İçişleri'nden "yardım toplama" genelgesi

ANKARA (İHA) - İçişleri Bakanlığı Müsteşar Yardımcısı Sebati Buyuran tarafından yayınlanan genelgede, yardım ile ilgili yapılacak denetimlerin sözlü beyanlar değil, kasada bulunan para miktarları, banka hesapları, kuruluş kayıtları, makbuz, fiş, fatura, tutanak gibi bilgi ve belgeler esas alınacağı belirtildi.

Ayrıca, yabancı ülkelere gönderilmek üzere izin alarak gerçekleştirilen insani yardımlar neticesinde ayni yardımların, Türkiye Kızılay Derneği aracılığı ile nakdi yardımların ise ilgili Devlet Bakanlığı ile koordinasyon kurularak ihtiyaç sahiplerine ulaştırılması gerektiği ifade edildi.

İçişleri Bakanlığı Basın ve Halkla İlişkiler Müşavirliği tarafından yapılan yazılı açıklamada, İçişleri Bakanlığı Müsteşar Yardımcısı Sebati Buyuran'ın 'Yardım Toplama İşlemleri' ile ilgili olarak 81 İl Valiliğine bir genelge gönderdiği belirtildi. Genelgede, 2860 sayılı Yardım Toplama Kanun ve Yardım Toplama Esas ve Usulleri Hakkında Yönetmelikte, yardım toplama işlemlerine ilişkin bazı hususların açıkça düzenlenmemesi nedeniyle uygulamada aksaklıkların ortaya çıktığını, zaman zaman izinsiz yardım toplandığı ve özellikle ülkemizde meydana gelen doğal afetlerde veya yabancı ülkelerdeki kişilerin savaş ya da doğal afetler sonucu mağdur olmaları halinde izinsiz yardım toplama faaliyetlerinin daha da belirginleştiğinin gözlendiğini ifade eden Müsteşar Yardımcısı Sebati Buyuran, yardım toplama mevzuatında açık olarak düzenlenmeyen hususların açıklığa kavuşturulması, mevzuatta yapılan değişikliklere uyum sağlanması, teknolojik gelişmeler nedeniyle uygulamada meydana gelen tereddütlerin ortadan kaldırılması ve tasarruf çalışmalarına katkıda bulunulması amacıyla yeniden değerlendirmede bulunulduğunu, buna göre, 09.12.1996 tarihindeki genelgenin yürürlükten kaldırıldığını ve uygulamanın yeniden belirlendiğini kaydetti.

Yardım Toplama Kanunu'nun 3. maddesine göre şirketlerin, sendikaların, özel radyo ve televizyonların, siyasi parti teşkilatlarının ve bunların yan kuruluşları gibi tüzel kişilerin yardım toplama faaliyetinde bulunamamakta olduklarını ve anılan kanuna göre yardım toplama faaliyetinde bulunabilecek gerçek kişi, dernek, kurum, vakıf, gazete ve dergilere ise gerçekleştirmeyi planladıkları faaliyetin kamu yararı taşıması şartıyla izin verilebileceği belirtilen genelgede, yardım toplama izinlerinin uzatılmasında, sağlıklı bir denetim işleminin yapılmasının büyük önem taşıdığı, izin uzatma işlemlerinde, faaliyetin amaca ve mevzuata uygunluğu tespit edildikten sonra, Yardım Toplama Kanunu'ndaki en son sürenin göz önünde bulundurulması ve Bakanlığa yapılan izin uzatma tekliflerinde de bu usule uyulması gerektiği ifade edildi.

Denetim işlemlerinin, iznin uzatılmasından önce ve yardım faaliyeti sonunda yerine getirilmesinin esas olduğu, ancak izin verilen yardım toplama faaliyetiyle ilgili suistimallerin anlaşılması halinde de denetim işleminin, belli bir süre şartı aranmaksızın gerçekleştirilebileceği kaydedilen genelgede, denetimlerde, sözlü beyanlar değil; kasada bulunan para miktarları, banka hesapları, kuruluş kayıtları, makbuz, fiş, fatura, tutanak gibi bilgi ve belgeler esas alınacağı belirtildi.

Yabancı ülkelere gönderilmek üzere izin alarak gerçekleştirilen insani yardımlar neticesinde toplanan ayni ve nakdi yardımlardan; ayni yardımların, Türkiye Kızılay Derneği aracılığı ile nakdi yardımların ise ilgili Devlet Bakanlığı ile koordinasyon kurularak ihtiyaç sahiplerine ulaştırılması konusunda Başbakanlığın genelgesinde belirtilen esaslara göre işlem yapılacağı vurgulanan genelgede,
"2908 sayılı Dernekler Kanunu'na istinaden çıkarılan Dernek Gelirlerinin Toplanmasında Kullanılacak Alındı Belgeleri Hakkındaki Yönetmelik hükümlerine göre dernek üyelerine verilen yetki belgeleri, dernek veya şubelerinin merkezlerinin bulunduğu il veya ilçe sınırları içinde sadece bağış kabulünde ve aidat toplamada kullanılabilmektedir. Bu nedenle derneklerin yetki belgeleriyle yardım toplama faaliyetinde bulunmaları mümkün değildir. Dernek ve vakıfların makbuzla yardım toplama faaliyetlerinde, Yardım Toplama Esas ve Usulleri Hakkında Yönetmeliğin 9 uncu maddesi gereği, bahse konu kuruluşların bağış makbuzlarından ayrı olarak bastırılacak makbuzların kullanılması gerekmektedir.

Yardım Toplama Kanunu'nun 4854 sayılı Kanun'la değiştirilen 29 uncu maddesine göre; izinsiz yardım toplama faaliyetinde bulunanlara, izin verilen yer dışında yardım toplayanlara ve Yardım Toplama Kanunu'nun diğer hükümlerine aykırı davranışta bulunanlara eylemleri ayrı bir suç oluşturmadığı takdirde çeşitli miktarlarda idari para cezaları verileceği hükme bağlanmıştır. Ayrıca bu Kanun'la, idari para cezalarının o yerin en büyük mülki amiri tarafından verileceği, verilen kararların ilgililere 7201 sayılı Tebligat Kanunu hükümlerine göre tebliğ edileceği, bu cezalara karşı tebliğ tarihinden itibaren en geç yedi gün içinde yetkili idare mahkemesine itiraz edilebileceği, itirazın idarece verilen cezanın yerine getirilmesini durdurmayacağı, itiraz üzerine verilen kararın kesin olacağı, itirazın zaruret görülmeyen hallerde evrak üzerinde inceleme yapılarak en kısa sürede sonuçlandırılacağı, idari para cezalarının 6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanun hükümlerine göre tahsil olunacağı, izinsiz toplanan mal ve paralara idarece verilen cezalar kesinleşinceye kadar el konulacağı ve cezaların kesinleşmesinden sonra elkonulan mal ve paraların müsaderesine sulh ceza mahkemesince karar verileceği düzenlenmiştir.

Yapılan yeni düzenleme nedeniyle, Yardım Toplama Kanunu'nun 29 uncu maddesine göre idari para cezası almayı gerektiren fiilleri işleyenler hakkında adli takibat yapılmayacak olup, bu kişilere mülki idare amirliklerince idari para cezası verilecektir. Ancak yapılan eylemin ayrıca suç oluşturması halinde TCK hükümlerine göre adli işlem yapılacaktır.

Başbakanlığa iletilmek üzere üç 3 ayda bir periyodik olarak Bakanlığımıza gönderilen "İzinli-İzinsiz Yardım Toplama Faaliyet Çizelgeleri" ile ilgili yazışmalar, Başbakanlığın Acil Eylem Planı çerçevesindeki 19.03.2004 tarih ve 4126 sayılı yazısı doğrultusunda bürokrasiyi ve kırtasiyeciliği azaltmak amacıyla yürürlükten kaldırılmıştır. Buna göre izinli-izinsiz yardım toplama faaliyet çizelgeleri ile ilgili evraklar Bakanlığımıza gönderilmeyecek ve ildeki dosyalarında muhafaza edilecektir" denildi.