Prof. Dr. İlber Ortaylı, Milli Mücadele'nin başlangıç noktası olarak kabul edilen ve Mustafa Kemal Atatürk'ün 19 Mayıs 1919'da Samsun'a çıkışıyla ilgili söylediği sözlerin çarpıtıldığını söyledi.
Ortaylı, “Samsun doğrudur başkomutan orda çıktı. İlerinin başkomutanı, o zaman müfettiş paşadır. Şehir böyle bir direniş örgütlemeye hiç müsait değil. Haddinden fazla kozmopolit. Hepsi bir yerden gelmişler. Anadolu’nun iç tarafından gelen Hristiyan Türkler var ordan burdan gelen Pontuslar var zengini var, fakiri var müthiş bir dengesizlik var. Stratejik olarak da uyumlu bir konu değil. Ne valiliğiyle ne garnizon komutanıyla fazla bir şeyi yok. Planlarını açıklamak istemiyor. Havza’da bir şeyler var. Liman o, Samsun içerilere çok bağlı. Hiçbir yerden içeriye o kadar kolay girilmiyor. Trabzon’a gidip nereye çıkacak. Samsun’dan Ankara’ya gidersin. Amasya çok ulaşılan bir yer. Zaten Pontus olayları üzerine gidiyor. Samsun İstiklal Savaşı'nın, direnişin açıklanacağı bir yer değil. Bunu söyledim, gazete bir şeyler yazıyor. Bence gazetecilerde böyle bir hastalık var Türk basınında bu yaygın. Kendine göre uydurma hastası. Görsel basın adına yazılı basın geriliyor. Halbuki bu normal değil.” ifadelerini kullandı.
NE DEMİŞTİ
Ortaylı'nın, “Paşa Samsun’a çıktı ve hiç iyi bir çıkış noktası değil. Hemen soluğu havzada almış kimse gücenmesin ama. Niye? Çünkü çok kozmopolit bir yer ve çok ayakaltı. Stratejik bakımdan sıfır." sözleri basına yansımıştı.