Dünyada Her yıl 500 bin kadında görülen HPV yalnızca kadınları değil erkekleri de tehdit ediyor. Hem kadınlarda hem de erkeklerde cinsel temas ile bulaşan hastalık son 10 yılda aktif cinsel yaşamı olanlardan, yeni doğan bebeklere kadar milyonlarca kişiye bulaştı.
Hem erkeklerde hem kadınlarda, cinsel temas ile bulaşan en yaygın hastalıklardan bir tanesi olan Human Papiloma Virüs (HPV), Türkiye'de son on yılda büyük artış gösterdi. Son dönemde özellikle HPV aşısıyla gündeme gelen ve kadınların dikkatini çeken hastalık, erkekleri de ilgilendirdiği halde bu konuda pek fazla şey bilinmiyor. Erkeklerde HPV ile ilgili tüm sorularımızı Jinemed Sağlık Merkezleri Yönetim Kurulu Başkanı Prof Dr. Teksen Çamlıbel yanıtladı.
Kaç çeşit HPV virüsü var, her HPV kanser midir?
Tıp dilinde İnsan siğil virüsü olarak da adlandırılan HPV'nin 100'den çok çeşidi bulunuyor. Sadece cinsel bölge ve civarındaki ciltte yerleşen virüs erkeklerde penis, testis, bacak araları, kasıkların yanı sıra, penisin içinde ve mesanede görülebiliyor. HPV'nin özellikle 5-6 çeşidi insanlarda sık görülürken, erkeklerde en çok 6, 11, 16 ve 18'inci cinslere rastlanıyor. Bunlardan 6 ve 11'inci cinsler daha çok siğil yaparken, 16 ve 18'inci cinsler hem siğil yapıyor hem de kansere yol açıyor.
Erkeklerde HPV hangi bölgelerde daha sık görülüyor?
Erkeklerde penis kanserine yol açabilen HPV makat bölgesi civarında yerleştiğinde, makat ve kalın bağırsağın son kısmı olan rektum bölgesinde kansere rastlanabiliyor. Bunun dışında HPV, özellikle oral seks yoluyla erkeklerde damar, geniz, bademcik, dil, gırtlak kanseri ve bazı durumlarda yemek borusu kanserine de neden olabiliyor.
Hastalık erkekten kadına bulaşıyor mu?
Erkeklerde uzun süre gizli bir şekilde bulunabilen virüs cinsel ilişki ve apış arası temasıyla kadınlara geçiyor ve onlarda da bacak arası, vulva, makat bölgesi, vajina, rahim ağzında rahim ağzı kanserine yol açabiliyor.
Hastalığın bulaşma sürecini anlatır mısınız?
HPV virüsünün ciltteki küçük çatlaklardan vücuda girdiğini ve doğal sürecine başlıyor. Virüs, vücudun mücadelesi sonunda genellikle yüzde 90 o bölgede tutulamaz ve yok edilir. Geri kalan yüzde 10'luk grupta virüs uzun zaman yine uykuda kalabilir. Vücut direncinin kırıldığı durumlarda ise örneğin ağır gripler, kanser hastalığı, kemoterapi uygulamaları, ağır alerjiler, derin üzüntüler gibi durumlarda vücudun direncini kırarak ciltte siğiller halinde hastalığı oluşturmaya başlar.
Hastalıktan korunmak için prezervatif yeterli mi?
Cinsel yolla bulaşan HPV'den korunmak için sadece prezervatif kullanmak yeterli olmuyor. Çünkü virüs, cinsel ilişki sırasında temas eden bütün cilt bölgelerinden bulaşabiliyor. Ayrıca virüsün bulaşması için tam bir cinsel ilişki yaşamakta gerekmiyor, virüs taşıyan bir apış arası bölgesinin başka bir kişininkine temasıyla ciltten cilde geçebiliyor.
Erkekler de HPV'nin belirtileri neler?
Erkeklerin kendilerinde siğiller yani ciltte kabarcıklar ve pütürler olarak kendini gösterir. Ancak bu durumlar oluştuğunda doktora gidilmesi siğillere teşhis konulması önemli. Bundan sonra da siğillerin en az bir tanesinden biyopsi yapılarak tahlile yollanmalı, diğerleri de yakılmalı.
Siğil yakmanın yanı sıra başka tedavi yöntemleri var mı?
Tedavide siğilleri yakmanın yanı sıra dondurmak, cerrahi olarak çıkarmak ve küçük siğillerde özel kremler sürerek tedavi etme seçeneği bulunuyor. Siğiller, siğil olmadan önce de ciltte mevcut olabildiği için tedaviden sonra tekrar başka yerlerde oluşabiliyor. Bu yüzden yakma ve diğer tedavilerde aynı işlemi bazen defalarca tekrarlamak zorunda kalabiliyoruz.
Siğilin geç fark edilmesi sorun yaratıyor mu?
Siğiller tedavinin gecikmesi durumunda çok ciddi kitleler haline gelebiliyor. Özellikle makat ve civarındakiler ileri boyutlara ulaşabiliyor. Kanama, dışkılamada güçlük, iltihap gibi şikâyetlere de yol açabiliyor.
HPV bulaşır bulaşmaz kendini belli eder mi?
HPV'nin bulaşmasıyla erkeğin kendisinde veya ilişkide bulunduğu kadında siğil veya kanser şeklinde kendini göstermesi bazen onlarca yılı alabilmektedir. Dolayısıyla evlilikten önce bu virüsü almış bir erkeğin karısında bazen siğillere sonra rastlanabilir.
Peki, bu durum evlilikte sorunlara yol açabiliyor mu?
Böyle durumlar evlilikte ciddi gerilimlere neden olabiliyor. Bu durumda çift, jinekolog veya üroloğa giderek, hastalıkla ilgili bilgi almalı çünkü virüsün ne zaman bulaştığının anlaşılması mümkün.
Virüsten tam korunma mümkün mü?
Siğile karşı korunma çok kolay olmayabilir. Ama artık günümüzde çok yeni bir aşıyla bu olayın önlenmesi mümkün oluyor.
Aşı'dan bahsedebilir misiniz?
Aşı Amerika'da Haziran 2006'da piyasaya çıktı. Özellikle 6,11, 16 ve 18. cinslere karşı koruma sağlıyor. Bu günkü bilgilerimize göre 3 kez koldan yapılan aşının tamamlanması durumunda hayat boyu bu dört cinse karşı tam korunma sağlanıyor.
Aşı ne zaman yapılmalı?
Cinsel ilişkiye başlamış ama henüz virüsü almamış olanlara da aşı yapılmalıdır. Cinsel ilişkiye başlamış ama bu virüsü almış olan insanlarda da siğilden gönderilen biopsinin hangi cins HPV'yi içerdiği incelenir ve 6, 11, 16 ve 18.cinslerin hepsini kişi almamış ise aşının yine faydası olacaktır. Hatta bu dört cinsin tamamını almış insanlarda dahi özellikle hastalık sık sık tekrarlıyorsa aşının kısmen de olsa tedavi edici yönü olduğu söylenmektedir. Fakat bu henüz kesinlik kazanmamıştır.
Aşı Türkiye'de ne zaman kullanılabilecek?
HPV aşısı henüz Türkiye'ye gelmedi. Ancak Sağlık Bakanlığı'nda aşının izni için görüşmeler devam ediyor ve Türkiye'de yakın bir zamanda çıkacağı düşünülülüyor. Ama şu an için aşıyı yaptırmak isteyenler Jinemed'e gelerek aşıyı nasıl temin edeceklerini ve nasıl uygulayacaklarını öğrenebilirler. Unutmayalım ki, her hastalıkta olduğu gibi erken tedavi başarının sırrıdır. Özellikle aşının yapılması durumunda HPV ile ilgili korkularımız çok aza iner, kişiler emniyetli ve rahat bir şekilde cinsel hayatlarına devam edebilirler.
KUTU
Teşhis nasıl konur?
Bilinen 105 çeşidi olan ve bunların yalnızca 18 tanesinin kanserojen olduğunu söyleyen Maçka e-Lab Medikal Direktörü Dr. Aytaç Keskineğe Normal smear testleriyle virüsün ancak yüzde 50'sinin yakalanabildiğini söylüyor.
Peki kesin tanı için ne yapılmalı ?
Türkiye'de ilk kez kullanılan "micro array chip"ler ile kesin sonuç almak mümkün. Bu sistem HPV tiplerinin en sık görülen ve kanser oluşmasına sebep olan çeşitlerini otomatik olarak saptar. Yanılma payı yoktur.
Erkeklerde bu testi yaptırabilir mi ?
"Micro array chip" yöntemi erkeklerde de kullanılabiliyor test ortalama 500 YTL' ye mal oluyor. Bu testlerin sonuçlarını almak için normalde 3 hafta ile 1,5 ay arasında değişen süreleri beklemek gerekiyordu. Ancak Türkiye'de uygulanmaya başlayan 'micro array chip' yöntemiyle bu süre 4 güne düştü.