ANKARA(ANKA)-Küresel mali krizin Türkiye ekonomisine ilişkin göstergelerde de hızlı bozulmaya yol açtığı günlerde açıklanan 2009 Yılı Programı, makro ekonomik göstergelere ilişkin iyimser bir tablo ortaya koydu.
Programda, bu yılki ortalama dolar kurunun 1.24 YTL düzeyinde oluşacağı varsayımıyla milli gelirin 801.9 milyar dolar düzeyinde gerçekleşeceğinin tahmin edilmesi ve 2009'da 1.40 YTL ortalama kura göre belirlenen 788.4 milyar dolarlık milli gelir hedefi iyimser bulundu. Bu tahminlerden hareketle kişi başına milli gelirin bu yıl 11 bin 228 dolara çıkacağı, 2009'da 10 bin 913 dolara düşeceği öngörüldü.
2009 Yılı Programı kapsamında gelecek yıla ilişkin makro ekonomik hedefler ve 2008 yılı gerçekleşme tahminleri açıklandı. Buna göre, küresel ekonomideki yavaşlamaya rağmen, Türkiye'nin gayri safi yurt içi hasılasında (GSYH) sabit fiyatlarla büyüme oranının bu yıl yüzde 4 düzeyinde gerçekleşeceği tahmin edilirken, 2009 için de aynı oranda büyüme hedeflendi. Cari fiyatlarla GSYH tutarının bu yıl yüzde 16.5 artışla 994.3 milyar YTL, gelecek yıl da 11.8 artışla 1 trilyon 111.4 milyar YTL olacağı öngörüldü. Bu yıl 801.9 milyar dolar düzeyinde tahmin edilen GSYH gerçekleşmesinde, ortalama dolar kurunun bu yılın tümünde 1.2399 olacağı varsayıldı. Yılın ilk on ayı ortalamasında 1.2430 YTL düzeyine ulaşan ortalama kurun, yılın tümünde 1.2399'a inmesi için, cari kurun son iki ayda düşüşe devam etmesi gerekiyor.
2009 yılında 788.4 milyar dolar olarak öngörülen milli gelir hedefinin gerçekleşmesi içinde YTL cinsinden öngörülen GSYH hacmine ulaşılsa bile ortalama kurun 1.40 YTL dolayında gerçekleşmesi gerekiyor.
-İŞSİZLİKTE MİNİ ARTIŞ ÖNGÖRÜLDÜ
Küresel mali krizin reel ekonomiye etkileri hissedilmeye başlanırken, Program'da geçen yıl yüzde 9.9 düzeyinde gerçekleşen işsizlik oranının bu yıl yüzde 10.3, 2009'da da yüzde 10.4 düzeyinde gerçekleşeceği öngörüldü.
Bu yılın tümünde ve 2009'da 240 biner kişilik istihdam artışı öngörülüyor. İş gücüne katılma oranının ise her iki yılda da yüzde 48 düzeyinde oluşması bekleniyor.
-DIŞ TİCARET AÇIĞINDA BÜYÜME 2009'DA HIZ KESECEK
Geçen yıl 62.8 milyar dolar olan dış ticaret açığının, bu yılın tümünde 80.5 milyar dolara ulaşacağı tahmin edilirken, 2009 için öngörülen 83.5 milyar dolarlık hedef, açıktaki büyümenin gelecek yıl hız kesmesinin beklendiğini ortaya koydu. Bu yıl 137.5 milyar dolar olması beklenen ihracatın gelecek yıl 149 milyar dolara ulaşması bekleniyor. İthalatın ise bu yıl 218 milyar, gelecek yıl 232.5 milyar dolara çıkacağı öngörülüyor.
Geçen yılki 37.7 milyar dolarlık düzeyinden bu yıl 51.5 milyar dolara ulaşması beklenen cari işlemler açığının ise 2009'da 50.4 milyar dolara düşürülmesi hedefleniyor. Cari açığın geçen yıl yüzde 5.7 düzeyinde gerçekleşen GSYH'ye oranının bu yıl ve 2009'da yüzde 6.4 olacağı öngörülüyor.
-ENFLASYON BU YIL YÜZDE 10, GELECEK YIL YÜZDE 7.5
Geçen yıl yüzde 7.6'ya gerilen TÜFE bazında yıllık enflasyonun bu yılın tümünde yüzde 10'a ulaşacağı tahmin ediliyor. Enflasyonun, 2009'da ise yüzde 7.5'e düşürülmesi hedefleniyor.
Program kapsamındaki projeksiyonlara göre genel devlet gelirlerinin GSYH oranı bu yıl yüzde 32.4'e gerilerken, 2009'da yüzde 33.6'ya çıkacak. Devlet harcamalarının GSYH'ye oranının bu yıl yüzde 33.2, gelecek yıl yüzde 34 olması öngörülüyor. Programda IMF tanımlı kamu kesimi borçlanma gereğinin GSYH'ye oranı bu yıl için yüzde 2.7, gelecek yıl yüzde 3 olarak yer alıyor.