İki Katlı Şehrin "kaçak Maden" Sorunu Bitmiyor

Zonguldak'ta, polisin özel bir şirkete, kaçak ocakların ürettiği kömürü satın alarak teşvik ettiği iddiasıyla yaptığı operasyonla yeniden gündeme gelen kaçak maden sorunu, yıllardır çözüm bekliyor.

Türkiye Taşkömürü Kurumu'nun (TTK) 2007'den itibaren 1345 madenin faaliyetine son vermesine karşın sürekli yeniden açılan yasa dışı kömür ocaklarında üretim yapılıyor. Kapatılan madenlerde, 23 bin dinamit ve 7 bin 432 kapsül kullanıldı.

TTK'nın 5 müessese müdürlüğüne bağlı ocaklarla Maden Yasası'nın 2004'de yürürlüğe girmesiyle kiralanan 28 sahadaki özel firmanın kömür ürettiği havzada, sayıları 800-900'u bulduğu iddia edilen kaçak maden ocaklarıyla mücadele ediliyor.

Sosyal güvencesiz istihdamın yanı sıra işçi sağlığı ve iş güvenliği önlemlerinin alınmadığı kaçak ocaklarda, grizu, göçük ve gaz zehirlenmesi gibi tehlike altında çalışan madenciler, meydana gelen iş kazalarında ya yaşamlarını yitiriyor ya da sakat kalabiliyor.

Garaj süsü verilmiş, dağlık alanlardaki bahçe ve ormanının içine açılmış kaçak işletmelerle ihbar ve araştırmalar neticesinde denetim yapan polis ve TTK ekipleri, taş kömürünün korunması, yasa dışı yollarla yer üstüne çıkartılarak haksız menfaat temin edilmesinin önlenmesi amacıyla ocakları dinamitle çökertiyor.

Özel sektörün ve TTK'nın ürettiği taş kömürünün 400-450 lira arasında satıldığı Zonguldak'ta, kaçak ocakların tonunu 250-280 liraya pazarladığı kömürün halk tarafından tercih edilmesi de işletmelerin önemli ekonomik kazanç sağlamasına yol açıyor.

-1345 maden kapatıldı-

Emniyet güçlerinin TTK ekipleriyle yaptığı tespitlerde 2007 yılından bugüne kadar 1345 madenin faaliyetine 23 bin dinamit ve 7 bin 432 kapsül kullanılarak son verildi. İlgililer hakkında bin 154 suç duyurusunda bulanan TTK ekipleri, çalışmalar kapsamında binlerce lira harcama yaptı.

Bu yılın 9 ayı itibariyle de bin 929 dinamit, 771 kapsülle 203 kaçak madenin faaliyetine son veren TTK ekipleri, bu mücadelesinde 53 bin 242 lira kaynak kullandı.

-Ocakların kiralanması çözüm olmadı-

Maden Mühendisleri Odası (MMO) Zonguldak Şube Başkanı Erdoğan Kaymakçı, AA muhabirine yaptığı açıklamada, kaçak ocakların ekonominin yanı sıra insan hayatını da tehdit ettiğini, bölgenin de yıllardır kanayan bir yarası olduğunu söyledi.

Ocakların dinamitle kapatılmasının çözüm olmadığını savunan Kaymakçı, şunları kaydetti:

"Maden ağzının dinamitle çökertilmesi ardından kaçakçılar, birkaç metre yanında yeniden o galeriye bağlantı yaparak üretimi sürdürüyorlar. Polisiye tedbirler bu sorunun çözümüne yetmiyor. İnsanları hayatları pahasına bu ocaklarda çalışmayı özendiren şeylerin önüne geçilmesi gerekiyor. Kentte, özel sektör ve onların alt taşeronlarından daha fazla, kaçak işletme var. İşsizlik nedeniyle mi insanlar kaçak kömür işletmeciliği seçiyor, yoksa önemli getirileri mi var, bunu araştırmak lazım. Devletin çalışmadığı ocakları özel sektöre kiralaması bile kaçak kömür ocağı sorununa çare olmadı. İnsanların hayatını riske atarak çalıştığı kaçak işletmelerin ürettikleri kömürü pazarlayabilmesinin önüne geçilebilmelidir."

Kaymakçı, geçmiş yıllarda kaçak kömür ocağı işletmeciliğinin bu kadar yaygın olmadığına işaret ederek, "Günümüzde yasa dışı kömür üreten insanlar, bunları satmanın yolunu daha kolay buldular. Özel kömür firmaları sahipleri, sahalarındaki kaçak işletmeleri zaman zaman bildiriyorlar ama ne yazık ki yeterli olmuyor" ifadesini kullandı.