"Hukukun Üstünlüğü Polisin Gücü, Vatandaşın Özgürlüğüdür" Paneli

Atatürk Üniversitesi Tıp Fakültesi Adli Tıp Anabilim Dalı Başkanı Prof. Dr. Ahmet Nezih Kök, "Çapraz sorgu tekniğinin sonucu öngörülemeyeceğinden ya da yanlış yöneltildiğinde zaman zaman başvuranın aleyhine de sonuçlar ortaya çıkabilir. Çapraz sorgu bir sanattır" dedi.

Kök, Erzurum Polis Meslek Yüksekokulu'nda düzenlenen "Hukukun Üstünlüğü Polisin Gücü, Vatandaşın Özgürlüğüdür" panelinde "Çapraz Sorgu" konulu sunum yaptı.

Ceza yargılamasının amacının maddi gerçeği ortaya çıkarmak olduğunu ifade eden Kök, "Cumhuriyet savcısı, müdafi veya vekil sıfatıyla duruşmaya katılan avukat, sanığa, katılana, tanıklara, bilirkişilere ve duruşmaya çağrılan diğer kişilere duruşma disiplinine uygun olarak doğrudan soru yöneltebilir" dedi.

Olayla ilgili bilgi almak amacıyla yapılan, öncelikle uygulanan tekniğe doğrudan sorgu dendiğini ifade eden Kök, bu sorgu şeklinde tanığın ön plana çıkarıldığını, avukatın ikinci planda kaldığını, açık uçlu sorular yöneltilerek tanığın açıklama yapmasının beklendiğini anlattı.

Kök, çapraz sorgu tekniğinin ilk olarak 1603 yılında Sir Walter Raleigh davasında kullanıldığını anımsatarak, şunları kaydetti:

"Çapraz sorgu genel olarak hukuki gerçeğin, tanık, bilirkişi ifadelerindeki güvenilirlik ve çelişkilerin ortaya çıkarılabilmesi için karşı tarafın tanığının yanı sıra bilirkişinin, uzman mütalaası veren kişinin sorgulanması işlemidir. Temel amaç, tanığın, bilirkişinin, uzman mütalaası verenin doğru söyleme yeteneğini sınamaktır. Doğrudan sorgu sonrasında uygulanır. Açık uçlu sorular sorulmaz, yorum yaptırılmaz. Agresif bir tavır sergilenir."

Çapraz sorgunun adil ve objektif bir yargılama için zorunluluk olduğunu vurgulayan Kök, "Çapraz sorgu tekniğinin sonucu öngörülemeyeceğinden ya da çapraz sorgu yanlış yöneltildiğinde zaman zaman başvuranın aleyhine de sonuçlar ortaya çıkabilir. Çapraz sorgu bir sanattır" dedi.

Atatürk Üniversitesi Hukuk Fakültesi öğretim üyesi Doç. Dr. Tevfik Gülsoy, "İnsan Hakları ve Devletin Yükümlülükleri", Prof. Dr. Feridun Yenisey ise "Arama, Yakalama, Kolluğun Görev Yaparken Zor Kullanması Sorunu" konulu sunum yaptı.

Muhabir: Zehra Melek Çat