İhtiyaç, kredi kartına itiyor
ANKARA (İHA) - Ankara Ticaret Odası'nın (ATO) yaptırdığı ankete göre kredi kartı kullanan tüketicilerin yüzde 70.6'sı birden fazla kredi kartı kullanıyor. Kart sahiplerinin yüzde 75'i ise ihtiyacından fazla harcama yapıyor.
ATO tarafından Ankara'nın Kızılay, Ulus, Tunalıhilmi Caddesi, Migros, Armada İş Merkezi, Karum, Anafartalar Çarşısı, Ostim, Gimat, Siteler, Rüzgarlı Sokak, Posta Caddesi, 7. Cadde gibi 13 önemli iş merkezinde gerçekleştirilen 'Kredi Kartları'nda Tüketici Ne Diyor' anketinde 3 bin 215 kişiye 24 adet soru yöneltildi.
'Kredi kartına nasıl sahip oldunuz?' sorusuna deneklerin yüzde 43.9'u 'Bankaya başvuruda bulundum', yüzde 26.9'u 'Banka istemeden gönderdi', yüzde 29.2'si 'Banka dışındaki bir mekanda form doldurarak başvuruda bulundum' yanıtını verdi. Ankete göre tüketicinin yüzde 30'u bir kredi kartı, yüzde 30.3'ü iki kredi kartı, yüzde 16'sı üç kredi kartı, yüzde 9.6'sı dört kredi kartı, yüzde 14.1'i beş ve üzerinde kredi kartına sahip. Buna göre kredi kartı sahiplerinin yüzde 70'i birden fazla kredi kartı kullanıyor. Ankete katılanların yüzde 35'inin ailesinde başka bir bireyi kredi kartı kullanmıyor. Yüzde 31.2'sinin ailesinin en az bir bireyinde kredi kartı var. Yüzde 17.3'ünün ailesinin iki bireyinde, yüzde 7.7'sinin üç bireyinde, yüzde 8.8'inin dört ve üzerindeki bireyinde kredi kartı bulunuyor. Tüketiciler bankaların kredi kartlarında üç tür faiz uyguladıklarından da habersiz. Ankete göre tüketicilerin yüzde 61.3'ü kredi kartlarına üç tür faiz uygulandığını bilmediklerini belirtirken, soruya ankete katılanların yüzde 3.8'i bir, yüzde 19.1'i iki tür faiz uygulandığı cevabını verdi. Soruya doğru cevap verenlerin oranı ise 15.8
'Kullandığınız kredi kartının faizini biliyor musunuz? sorusuna deneklerin yüzde 54.5'i hayır cevabı verirken, ankete katılanların yüzde 45.5'i ise kredi kartına uygunanan faizden haberdar olduğunu söyledi.
Ankete katılanların yüzde 12.6'sı bankaların uyguladığı kredi kartı faizini normal bulduklarını belirtirken, fikir belirtmeyenlerin oranı yüzde 12.8, faizleri çok yüksek bulanların oranı ise yüzde 74.6 olarak gerçekleşti.
'Bir yıl içerisinde kredi kartı borcunu ödemekte güçlük çekiyor musunuz, çakiyorsanız kaç kez?' sorusuna deneklerin yüzde 8.3'ü bir kez, yüzde 17'si iki kez, yüzde 14.2'si üç kez, yüzde 6.9'u dört kez, yüzde 4'ü beş kez, yüzde 13'ü sürekli şeklinde cevap verirken, deneklerin yüzde 36.6'sı zorluk çekmediğini belirtti. Ankete göre tüketicilerin toplamda yüzde 63.4'ü yılda en az bir kez ödeme güçlüğü çekiyor. Ankete katılanların yüzde 11.3'ü bir kez bile olsa kara listeye girmiş, yüzde 85.5'i ise kara liste ile hiç tanışmamış. Deneklerin yüzde 3.2'si halen kara listede olduğu halde kredi kartı kullanmaya devam ediyor. Yüzde 9.4'ü de kredi kartı borcu nedeniyle hukuki bir süreç yaşamış.
'Kredi kartı kullandığınız için ihtiyacınızdan fazla ya da gereksiz harcama yaptığınız oluyor mu?' sorusunu deneklerin yüzde 21'i 'sık sık oluyor', yüzde 54.7'si 'zaman zaman oluyor', yüzde 24.3'ü 'olmuyor' şeklinde cevapladı. Buna göre halkın yüzde 75.7'si sıklığı değişsede kredi kartının cazibesine kapılıp, ihtiyacından fazla ya da gereksiz harcama yapabiliyor. Ayrıca deneklerin yüzde 84.1'i kredi kartı limitlerinin otomatik olarak banka tarafından arttırıldığını belirtti. Yüzde 15.9'u ise limit artırımı için bankaya kendisinin talepte bulunduğunu beyan etti. Halkın yüzde 35.2'si belirlenen limitin ihtiyacından fazla, yüzde 57.9'u yeterli olduğunu, yüzde 6.9'u ise kendisine yetmediğini kaydetti.
'Kredi kartı sorununda çözülmesi gereken öncelikli problem/problemler hangisidir?' sorusuna verilen tüketicilerin büyük kısmı öncelikle 'yüksek faizler' cevabı verdi. İkinci sırada gecikme faizleri, üçüncü sırada kredi kart limitlerinin gelire göre belirlenmemesi, dördüncü sırada bankaların gelire bakmaksızın kart dağıtmaları, beşinci sırada tüketicinin yeterince bilgi sahibi olmaması, altıncı sırada bankaların kredi kartı kullanımını özendirecek kampanyalar düzenlemesi, yedinci sırada temerrüt faizleri geliyor.
Kredi kartı sahiplerinin yüzde 90'i kredi kartlarına ilişkin bir yasanın çıkarılması yönünde fikir belirtiyor. Buna göre 10 kişiden 9'u kredi kartları için yasa istiyor. Ancak, kredi kartları konusunda 'Kredi Kuruluşları Yasa Tasarısı' ile getirilmesi düşünülen düzenlemeler hakkında bilgi sahibi değiller. Deneklerin yüzde 16.6'sı yeni yasa taslağı hakkında bilgi sahibi, yüzde 29.2'si kısmen bilgi sahibi, yüzde 54.2'si ise bilgi sahibi olmadığını söylüyor.
ATO Başkanı Sinan Aygün, ankete ilişkin yaptığı değerlendirmede kayıtdışılığın önlenmesi için kredi kartı kullanımının artması gerektiğini kaydederek Aygün, bugün itibariyle 23 milyon kredi kartına karşılık yaklaşık 8 milyon kredi kartı kullanıcısı bulunduğunu, bunun nüfusun yüzde 9'unun kredi kartı kullandığı anlamına geldiğini belirtti. Kredi kartlarının özüne karşı olmadıklarını ancak bankacılık uygulamalarına yönelik eleştirilerinin olduğunu ifade eden Aygün, eleştirilerinin temel noktasının, bankaların uyguladıkları yüksek faiz, ödeme gücü üzerinde limit ve ödeme gücü olmayanlara birden fazla kart verilmesi olduğunu anlattı. Kavun alırken bile koklayarak alan tüketicilerin bankaların kaç tür faiz uyguladıkları ve bunların oranlarına ilişkin bilgi sahibi olmadıklarının anket sonucu ortaya çıktığına dikkat çeken Aygün, tüketicilerin basiretli davranmaları gerektiğini dile getirdi. Aygün, "Faize bakmadan kredi kartı kullanmak, istenmeyen sonuçlara yol açar" ifadelerini kullandı. Kredi kartı mağdurlarının evleri, işyerleri, arabalarının haczedildiğine işaret eden Aygün, bazılarının hiç kimseye bildirmeden adres değiştirdiklerini, yaşadıkları şehri terkettiklerini, köye göçtüklerini belirtti. Depresyona girenler, intihar girişiminde bulunanlar, psikolojik yardım almaya başlayanlar, akli dengesini yitirenler, kalp krizi geçirenler, felç olanlar bulunduğuna dikkat çeken Aygün şunları belirtti:
"Daha da kötüsü çocuklar okuldan alınıp aile bütçesine destek olsun diye çalıştırılmaya başlanıyor. Çocuklar babanın yerine geçip ev geçindiriyor. Okula yaya gitmek zorunda kalan, doğru dürüst beslenemeyen çocukların yanı sıra, bakılamadığı için akrabalarına emanet edilen, kap-kaç ve hırsızlık gibi suçlara yönelen çocuklar çok sayıda. Lütfen halkımız dikkatli olsun. Bankalar da bu gerçekleri bilerek davransın".
