Huzursuz bağırsak sendromu (İBS) nedir?
Prof. Dr. Korhan Taviloğlu Huzursuz bağırsak sendromu (İBS) hakkında önemli detaylara değindi
Huzursuz veya irritabıl bağırsak sendromu (İBS) nedir?
İrritabıl veya huzursuz bağırsak sendromu veya kısaltılmış adı ile **
İBS**, bağırsak alışkanlıklarında değişiklikle seyreden bağırsağın fonksiyonel bir sorunudur. İlk olarak 1892 yılında Osler tarafından müköz kolit adı verilmekle birlikte, huzursuz bağırsak sendromu, spastik kolon, spastik kolit, irritabıl kolon, sinirli kolon veya hasta mide adları da İBS ile eş anlamlı olarak kullanılır. Bağırsakta kolonoskopi, sanal kolonoskopi, sigmoidoskopi, kapsül endoskopisi, vb. tetkikler ile herhangi bir hastalık bulunamaması durumunda, hastanın yakınmalarına dayanarak konulan klinik bir tanıdır.
Huzursuz bağırsak sendromu (İBS) neden olur?
İrritabıl (huzursuz) bağırsak sendromu belirtileri sinir sistemi ile bağırsak kasları veya beyin ile bağırsak arasındaki ileti kusuru sonucunda gelişir. Özellikle, kalın bağırsaktaki düşük dalga türündeki hareketlerde ve ince bağırsakta gıdaların iletiminde kusur gelişir. Bu düzensiz yönetim, bağırsak düz kasında aşırı bir hassasiyet veya huzursuzluk yaratır. Bağırsaklar ağrıyı çok daha yoğun bir şekilde algılar (viseral hiperaljezi) duruma gelirler. Bağırsak duvarındaki kaslar aşırı güçlü veya çok zayıf ve yavaş bir şekilde kasılabilirler. Gerçek anlamda bir tıkanıklık bulunmamasına rağmen, hastada şiddetli karın krampları ve fonksiyonel bir tıkanıklık tablosu oluşur. Bu durum uzun dönemde hastanın psikolojik durumunu da olumsuz yönde etkiler. Bazı İBS olgularında aynı anda reflü hastalığı bulguları da mevcut olabilir.
Huzursuz bağırsak sendromu’nda (İBS) stresin etkisi var mıdır?
İrritabıl (huzursuz) bağırsak sendromu psikolojik bir bozukluk nedeniyle değil, ancak duygusal bir stres sonucunda gelişir. Birçok kişide heyecanlı, stresli veya sinirli olduğu dönemlerde bulantı veya ishal gelişebilir. Stresin bağırsak üzerinde yaratacağı olumsuz etkileri kontrol etme olanağımız olmadığından, yaşantımızdaki stres etkenlerini yok etmek veya azaltmak yararlı olabilir. Creed ve ark. çalışmasında, İBS hastalarının % 20-30’unda kaygı bozukluğu veya anksiete sorunu olduğu saptanmıştır. Kim ve ark. çalışmasında, sağlık çalışanları gibi vardiyalı görevlerde İBS yakınmalarının şiddetlendiği vurgulanmıştır.
Huzursuz bağırsak sendromu (İBS) ne sıklıkta görülür?
İBS sorunu ortalama olarak % 5-25 oranında görülür. Batı ülkelerinde görülme sıklığı % 20 civarına kadar çıkarken, Kore’de % 5, İran’da % 6 civarında görüldüğü bildirilmiştir.
Yıllık oluşma sıklığı % 1-2 civarındadır.
Hastaların yaklaşık % 35’inin hekime başvurduğu bilinmektedir.
Batı toplumlarında, kadınlarda erkeklere oranla 2-3 kat daha fazla rastlanır.
Hastaların % 50’sinde İBS yakınmaları 35 yaştan önce ve nerede ise tümünde 50 yaştan önce başlar.
Bağırsak yakınmaları nedeniyle başvuran hastaların % 25-50’sini oluşturur.
Longstreth ve Sandler’in çalışmalarında ABD’deki yıllık İBS tedavi maliyetinin 30 milyar $ civarında olduğu hesaplanmıştır. Benzer şekilde Akehurst ve ark. çalışmasında da İngiltere’deki yıllık İBS tedavi maliyetinin 200 milyon £ civarında olduğu hesaplanmıştır.
SORU VE GÖRÜŞLERİNİZ İÇİN: **drkorhantaviloglu@mynet.com
**
