İklim krizi: Dünyanın en büyük mercan kayalığı sisteminde yeni bir beyazlaşma felaketi

Avustralya sularındaki Büyük Set Resifi adıyla bilinen dünyanın en büyük mercan kayalıkları sisteminde yeniden bir beyazlaşma felaketi yaşandığı yetkililerce doğrulandı.

Sularda ısı artışı nedeniyle meydana gelen bu ölçüde büyük ve yaygın bir beyazlaşma son altı yıl içinde dördüncü kez tekrarlanıyor.

Avustralya açıklarındaki Büyük Set Resifi, 2 bin 300 kilometre ve 344 bin 400 kilometrekarelik bir alanda 2 bin 900'ün üzerinde mercan kayalığı ve 900 mercan adasından oluşan dünyanın en büyük mercan kayalığı grubu. Bu dev alan, aynı zamanda dünyanın bio-çeşitlilik açısından en zengin eko-sistemlerinden birini oluşturuyor.

Bu kayalıklarda 2016 yılına gelinceye kadar sadece iki beyazlaşma olayı tespit edilmişti.

Bilim insanları, dünyanın en büyük mercan kayalığı sisteminin tamamen ölmemesi için acilen iklim değişikliğinin hızını kesecek adımlar atılması gerektiğini söylüyorlar.

Bu beyazlaşmanın La Niña iklim olayıyla aynı yıla rastlaması ayrıca kaygı verici bulunuyor. Normal olarak La Niña Avustralya'da havaların serinlemesine yol açan bir iklim olayı.

Uzmanlar bundan sonraki El Niño iklim olayında mercan kayalıklarında meydana gelebilecek felaketten korkuyorlar.

Çünkü bölgede periodik olarak yaşanan El Niño iklim olayı, La Niña'nın tersine havaların ısınmasına yol açıyor.

• Mauritius neden deniz kabuklarını kaybediyor?
• İklim krizi: Beş temel soru, beş basit cevap
• Nesli tükenmekte olan pembe el balığı 22 yıl sonra ilk kez görüntülendi
• İklim krizi gençleri kaygılandırıyor: 'Kimliğimiz, hayatımız tehlikede'

Sular aşırı ısındı

Beyazlaşma felaketiyle ilgili son açıklama, mercan kayalıklarının durumunu sürekli izleyen Avustralya'daki Büyük Set Resifi Deniz Parkı Kurumu tarafından yapıldı.

Bu kurum, yakınlarda mercan kayalıklarının bazı kısımlarında su sıcaklıklarının Mart ayı ortalamasının 4 santigrat derece kadar üzerine çıktığı uyarısını yapmıştı.

Beyazlaşma, ısınan sular nedeniyle mercan kayalarının, içlerinde yaşayan, onlara rengini ve canlılığını veren alg türü organizmaları atmasıyla oluşuyor. Bu felaketten sonra kayalığın yeniden canlanması mümkün ama yalnızca koşullar yeniden düzelirse bu olabiliyor.

Mercan kayalıklarını izleyen kurum önümüzdeki birkaç hafta boyunca hava durumunun nasıl gelişeceğinin mercan kayalıklarının gördüğü zararın boyutları ve şiddeti bakımından belirleyici olacağını söylüyor.

Avustralya hükümeti mercan kayalıklarını koruyucu önlemlere yatırım yapma sözü verdi ama çevre örgütleri, bunların iklim değişikliğinden kaynaklı esas tehdidi azaltıcı bir etkisi olmadığını söylüyor.

Avustralya'ya eleştiriler

Gelişmiş ekonomiler arasında Avustralya sık sık fosil yakıta bağımlı sanayiyi desteklemekle eleştiriliyor.

Bu haftanın başlarında BM Genel Sekreteri Antonio Guterres Avustralya'nın 2030 yılına kadar iklim değişikliğine yol açan sera gazları salımını azaltma konusundaki çabaların önünde duran bir ülke olduğunu söylemişti.

BM'den iki uzman şu anda Queensland'de mercan kayalıkları üzerinde incelemeler yapıyor.

Avustralya Doğa Koruma Vakfı yeni bir beyazlaşma felaketi yaşanmasının "yürek parçalayıcı" olduğunu bildirdi.

Vakıf açıklamasında "Bu tekrarlanan beyazlaşma vakaları turizm sektörünü çok kötü etkilediği gibi, çok çeşitli deniz yaratıklarının yaşam alanı olan bu inanılmaz doğa harikasını seven herkese büyük darbe oldu" dedi.

Bilinen ilk büyük beyazlaşma 1998 yılında yaşandı; bu durum 2002, 2016, 2017 ve 2020 yıllarında da tekrarlandı.