İklim Değişikliği Çam Balı Üretimini Düşürdü

Türkiye'nin çam balı üretiminin yüzde 85'ini karşılayan Muğla'da, iklim değişikli sebebiyle üretimin 10 bin tona kadar düşeceği ve ihracat yapılmayacağı bildirildi. Türkiye Arı Yetiştiricileri Merkez Birliği İkinci Başkanı ve Muğla Arı Yetiştiricileri Birliği Başkanı Ziya Şahin, "Felaket tellallığı yapmaya gerek yok. Türkiye’ye yetecek çam balımız var fakat ihracatımız bu yıl olmayacak." dedi.

Muğla’da son beş yıldır çam balı üretiminde büyük düşüşler yaşanıyor. Yaklaşık 1,5 milyon kovandan 35 bin ton olan bal üretiminin, bu yıl 10 bin tona gerilemesi bekleniyor. Ağustos ve eylül döneminde üretimde yaşanan denge bozukluğu sebebiyle bu yıl henüz ilk hasatlar yapılamadı. Ekim ayındaki olumlu hava şartlarıyla yapılması bekleniyor. Şahin, normal şartlarda ağustosun ilk haftasında hasat yapılması gerektiğini ancak iklim değişikliği sebebiyle çam balı üretiminde denge bozukluğu yaşandığını belirterek, "15 Eylül’e kadar yapılması gereken hasatlar, havaların aşırı sıcak olması nedeniyle bu yıl henüz yapılamadı." şeklinde konuştu. Ağustostaki aşırı sıcakların, arıların bal yapmasına yardımcı olan ve çam ağaçlarının dallarında bulunan basra böceğinin (marchelina helenica) yaşam döngüsünü kesintiye uğrattığını, bu yüzden bugüne kadar bal hasadı yapamadıklarını vurguladı. Basra böceğinin Muğla'daki çam ormanlarının yüzde 14'lük kısmında bulunduğunu, yaşamlarını devam ettirebilmek için ağacın özsuyunu emdiklerini anlatan Şahin, "Böcekler, ağacın özsuyunda bulunan proteinin yüzde 20'sini kendi bünyesine alıyor, yüzde 80'lik karbonhidrat kısmını da ifraz (salgı) ediyor. Arılar, bu salgıdan karbonhidratı alarak çam balına dönüştürüyor. Basra böcekleri çok sıcak ortamda yaşayamadığı için arılar da çam balını üretemiyor." ifadelerini kullandı.

Çam balı üretiminin yarısını ağustos ve eylül aylarında yaptıklarını kaydeden Ziya Şahin, "Bu yıl bu dönemde ciddi bir bal üretimi olmamıştır. Neyse ki basra böceğinde aşırı ölümler yok. Son iki üç gündür havadaki nisbi nem, böceğin yaşamasına uygun şartları oluşturdu. Bu yıl 10-12 bin ton bal rekoltesi beklenmektedir.” açıklamasında bulundu.

ÇAM BALI NASIL ÜRETİLİR?

Çam balının üretilmesi için halk arasında basra böceği denen böceğe ihtiyaç duyuluyor. Bu böcek, sadece kızılçam, karaçam ve Halep çamında yaşıyor. Çamın özsuyunu emerek besleniyor. Artanı da tatlı bir madde halinde dışkılıyor. Temmuzla ekim ayları arasında salgıladığı bu sıvı, arılar tarafından yenip bal haline getiriliyor. Basra böceği Türkiye'de Muğla, Aydın, İzmir, Balıkesir, Çanakkale ve Antalya illerinin Ege Denizi sahil şeridi boyunca yaşıyor.