"imalat Sektörünün Faaliyet Koşulları Eylül’De Daha Da Kötüleşti"

- Türkiye imalat sanayi satın alma yöneticisi endeksi (PMI) verileri, sektörde önceki ay başlayan daralmanın Eylül ayında hızlandığını gösterdi. PMI verilerine göre, ihracattaki artışa rağmen yeni siparişlerdeki düşüş hızlanırken, enflasyonist baskılar güçlenmeye devam etti.

Markit ve İstanbul Sanayi Odası (İSO) tarafından hazırlanan imalat PMI, bu yıl Mayıs ve Temmuz dışındaki tüm aylarda, sektörde koşulların zayıfladığına işaret eden 50 düzeyinin altında bir değer aldı. Ağustos'ta 49.3 değerini alan endeks Eylül'de 48.8'e gerileyerek son beş ayın en düşük değerine indi.

Markit Kıdemli Ekonomisti Trevor Balchin, İstanbul Sanayi Odası Türkiye İmalat PMI anketi hakkında yaptığı değerlendirmede, "Türkiye imalat sanayi sektörü Eylül ayında da daralmaya devam etti" dedi ve ekledi:

"Yeni siparişler ve imalat üretiminde Ağustos’taki düşüşe kıyasla daha sert gerileme yaşanırken firmaların satın alma faaliyetleri de azaldı. Ancak PMI endeksinin üçüncü çeyrek ortalaması ilk ve ikinci çeyreklerdeki ortalama değerlerinin üzerinde bulunuyor. Eylül anketi, zayıflayan liranın girdi maliyetlerinde yükselişe neden olmak suretiyle enflasyon baskısı yarattığı ancak ihracata da hız kazandırdığını gösterdi."

PMI verilerine göre, üretim Nisan'dan bu yana en sert gerilemeyi kaydederken, yeni siparişlerdeki daralma hız kazanarak dokuzuncu ayına girdi, şirketler satın alma faaliyetlerini yavaşlattı. Buna karşılık ihracat siparişleri güçlenirken, istihdam ılımlı arttı.

İmalat sektöründe üretim Temmuz ve Ağustos aylarında neredeyse yatay seyretmiş olsa da Eylül'de 49.9'dan 46.8'e gerileyerek Nisan'dan bu yana en sert daralmayı yaşadı. Yeni siparişler endeksi ise 49.6'dan 48.6'ya geriledi. İki alt endeks de dokuz aydır daralmaya işaret eden 50 seviyesinin altında yer alıyor. Şirketlerin ankete verdikleri cevaplara göre üretim ve yeni siparişlerdeki daralma zayıf piyasa koşulları ile siyasi ve ekonomik belirsizlikten kaynaklanıyor. Kur hareketlerinin yarattığı maliyet ise üretim üzerinde ek baskı yaratıyor.

Yeni siparişlerdeki daralmaya karşılık ihracat siparişleri Eylül ayında büyümeyi sürdürdü. Ağustos'ta 50.4 değerini alan ihracat siparişleri alt endeksi 51.6'ya yükseldi. Endeks tarihsel ortalamanın altında kalsa da Nisan'dan bu yana en yüksek değeri alırken, şirketler yükselişi yeni müşteriler ve TL'nin değer kaybına bağladı.

Mamul mal stokları iki aylık daralmanın ardından Eylül'de talepteki gerilemeye paralel olarak artış kaydetti. Önceki ay yatay seyreden fabrika çıkış fiyatları geçen yıl Şubat ayından bu yana en hızlı artışı kayderken, girdi fiyatları da 19 ayın en hızlı yükselişini kaydetti. Şirketler fiyatlardaki artışı kura bağlarken, istihdam uzun vadeli ortalamanın altında artış kaydetti.

İmalat PMI istihdam, üretim, yeni siparişler, girdi stokları ve tedarikçilerin teslim süreleri alt endekslerinin ağırlıklandırılması yöntemiyle hesaplanıyor.