İhracatta pamuğun yerini domates alıyor
ANKARA (İHA) - Türkiye'den yapılan ihracatta geleneksel tarım ürünlerinin yerini hızla domates ve domates ham maddeli ürünler almaya başladı.
Tarım ürünleri üretim ve ihracatında çeşitli sorunlar yaşanırken, domates hammaddeli ürün ihracatı, bölgenin yeni yıldızı oldu. Pamukta yüksek girdi maliyetleri, üzümde arz fazlası, incirde aflatoksin ve yaş meyve ve sebzelerde ilaç kalıntısı sorunları yaşanan tarımsal ürün ihracatında domates kaynaklı ürün ihracatının hızla artması, Türkiye'nin ihracat profilini değiştirdi.
Ege İhracatçı Birlikleri kayıtlarına göre, bu yılın 11 aylık döneminde domates hammaddeli ürün ihracatı, değer bazında bir önceki yıla göre yüzde 68 artarak 58 milyon dolara ulaştı. Miktar bazında da ihracat 53 bin 500 ton oldu. Tarım İl Müdürlüğü verilerine göre pamuk üretimiyle bilinen bölgelerde domates ekim alanları hızla artıyor. İzmir'de 2001 yılında domates ekili alan 9 bin 934 hektardan 2003 yılında 12 bin 558 hektara ulaştı. 2003 yılındaki üretim miktarının ise 614 bin 558 ton olduğu belirtildi. Bu üretim miktarının, 2004 yılında 800 bin tona ulaşabileceği tahmin ediliyor.
Türkiye İhracatçılar Meclisi (TİM) Başkan Vekili Ali Alharal, yeni ihraç ürünlerinde yakalanan başarı ve salçada oluşan uygun pazar yapısının, domatesi yıldız ürün haline getirdiğini açıkladı. Türkiye'nin kurutulmuş domateste çok iyi bir çıkış yakaladığını dile getiren Alharal, sözleşmeli çiftçilik modeliyle yapılan üretimin Avrupa standartlarında gerçekleştiğine dikkati çekti. Domateste üretimin planlı olması nedeniyle, diğer ürünlerde karşılaşılan ilaç kalıntısı gibi problemlerin yaşanmadığını dile getiren Alharal, şöyle konuştu:
"Hem dökme, hem kavanozlanmış ihracatta önemli artışlar var. Türkiye, kısa bir süre önce kurutulmuş domatesin ana üreticisi olan İtalya'nın elinden bu pazarı aldı. Avrupa'da lider duruma geldik. Salçada ise Çin ve diğer Uzakdoğu ülkelerinde görülen SARS hastalığının önemli bir etkisi oldu. İran gibi rakiplerin teknolojik eksikliği Türkiye'yi öne çıkardı. Salçada en büyük alıcı olan AB'ye kota sorunu olmasına rağmen ihracatımız artıyor. Uzakdoğu'da Japonya pazarı da hızla büyüyor."
Domatesin geçmişte pamuk ekilen tarlalarda dinlendirme ürünü olarak kullanıldığını ifade eden Alharal, pamukta maliyetlerin yükselmesi ve prim oranının yetersiz kalması nedeniyle çiftçinin daha iyi ve garantili gelir sağladığı domatesi tercih etmeye başladığını bildirdi. Alharal, Türkiye için yeni bir ürün olan kurutulmuş domatesin iç talebinin de hızla arttığına işaret etti. ABD pazarındaki gelişmelerle birlikte bölgede domates üretiminin daha da artacağını kaydeden Alharal, "Türk ihracatçısı tarımsal ürünleri işleyip katma değerini artırarak ihraç etmesini öğrendi. Bunun en büyük kanıtı kurutulmuş domatestir. Bu yolla Türkiye, hiçbir ithal girdi kullanmadan domatesin kilogramını 5 dolardan satıyor" diye konuştu.
