İhraçlık Domates Dalında 6 Lirayı Gördü

Serada, birinci dönem domates hasadı bitmek üzere. Baharın gelmesiyle güz dönemi ekilen domateslerde artık son ürünler toplanıyor. Talebi karşılayamayan komisyoncular bu durumun birkaç hafta daha devam edeceğini belirtiyor. Domates halde 6 lirayı görürken kaliteli ürün bulmakta zorlanan hal esnafı ise yeni hasat dönemini dört gözle bekliyor.

Ocak ayına 2.3 liradan giren oval domates yükselişini sürdürdü. Şubat ayında 2.6 lirayı gören oval domates, 27 Mart itibariyle 4.5 liraya yükseldi. Domates liginde çeriyi yakalayan oval kalitesine göre Kumluca halinde 6 liradan alıcı buluyor. Çeri domates ise ocak ayında 3 lira iken, şubatta 3.5 lirayı gördü. Mart sonu itibariyle haldeki fiyatı 4.5 lira. Kumluca Toptancı Hali'nde normal domates 3.3 liradan alıcı bulurken kokteyl domates ise 3.2 lira seviyelerinde seyrediyor. Üreticinin yüzü salatalıkta da gülüyor. Geçen yıl mart ayında 1.3 lira olan silor bu yıl 1.8 liradan alıcı buldu. Bu yıl dikenli salatalık halde 2 lira. Patlıcan ve fasulye ise üreticisini üzdü. Bir ay içerisinde ciddi bir düşüş yaşayan bu sebzeler halde 1.6 ile 3 liradan alıcı gördü.

Elinde kaliteli domates bulunduran üreticinin yüzü güldü. Sahilkent Sebze Meyve Komisyoncuları Dayanışma Derneği (SAK-KOM-DER) Başkanı Şükrü Açıkyürek, domatesin kaliteli olması durumunda 5.5 liraya alıcı bulunabildiğini söyledi. Oval domatesin iç ve dış pazarlara gönderildiğini dile getiren Açıkyürek, “Buralarda en popüler seval ve keysa domates çeşidi. Çifçinin yüzde 70’i seval ekti güzlükte. Baharlıkta messon dediğimiz domates dikiyorlar. Bir de 3 -5 çeşit domates var. Ama ağırlık messon domates var. Koktey ise Derme’de ekilir. Kumluca'da da çok eken var. Ovalin kilosu 4.5 lira. İyi olursa da 5 lira veya 5.5 lira yazılabiliyor. İç piyasaya ve ihracata gönderiliyor. Burada bir ihracatçımız 5 liradan aldı.” dedi.

Siparişle yetiştirdikleri domates çeşitleri de bulunduğunu belirten dernek başkanı, üretim olarak zengin bir bölge olduklarını ifade etti. Açıkyürek şöyle devam etti: “Çiko damates çıktı. Böyle kahverengi renkte. Bir de pembe domates ektirmeye başlandı. Talebe göre ihracatçı diyor ki bana 10 dönüm pembe domates ekebilir misin? Senden 500 kasa alacağım, şu fiyattan diyor. Biz de üreticiye söylüyoruz, böyle böyle bir teklif var ekebilir misiniz diye. Ekmek isteyenlere veriyoruz. Ama zorlamıyoruz biz. Yarın bozuk olur üretim, iyi olmaz. Yani biz çiftçiyi akışına bırakıyoruz.”

“Üretim olarak zenginiz. Her çeşitimiz var. Özellikle Kumluca bölgesi her çeşidini bulabiliyor. 7-8 çeşit malını yapıp gidebiliyor adam. Veriyor 3 ton domates, 1 ton salatalık, 3 ton patlıcan, 1 ton çarli, 500 kilo sivri, papya, kaliforniya, böyle envai çeşidinden ürün çeşidi bol bizim burada.” diyen SAK-KOM-DER Başkanı Şükrü Açıkyürek, bölgede 8- 9 çeşit ürün yetiştirildiğini belirtti.

Kumluca ve Finike'de sebze meyve komisyonculuğu yapan Akif Çaldır, domatesin hemen hemen her çeşidinden aldıklarını belirtti. Özellikle yurt dışına ihracata gönderilen oval domateste kaliteli ürün bulmakta ihracatçıların zorlandığını vurgulayan Çaldır, erken ekim yapan üreticilerin seralarında domatesin tükenmek üzere olduğunu ifade etti. Çaldır, “Bu günlerde çok güzel mal kesen çiftçi var. 6 liraya domates sattık biz. İhtiyaç durumuna göre fiyat değişebiliyor. Oval domates ağırlıklı olarak ihracata gidiyor. Bu ara dönemlerde ister istemez fiyatlar yükseliyor. Bu dönem elinde kaliteli malı olan çiftçimiz çok kazançlı." diye konuştu.

“Tüketicinin sofrasına gelene kadar domates 7 - 8 lirayı buluyor. Bu işin kaymağını marketler ve manavlar yiyor. Elde kalma riski de olduğu için mecbur ürünün üzerine bir miktar fazla kâr koyması lazım. Tüketici bizim yükselttiğimizi zannediyor.” diye dert yanan Akif Çaldır, fiyatları halcilerin yükseltmediğini savundu.

Örtüaltı üreticilerinden Abdullah Kolcu, domateste sona doğru yaklaşıldığını belirtti. Yeni hasat döneminin önümüzdeki haftalarda başlayacağını dile getiren Kolcu, elinde kaliteli domatesi olan üreticinin bu günlerde iyi para kazanacağını ifade etti. Kolcu, “Geçen gün elinde domatesi bulunan bir üretici arkadaşımız Kumluca haline 6 liradan vermiş. Domates çok iyi olunca bu fiyatı vermişler.” dedi.

Kumluca Toptancı Hali'nde 1 Mart – 28 Mart tarihleri aralığında sebze fiyatları şöyle:
1 kg domates 2 - 3.3
1 kg domates (kokteyl) 3.3 - 3.2
1 kg domates (çeri) 4 - 4.5
1 kg domates (oval) 3.7 - 4.5
1 kg patlıcan 2.7 - 1.6
1 kg fasulye 5 - 3
1 kg kabak 1 - 1.1
1 kg silor salatalık 2.5 - 1.8
1 kg dikenli salatalık 2 - 2
1 kg normal salatalık 1.6 - 1.