İmalat sektöründeki daralma devam ediyor
Şubat ayında yüzde 33,4 düzeyinde olan Türkiye Satın Alma Yöneticisi Endeksi, Mart ayında da yüzde 50,0'ın altında kalmaya devam ederken, 37,0'lık endeks değeriyle son 5 ayın en yüksek seviyesine çıktı.
ABN AMRO ve Markit tarafından yayınlanan ve Türkiye imalat sektörünün durumu hakkında bilgi vermek üzere tasarlanmış bir bileşik gösterge olan ABN AMRO Türkiye Satın Alma Yöneticisi Endeksi'nin (PMI) yeni verilerine göre, Türk imalatçıların çalışma koşulları Mart ayında da aşırı zorlu olmaya devam etti. Araştırmanın ana değişkenlerinin çoğunda düşüş oranlarının yavaşlamasına karşın, iş ortamının önemli ölçüde kötüye gittiği görüldü. Fiyat baskıları aynı seviyede kaldı, ancak fiyat belirleme gücünün zayıf olmaya devam etmesi nedeniyle imalatçılar fiyatlarını düşürmeye devam etti.
Mevsimsellikten arındırılmış ABN AMRO Türkiye Satın Alma Yöneticisi Endeksi (PMITM), Mart ayında 37,0 olarak saptandı. Bu endeks değeri, imalat sektöründe şiddetli bir genel daralma olduğunu göstermekle beraber, Aralık ayının rekor düzeyde düşük olan 32,6'lık endeks değerinden sonra son 3 ayda yükselme gösterdi. Genel olarak bakıldığında iş koşulları son 17 aydır olumsuz seyrediyor.
GERİLEME ORANLARI DÜŞTÜ AMA EN DÜŞÜK SEVİYEDE Alınan yeni işlerin hacmi belirgin bir şekilde gerilemeye devam etti. Yeni siparişler, Ocak 2008'den bu yana aralıksız düşme gösterdi. Son veriler, hem iç hem de dış piyasadan gelen talebin, her ne kadar gerileme oranları düşmüş olsa da, sırasıyla son 4 ve 5 ayın en düşük seviyelerine gerilediğini gösteriyor.
Yeni siparişlerin azalması, üretim seviyelerinin düşmesine neden oldu. Üretim son 15 aydır düşmeye devam ederken, gerileme oranı Ekim ayından bu yana görülen en düşük seviyesinde gerçekleşti. Yeteri kadar yeni sipariş alınmaması, Mart ayında yine iş kayıplarına neden oldu. Bu durum, birikmiş işlerin hızla azalması sonucunda imalatçıların fazla kapasitelerini azaltma çabalarını yansıtıyor. İstihdam son 14 aydır gerilemeye devam ederken, birikmiş işler Aralık 2007'den bu yana sürekli azaldı.
EN UZUN DÜŞÜŞ DÖNEMİ İmalatçıların girdi fiyatları Mart ayında fazla değişiklik göstermedi. Eldeki son bulgular, döviz kurundaki dalgalanmaların, global emtia fiyatlarındaki daha büyük düşüşleri dengelemiş olduğunu akla getiriyor. Girdi maliyetlerinin 2009'un ilk 2 ayında düşmesinden sonra böyle bir gelişme yaşandı.
Maliyet baskılarının değişmemesine karşın, ürün fiyatları biraz daha düşürüldü. Türk imalatçıların ürün fiyatlarında son 7 aydır düşüş olduğu saptandı. Bu düşüş süreci, neredeyse 4 yıllık araştırma geçmişinde saptanan en uzun dönem oldu. Düşüş oranı, Ocak ayının rekor seviyesine göre yavaşlamasına karşın, yine de etkisini gösterdi. Firmalar, fiyatların düşmesini fiyat rekabetine ve müşterilere sağlanan indirimlere bağladı.
Mart ayında üretim öncesi ve üretim sonrası ürün stoklarında azalma olduğu saptandı. Son 2 aydır nihai ürün stokları araştırma tarihinde belirlenen en hızlı düşüşünü yaşadı. Bunun nedeni ise firmaların üretimlerini azaltmaları ve genel masrafları azaltma gayretleriydi. Ocak ayının rekor seviyesine yakın bir oranda azalan girdi stokları, satın alma faaliyetlerinin önemli ölçüde daralmaya devam ettiğini yansıtıyor.
"KÖTÜ ZAMANLAR GERİDE KALMIŞ OLABİLİR" Markit Ekonomistlerinden Trevor Balchin, son araştırma bulguları hakkında yaptığı değerlendirmede, Mart ayında da Türk imalat sektörünün iş koşullarının çok zor bir dönemden geçtiğini söyledi ve şunları ekledi: "İş koşullarının kötü oluşu devam etse de araştırma başlıklarının çoğunda bir yavaşlama gözleniyor. Genel olarak, üretim ve yeni siparişlerde görülen düşüş en kötü zamanlarını geride bırakmış olabilir."
