İhmal mi kaçırttı?

Kırmızı bültenle aranırken Polonya’da yakalanan “Sivas Katliamı Davası”nın firari hükümlüsü Vahit Kaynar’ın iade edilememesine büyük bir ihmalin yol açtığı iddia edildi. Sivas davasının avukatı Şenal Sarıhan, Kaynar’ın, Suçluların İadesine Dair Avrupa Sözleşmesi’nin 16. maddesi uyarınca 18 günlük süre içinde iade evraklarının Polonya’ya ulaştırılmaması nedeniyle serbest kaldığını söyledi. Evraklar gönderilmediği için 23 bin Euro kefaletle serbest kalan Kaynar da Almanya’ya giderek, kayıplara karıştı.

Adalet Bakanı Sadullah Ergin ve Dışişleri Bakanı Ahmet Davutoğlu’nun Polonya’da yakalanan Kaynar’ın Türkiye’ye iadesiyle ilgili olarak, Tekirdağ Milletvekili Candan Yüceer, Muş Milletvekili Demir Çelik ve Tokat Milletvekili Orhan Düzgün’ün değişik tarihlerdeki soru önergelerine verdikleri yanıtlar, ihmal iddialarına dayanak gösterildi. Ergin’in önergelere verdiği yanıtlardan çıkan bilgiler şöyle:

**İki gün kala Dışişleri’ne geldi**

25 Eylül 2011: Sivas davasında ağırlaştırılmış müebbet hapse mahkum edilen ve Kırmızı Bülten’le aranan Vahit Kaynar, Almanya Polonya sınırında Swieko sınır görevlileri tarafından Polonya’ya girerken yakalandı. Polonya Interpolü, aynı gün Vahit Kaynar’ın yakalandığını Türkiye’ye bildirdi.

27 Eylül 2011: Adalet Bakanlığı, İçişleri ve Dışişleri bakanlıklarına yazı yazarak, Kaynar’ın, Suçluların İadesine Dair Avrupa Sözleşmesi’nin 16. maddesi uyarınca 40 gün geçici olarak tutuklanmasının Polonya makamlarından talep edilmesini istedi. Ayrıca aynı tarihli ve 100623 sayılı yazı ile Ankara Cumhuriyet Başsavcılığı’ndan iade evrakının hazırlanarak, Lehçeye, bunun mümkün olmaması halinde İngilizceye tercüme ettirilerek, 12 Ekim 2011’e kadar Adalet Bakanlığı’na gönderilmesi istendi.

28 Eylül 2011: Polonya Gorzow Wielkopolski Mahkemesi, Kaynar’ın 40 gün süreyle 4 Kasım 2011 tarihine kadar geçici olarak tutuklanmasına karar verdi.

3 Ekim 2011: Ankara Başsavcılığı, Kaynar’ın iade evraklarını Adalet Bakanlığı’na gönderdi.

13 Ekim 2011: Adalet Bakanlığı, iade evraklarını İçişleri ve Dışişleri bakanlıklarına gönderdi.

14 Ekim 2011: İade evrakları Dışişleri Bakanlığı’na ulaştı. Dışişleri Bakanlığı, diplomatik kargo yoluyla ivedilikle evrakları Türkiye’nin Varşova Büyükelçiliği’ne, büyükelçilik de Polonya Dışişleri Bakanlığı’na süratle gönderdi.

16 Ekim 2011: Sözleşmeye göre, iade taleplerinin verilmesine ilişkin 18 günlük süre doldu.

20 Ekim 2011: Adalet Bakanlığı, İçişleri ve Dışişleri bakanlıklarına yazı yazarak, iade evraklarının Polonya makamlarına ulaşıp ulaşmadığının teyidini istedi.

**İade evrakı 26 Ekim’de ulaştı**

21 Ekim 2011: Kaynar, avukatları aracılığıyla geçici tutuklama kararının kaldırılmasını istedi. Szczecin Temyiz Mahkemesi, 100 bin Zloti (yaklaşık 23 bin euro) kefalet karşılığında Kaynar’ı serbest bıraktı. Kaynar, aynı gün kefaleti ödeyerek, serbest kaldı. Polonya savcılığı, Kaynar’ı 10 Kasım 2011’de duruşmaya davet etti. Kaynar’ın gelmemesi üzerine bir sonraki duruşma 28 Kasım 2011 olarak belirlendi. Ancak Kaynar, bu duruşmaya da gelmedi.

26 Ekim 2011: Polonya Interpolü, Kaynar serbest kaldıktan sonra, iade evraklarının ulaştığını Türk Interpolü’ne bildirdi.

27 Ekim 2011: Dışişleri Bakanlığı, iade evrakının Polonya Başsavcılığı’na ulaştığını Adalet Bakanlığı’na bildirdi.

10 Kasım 2011: Adalet Bakanlığı, telefon muhaberesi ile Emniyet Genel Müdürlüğü İnterpol Dairesi Başkanlığı’ndan Kaynar’ın tutukluluk durumunun sorulmasını istedi. Aynı gün Interpol Polonya İnterpolü’nden Kaynar’ın tutukluluk durumunu sordu. Ancak yanıt verilmedi.

2 Aralık 2011: Türkiye’nin Varşova Büyükelçisi, Gorzow Bölge Savcılığı yetkilisi Dariusz Domarecki ile görüştü. Domarecki, Kaynar’ın Polonya dışında ve Almanya’da olduğunu büyükelçiliğe bildirdi.

16 Şubat 2012: Polonya Başsavcılığı, Kaynar’ın Polonya’da bulunmaması nedeniyle iade işleminin gerçekleştirilemeyeceğini bildirdi.

6 Mart 2012: Adalet Bakanlığı, bu yazıyı Ankara Cumhuriyet Başsavcılığı’na gönderdi.

**18 günlük süre unutuldu mu?**

Sivas davasının müdahil avukatlarından Şenal Sarıhan, Kaynar’ın tahliyesinde, Suçluların İadesine Dair Avrupa Sözleşmesi’nin 16. maddesi uyarınca geçici tutuklamasının sona ermesine olanak tanıyan, 18 günlük süre içinde iade evraklarının Polonya’ya ulaşmamış olmasının etkili olduğunu söyledi. Sarıhan, ayrıca Sivas olayları nedeniyle halen 15 kişinin kırmızı bültenle arandığını da belirterek, “Sadece Kaynar değil, Almanya ve değişik ülkelerde oldukları bilinen 15 kişinin de Türkiye’ye iadesinin sağlanması gereklidir” diye konuştu.

**Hangi kurum ne kadarda hazırladı?**

Belgelere göre, Ankara Cumhuriyet Başsavcılığı, 28 Eylül 2011’de tutuklanan Kaynar’ın iade evraklarını, 5 günde hazırladı. Başsavcılık, iade evraklarını 3 Ekim 2011’de Adalet Bakanlığı’na gönderdi. Adalet Bakanlığı, 18 günlük sürenin dolmasına 3 gün kala 13 Ekim 2011’de iade evraklarını İçişleri ve Dışişleri bakanlıklarına gönderdi. 18 günlük sürenin dolmasına 2 gün kala 14 Ekim 2011’de evraklar Dışişleri Bakanlığı’na ulaştı. Dışişleri Bakanlığı, iade evraklarını “ivedi” olarak Polonya’ya gönderdiğinde ise 18 günlük süre dolmuştu. İade evrakları Polonya’ya 26 Ekim 2011’de ulaştı. Sözleşmenin 16. maddesi, iade talebinde bulunan ülkenin 18 gün içinde iade evraklarını göndermemesi halinde geçici tutuklamanın sona ereceğini düzenliyor. Suçluların İadesine Dair Avrupa Sözleşmesi’nin 16. maddesinin 4. fıkrası şöyle: “Muvakkat tevkif (geçici tutuklama), tevkifi takip eden 18 günlük müddet zarfında talep edilen tarafa iade talebinin ve 12. maddede mezkur belgelerin tevdi edilmemesi halinde sona erer. Muvakkat tevkif hiçbir surette tevkiften sonra 40 günü tecavüz edemez. Bununla beraber muvakkaten serbest bırakma her vakit mümkündür; ancak talep edilen taraf, istenen şahsın kaçmasına mani olmak için lüzumlu addettiği tedbirleri alacaktır.”