma ameliyatlarıyla bu ciddi yakınmaları çözmekteyiz.
TEDAVİ SONRASINDA DA SAĞLIKLI YAŞAM TARZI ŞART!
Hangi cerrahi yapılırsa yapılsın, ameliyat sonrası; düzenli ve dengeli beslenme, alkolden ve sigaradan uzak yaşam tarzı ve spor ile ameliyatların mutlaka desteklenmesi gerekmektedir. Çok ileri ve cerrahiden fayda görmeyeceği düşünülen olgularda ise “CPAP” denilen ve halk arasında uyku meleği olarak da bilinen gece maskeleriyle olası tehlikeli sonuçlardan kaçınılmaya çalışılmaktadır.
