İç borcun yarıdan fazlası bankalara
ANKARA(ANKA)- Devletin 258.3 milyar YTL'ye ulaşan iç borcunun yüzde 51.6 ile yarıdan fazlasını bankalara olan borç oluşturuyor. Devlet iç borçlanma kağıtlarının yüzde 42.4'ü ise bireyler, şirketler, yatırım fonları ve yabancılar olmak üzere banka dışı kesimin elinde bulunuyor. İç borç stokunun yüzde 5.9'luk bir bölümü de Merkez Bankası'na olan borçlardan kaynaklanıyor. Yabancı bankalar ile banka dışı yabancıların iç borç stokundaki toplam payının son yıllardaki hızla artışla yüzde 20'ye yaklaştığı dikkati çekiyor.
Hazine Müsteşarlığı, iç borç stokunun alıcılara göre dağılımını belirledi. Eylül sonu itibariyle yapılan hesaplamalara göre borç stokunu oluşturan tahvil ve bonoların büyük bölümüne bankacılık kesimi sahip bulunuyor. Eylül sonunda 258 milyar 272 milyon YTL düzeyinde bulunan iç borç stokunun yüzde 24.4'le büyük bölümü kamu bankalarına olan borçlardan kaynaklanırken, özel bankalara olan borçların payı yüzde 22.6, yabancı bankalara olan borçların payı ise yüzde 4 olarak hesaplandı. Kalkınma ve yatırım banklarındaki iç borçlanma kağıtlarının payı ise yüzde 0.6 düzeyinde kalıyor. Böylece bankaların borç stoku içerisindeki toplam payı yüzde 51.6'yı buluyor.
Bankaların elindeki tahvil ve bonolar 2004 yılı sonunda iç borç stokunun yüzde 44.9'u, 2005 yılında yüzde 47'si, 2006 sonu itibariyle de yüzde 49.1'i kadar bir büyüklük oluşturmuştu.
Bankların iç borç stoku içerisindeki payı artarken bankacılık dışı kesimin payının ise azaldığı gözleniyor. Türkiye'deki gerçek ve tüzel kişilerle, yabancılar ve menkul kıymet yatırım fonlarının oluşturduğu bankacılık dışı kesimin elindeki iç borçlanma kağıtlarının iç borç stoku içinde 2004 sonunda yüzde 47.5 olan payı, 2005'te yüzde 46.1'e, 2006'da yüzde 447e, bu yılın Eylül sonu itibariyle de yüzde 42.4'e geriledi.
Bankacılık dışı kesimde yer alan gerçek kişilere olan borçlar Eylül sonu itibariyle iç borç stokunun yüzde 6.2'sini, tüzel kişilere olan borçlar yüzde 17.6'sını, menkul kıymet yatırım fonlarına olan borçlar da stokun yüzde 3.8'ini oluşturdu.
-YABANCILARIN İÇ BORÇTAKİ PAYINDA HIZLI ARTIŞ
Yurt dışı yerleşiklerin sahip olduğu iç borçlanma kağıtların ise stokun yüzde 15'ine yaklaştığı belirlendi. Yabancı bireylerin elindeki DİBS'lerin iç borç stoku içindeki payının son yıllarda hızla arttığı gözlendi. Yabancıların iç borç stoku içinde 2004 sonunda yüzde 7.1 düzeyinde bulunan payı, 2005'te yüzde 10.3'e, 2006'da yüzde 13.6'ya, bu yıl Eylül sonu itibariyle de yüzde 14.8'e çıktı.
Buna göre yabancı bankalar ile banka dışı yabancıların iç borç stokundaki toplam payı Eylül sonu itibariyle yüzde 20'ye yaklaştı.
İç Borç Stokunun Alıcılara Göre Dağılımı(% Pay)
/** Eylül
2004 2005 2006 2007
Bankacılık kesimi 44,9 47,0 49,1 51,6
Kamu bankaları 25,6 23,7 24,2 24,4
Özel bankalar 17,9 21,2 2,9 22,6
Yabancı bankalar 1,0 1,5 0,6 4,0
Kalkınma ve yatırım bank. 0,4 0,7 0,6 0,6
Banka dışı kesim 47,5 46,1 44,0 42,4
Gerçek kişiler 14,4 10,5 8,8 6,2
Tüzel kişiler 19,0 17,3 18,1 17,6
Yatırım fonları 6,9 8,0 3,5 3,8
Yabancılar 7,1 10,3 13,6 14,8
Merkez Bankası 7,6 6,8 6,9 5,9
TOPLAM 100,0 100,0 100,0 100,0
