Tarihçi-yazar Prof. Dr. İlber Ortaylı, Montrö Boğazlar Sözleşmesi ile ilgili çok çarpıcı bir açıklamada bulundu. Ortaylı, Ukrayna'nın Türkiye'ye yönelik Montrö Sözleşmesi gereği 'Boğazları Rus gemilerine kapatın' çağrısıyla ilgili herkesin söylediğinin tam tersini söyledi. Habertürk canlı yayınında konuşan İlber Ortaylı, "Karadeniz ülkeleri kendi limanlarına dönmek şartıyla girer çıkar, buna deniz kuvvetleri dahil. Bizim boğazları kapatma diye bir statümüz yok" dedi.
"Çok NATO'cu, çok Amerikancı görüşler demode şeylerdir. Bu gibi tiplere 'Siz hala büyükannenizin siyasetiyle mi gidiyorsunuz?' demek lazım" ifadelerini kullanan İlber Ortaylı, "Montrö bizim için çok önemli" hatırlatması yaptı.
Ortaylı, Ukrayna'nın Türkiye'ye yönelik 'Boğazları kapatma' talebiyle ilgili olarak ise şunları söyledi:
"Karadeniz ülkeleri kendi limanlarına dönmek şartıyla girer çıkar, buna deniz kuvvetleri dahil. Bizim boğazları kapatma diye bir statümüz yok, bunu tabii tutuşan Ukrayna söylüyor ama bu mümkün değil. Buna itaatsizlik halinde ciddi bir şekilde Montrö'yü kendimiz ihlal etmiş oluruz. Montrö ile Türkiye'ye güvenilir bir bekçilik veriliyor. Dışişleri bakanımız da, 'Biz Montrö'yü burada kullanamayız' dedi. Bunlar Karadeniz'in taraf devletleri, kimsenin geçişini engelleyemeyiz.'"
Rusya ile Ukrayna arasında yaşananların bir "kimlik kavgası" olduğunu ifade eden İlber Ortaylı şunları söyledi:
"Ben hatırlıyorum 1965'te Behice Boran söylemişti: 'NATO bizi koruyor mu' diye sormuştu. Yer yerinden oynamıştı. Şimdi milletin hepsi bu soruyu soruyor, NATO bizi koruyor mu? diye... Rusya'nın Akdeniz'e çıktığını artık herkes söylüyor. Lazkiye'de, Suriye'de, Libya'da... Son 40 yılda Türkiye ile Rusya arasındaki siyasi ve ticari ilişkiler gerçekten çok gelişti ve ayrıca ele alınıp incelenmesi gerekir. Kimse bir şey beklemesin. Eğer Türkiye ayakta olursa o bölge ayakta olur. Askeri taktirleri de bu iki ülkenin birbirine çok yakındır."